Όπως είναι φυσικό, υπήρξε και υπάρχει κατακλυσμός σχολίων, παρατηρήσεων, γνωμών, απόψεων, κρίσεων, άρθρων γενικώς, σχετικών με τις πρόσφατες εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την περιφερειακή και δημοτική αυτοδιοίκηση. Όταν γράφω υπήρξε, εννοώ ειδικά τη γελοία παρέλαση το βράδυ των εκλογών από τις τηλεοπτικές μας οθόνες δεκάδων εκπροσώπων (των πιο εριστικών, τύπου Λιάνας Κανέλλη και Άδωνι Γεωργιάδη) για να πούνε τι; Ξέρουμε εκ των προτέρων ότι όλοι θα ερμηνεύσουν τα αποτελέσματα ως επιτυχία του κόμματός τους. Σκοπός των δελτίων ειδήσεων δεν είναι η πληροφόρηση του κοινού είναι, με τη μετατροπή τους σε θεατρική παράσταση (show), να εξασφαλίσουν ευρύτερη τηλεθέαση για προφανείς λόγους. Θα ήταν πολύ πιο χρήσιμη η παρουσία τριών – τεσσάρων ειδικών εκλογολόγων, ιστορικών της σύγχρονης Ελλάδος, κοινωνιολόγων, οι οποίοι θα επιχειρούσαν με αντικειμενικότητα και ανυστεροβουλία να κατατοπίσουν τους τηλεθεατές, τους ψηφοφόρους, για την έννοια και τις συνέπειες της ψήφου τους.
Παρ’ όλα αυτά θα επιχειρήσω και εγώ να πω το κομμάτι μου. Πες για να βγάλω το άχτι μου. Γι’ αυτό ίσως και δεν θα είμαι όσο θα έπρεπε καθώς πρέπει να μη θιγεί κανείς. Διότι το παιγνίδι που παίζεται, ελαφρά τη καρδία, είναι καθοριστικό του μέλλοντος αυτού που χαρακτηρίζεται ως ελληνισμός με ό,τι αυτό περιλαμβάνει.
Έγιναν λοιπόν οι εκλογές σε δύο επίπεδα: ένα γενικό (οι ευρωεκλογές) και ένα πιο περιορισμένης για τον σκοπό μας εμβέλειας (οι αυτοδιοικητικές). Με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η κάθε περίπτωση αλλά και μερικά κοινά στοιχεία. Το ιδιαίτερο προφανώς ενδιαφέρον των εκλογών είναι οι συνέπειες που θα έχουν τα αποτελέσματά τους στις πολιτικές εξελίξεις της χώρας. Ιδιαίτερα δε στη σχέση της με την Ευρώπη τη βασική προϋπόθεση εθνικής επιβιώσεως.
Θα αρχίσω με μίαν επανόρθωση. Στις ευρωεκλογές εψήφισαν 74,18% των εχόντων δικαίωμα ψήφου˙ αποχή 25,82%. Όχι τα νούμερα που δίνει το Υπουργείο Εσωτερικών 59,97% και 40,03% αντιστοίχως. Ο πληθυσμός της Ελλάδος, σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ήταν (και οι αλλαγές από τότε δεν μπορεί παρά να είναι πολύ μικρές και συνεπώς χωρίς ουσιαστική αποδυνάμωση του συλλογισμού) 10.815.197 άτομα. Αφαιρούμε 911.929 που είναι ξένοι υπήκοοι. Υπόλοιπον 9.903.268 Έλληνες υπήκοοι. Από αυτούς 1.569.089 είναι ηλικίας έως 14 χρόνων. Μένουν 8.334.179. Δεν έχουν ακόμα δικαίωμα ψήφου οι ηλικίας 15, 16 και 17 χρόνων. Αυτούς τους υπολογίζω σε 331.935 (τα τρία πέμπτα των 553.225 ηλικίας 15-19 χρόνων. Όλα τα στοιχεία από την απογραφή).
Τελικό αποτέλεσμα: 8.002.244 οι έχοντες δικαίωμα ψήφου κάτοικοι Ελλάδος Έλληνες πολίτες. Αντ’ αυτού, φέρονται εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους 9.907.495. Με βάση τον πρώτον από τους δύο αριθμούς θα έπρεπε να υπολογίζεται η αποχή και το ποσοστό των ψηφισάντων. Γι’ αυτό, στην προσπάθεια αναλύσεως που ακολουθεί, θα χρησιμοποιήσω τους απόλυτους αριθμούς ψηφισάντων και όχι τα ποσοστά συμμετοχής.
Κατ’ αρχάς αποφεύγω τους όρους του νικητή και του ηττημένου. Νικητής είναι αυτός που πέτυχε τον στόχο του σε σύγκρουση με έναν ηττημένο. Στην περίπτωση των ευροεκλογών που είναι ο κύριος χώρος για την εξαγωγή πολιτικών συμπερασμάτων, δεν υπάρχει κανένας που επέτυχε τους στόχους του. Η Ν.Δ. είχε στόχο να διατηρήσει τα πρωτεία. Δεν τα κατάφερε˙ έχασε 529.690 ψηφοφόρους. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με στόχο να πετύχει αποτέλεσμα που θα ανάγκαζε την κυβέρνηση να πάει σε εθνικές εκλογές, όχι απλώς δεν τα κατάφερε, αλλά έχασε και 138.440 ψήφους. (Οι συγκρίσεις με τις εθνικές εκλογές του Ιουνίου 2012). Και οι δύο δηλαδή ζημιωμένοι περισσότερο η Ν.Δ. Τα αποτελέσματα των άλλων κομμάτων σε χαμηλά επίπεδα με εξαίρεση τη Χρυσή Αυγή, την οποία εψήφισαν 26% περισσότεροι. Η “Ελιά” διατήρησε ζωντανό το ΠΑΣΟΚ και το ρεύμα του “Ποταμιού” αποδείχθηκε αδύναμο ˙ δεν παρέσυρε δέντρα στη ροή του. Ίσως όμως έπνιξε τη ΔΗΜΑΡ.
Όλοι σχεδόν οι αναλυτές των εκλογικών αποτελεσμάτων προσπαθούν να διακριβώσουν το νόημα του “μηνύματος” ή των “μηνυμάτων”, τα οποία έστειλε ο λαός με την ψήφο του. Ανοησίες. Συγκεντρώθηκαν δηλαδή κατά εκατοντάδες χιλιάδες οι ψηφοφόροι και αποφάσισαν να υποστηρίξουν την Α ή την Β πολιτική τοποθέτηση; Οι ψήφοι προς το ένα ή το άλλο κόμμα είναι η συνισταμένη των αποφάσεων εκατομμυρίων πολιτώνμε γνώμονα καθένας τις δικές του σκέψεις, εμπειρίες, συναισθήματα και συμφέροντα. Μικρό ρόλο παίζουν και τα οράματα, στων οποίων την έλλειψη γίνεται συχνά επίκληση. Ο συνδυασμός τους μάλιστα με κάποια ιδεολογία γίνεται επικίνδυνος για τη φιλελεύθερη αστική δημοκρατία. Στην περίπτωσή μας το ΚουΚουΕ, μερικές συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή (μαύρη σαν τον Άδη, το επιβεβαιώνουν με τις στολές τους) Αυγή. Πρόκειται για κάτι πιο απλό αλλά δύσκολο. Ο σκοπός της πολιτικής είναι να επιλύει τα προβλήματα των πολιτών με εξασφάλιση ίσων βασικών ελευθεριών, συμβατών με το ίδιο σχήμα ελευθεριών που ισχύει για όλους και με δύο ουσιώδεις προϋποθέσεις: την εξασφάλιση ακριβοδίκαιης ισότητας ευκαιριών και μέγιστο όφελος των λιγότερο ευνοημένων μελών της κοινωνίας (John Rawles). Διαδικασία δηλαδή ορθολογική˙ όχι συναισθηματική εκτόνωση.
Ανοίγω παρένθεση για να διατυπώσω μία άσχετη, αλλά και σχετική παρατήρηση. Δεν είναι σοβαρά πράγματα να υπάρχουν 43 ψηφοδέλτια για τις ευρωεκλογές ένα με δύο υποψηφίους και του Δ. Κολλάτου με τέσσαρους. Ή ψηφοδέλτια (16) που συγκέντρωσαν κάτω από δέκα χιλιάδες ψήφους σε ολόκληρη τη χώρα. Δημιουργούν ασφαλώς σύγχυση και θα προκαλούν ασφαλώς λάθη μέσα σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Υπάρχουν εύκολοι και αποτελεσματικοί τρόποι περιορισμού του κακού. Κλείνει η παρένθεση.
Ως φυσική συνέχεια των όσων εξετέθηκαν ως τώρα έρχεται το ερώτημα πώς εφτάσαμε εδώ που εφτάσαμε πώς εξηγείται ο τρόπος που εψήφισαν οι Έλληνες; Κυρίως δε για τα δύο μεγάλα κόμματα. Με μία, χωρίς υπεκφυγές, απάντηση θα έλεγα ότι από πλευράς Ν.Δ. οφείλεται σε λάθη στρατηγικής, σε λανθασμένες κινήσεις τακτικής και σε εσφαλμένη και αντιπαραγωγική επικοινωνιακή λειτουργία. Από πλευράς ΣΥΡΙΖΑ, ότι επειδή κινείται στις παρυφές της συνταγματικής νομιμότητας και όχι λίγες φορές πέραν των ορίων. Παλληκαρισμοί με στοιχεία ασυνέπειας και παραλογισμού (Τσίπρας εσωτερικού, Τσίπρας εξωτερικού). Σε αυτό το σημείο να σημειώσω πως η μεγάλη μετατόπιση ψηφοφόρων λόγω των συνεπειών της κρίσεως και των κυβερνητικών ως τότε χειρισμών στα οικογενειακά και προσωπικά εισοδήματα έγινε και εμετρήθηκε με τις εκλογές Μαΐου και Ιουνίου 2012. Τώρα το αντικείμενό μας είναι από τότε ως σήμερα.
Το πρώτο λοιπόν στρατηγικό λάθος της Ν.Δ. ήταν η μπερδεμένη στάση της έναντι των Μνημονίων. Έπρεπε να τα υπερασπίζεται η πολιτική της βασίζεται σε αυτά. Τα επιχειρήματά της ήταν ότι τώρα τελειώνουν ότι φύλλο-φύλλο σκίζει τα (καταραμένα) Μνημόνια. Ήταν ο τρόπος για να συμβιβαστεί η τωρινή θέση με τη σκληρή αρνητική τοποθέτηση του Αντώνη Σαμαρά στα Ζάππεια 1 και 2. Γράφει σε δισέλιδη έκθεσή της Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της 25ης Μαΐου (“Με 172 ναι χωρίς συναίνεση”):
"Ξέχνα οτιδήποτε υπάρχει μεταξύ μας, αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα τέλμα. Ο Παπανδρέου έκανε απίστευτα πράγματα αυτούς τους έξι μήνες, αλλά αναμφισβήτητα 30 χρόνια αμαρτίες πληρώνουμε" του λέει, προτείνοντας να υπερψηφίσει η Ν.Δ. τη δανειακή σύμβαση και να καταψηφίσει τα επί μέρους μέτρα. Ο κ. Σαμαράς, χωρίς να την κοιτάξει, απαντά: “Σε άκουσα”». Αλλά δεν την άκουσε την Ντόρα Μπακογιάννη και η Ν.Δ. καταψήφισε το Μνημόνιο. Όχι μόνο: «H κ. Μπακογιάννη προειδοποιείται από τον γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Κώστα Τασούλα ότι, αν ψηφίσει υπέρ, θα διαγραφεί από τη Ν.Δ.» (ε.α.). Όπερ και εγένετο. Ο κ. Σαμαράς προφανώς δεν έχει μπορέσει να απαλλαγεί από το αντιμνημονιακό σύνδρομο ούτε όταν ως πρωθυπουργός ανέλαβε να εφαρμόσει τα Μνημόνια. Δεν είχε την ευθύτητα να πει ένα mea culpa, και να υπερασπιστεί την πολιτική που εφαρμόζει η κυβέρνησή του, με βάση τις συμφωνίες με την τρόικα. Η κυβερνητική θέση έπρεπε να είναι ότι τα Μνημόνια δεν είναι η αιτία των δεινών του λαού είναι η λύτρωση από το Grexit, που θα εσήμαινε την υποχώρηση της χώρας, υπό τις καλύτερες προϋποθέσεις, εξήντα χρόνια πίσω, ενώ με τα Μνημόνια επήγαμε όχι περισσότερα από δώδεκα. Έπρεπε να είναι ότι στον Δείκτη Ανθρώπινης Αναπτύξεως του Ο.Η.Ε. (Ηuman Development Index), έκθεση 2013, η Ελλάς καταλαμβάνει την 29η θέση μεταξύ των 193 εθνών του οργανισμού την 27η όταν προστεθεί ως κριτήριο η σχετική ανισότητα εισοδημάτων. Η Βενεζουέλα, την οποίαν ονειρεύεται ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, βρίσκεται στην 71η θέση. Υπεράσπιση με όλα τα στη διάθεσή της επικοινωνιακά μέσα και δυνατότητες να ενισχυθεί η θετική γνώμη για τα Μνημόνια.
Το δεύτερο κυβερνητικό λάθος στρατηγικής είναι η έμμεση παραδοχή του δημοψηφισματικού χαρακτήρα των εκλογών, την οποία με κάθε τρόπον και μέσο προσπαθούσε να τους προσδώσει (τόσο στις ευρωεκλογές, όσο και στις αυτοδιοικητικές) ο ΣΥΡΙΖΑ πέραν κάθε συνταγματικής ρυθμίσεως και λογικής. Και το έπραξαν οι δύο κυβερνητικοί ηγέτες για λόγους κομματικού συμφέροντος. Ο μεν πρωθυπουργός, εικάζω, για να επιτύχει συσπείρωση των ψηφοφόρων του˙ ο δε αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως για να εκβιάσει φιλοευρωπαίους κεντροαριστερούς ψηφοφόρους να επιστρέψουν στο μαντρί με την απειλή αναθεωρήσεως της κυβερνητικής θέσεως του κόμματος.
Ανακεφαλαιώνοντας τα περί στρατηγικής, συνάγω πως η Ν.Δ. και στα δύο θέματα, στα οποία αναφέρθηκα (την κυβερνητική προβολή, μάλλον αρνητικά, των συμφωνιών με την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ε.Κ.Τ., και το Δ.Ν.Τ. και το νόημα των εκλογών) έπαιξε στο ταμπλό, στο οποίο ευνοείτο ο ΣΥΡΙΖΑ.
Λάθη τακτικής. Ο αλλοπρόσαλλος τρόπος, με τον οποίον αντιμετώπισε η Ν.Δ. τις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές. Στην αρχή “δεν θα κατεβάσουμε κομματικούς υποψηφίους”. Ύστερα σιγά-σιγά να κάνουν πίσω. Καταστροφική η εν συνεχεία επιλογή να είναι υποψήφιοι όλοι οι εν ενεργεία περιφερειάρχες και δήμαρχοι του κόμματος χωρίς καμίαν αξιολόγηση του έργου τους. Αποτέλεσμα να υποστηριχθούν αποτυχημένοι (π.χ. Σπύρου στα Ιόνια νησιά, Χιωτάκης στην Κηφισιά) και φυσικά έχασαν. Ακολούθησε υπερπροσπάθεια να κατεβούν κομματικοί υποψήφιοι εκεί που η στοιχειώδης λογική έλεγε ότι πρέπει εξ αρχής να υποστηριχθούν με συνέπεια και χωρίς δισταγμούς οι επιτυχημένοι με πολύ χαλαρούς ή καθόλου κομματικούς δεσμούς Σγουρός, Καμίνης και Μπουτάρης.
Δεύτερο λάθος από πλευράς κυβερνήσεως η αλλαγή την τελευταία στιγμή της περί ευρωεκλογών νομοθεσίας. Λάθος η δεύτερη Κυριακή. Λάθος ο σταυρός προτιμήσεως. Λάθος τα 42 ονόματα. 1299 υποψήφιοι για 21 έδρες στη Γερμανία 1053 για 96. Πανευρωπαϊκό ρεκόρ υποψηφίων ανά έδρα. Αντιγράφω από άρθρο του καθηγητή Θάνου Βερέμη στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (1 Ιουνίου) : «Οι περισσότεροι εκλεγμένοι δεν διακρίνονται για τις ικανότητές τους να προσφέρουν κάτι στην Ευρωβουλή… Από όσους έμειναν απ’ έξω ξεχωρίζουν ο Παναγιώτης Ιωακειμίδης, η Αντιγόνη Λυμπεράκη, η Βάσω Κιντή, ο Περικλής Βαλλιανός και ο Αλέξανδρος Μαλλιάς, με χρήσιμες για το Ευρωκοινοβούλιο ικανότητες». Χαμηλού γενικώς επιπέδου όλα τα ψηφοδέλτια. Της Ν.Δ. το χειρότερο.
Λάθος, με αρνητικές εντυπώσεις για την κυβέρνηση και τη Ν.Δ., οι διορισμοί έως την τελευταία στιγμή σε σημαντικές δημόσιες θέσεις με καθαρώς κομματικά κριτήρια. Πρόσφατη περίπτωση ο Λευτέρης Ζαγορίτης συνήγορος του καταναλωτή. Έγκλημα η συζητούμενη αντικατάσταση του Γιάννη Στουρνάρα.
Τέλος η επικοινωνιακή λειτουργία της κυβερνήσεως ήταν και είναι λανθασμένη σε κάθε της ενέργεια. Κάθε κυβερνητική ανακοίνωση. Στην ουσία συνίσταται σε συνεχή κακεντρεχή εκατέρωθεν (κυβέρνηση-αντιπολίτευση) αντιπαράθεση επί θεμάτων επουσιώδους σημασίας για τρίχες, έχω γράψει σε παλαιότερο κείμενό μου. Αντί να δείχνουν, έστω προσποιητά, διάθεση συνεννοήσεως καλύτερα ειλικρινή. Η σωστή βάση της επικοινωνιακής πολιτικής της κυβερνήσεως έπρεπε να είναι η συνεχής προβολή της σωτήριας επεμβάσεως των Ευρωπαίων φίλων μας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου παρά τα διαπραχθέντα, έστω και ουσιώδη, λάθη. Τρεφόμαστε με αυταπάτες. Να ερμηνεύεται η θέση της χώρας μέσα στο παγκόσμιο και το ευρωπαϊκό πλαίσιο. Ζούμε σε μία μεταβατική περίοδο στην πορεία της ανθρωπότητας. Ο κόσμος αλλάζει ριζικά από τη μια μέρα στην επομένη κατά τρόπον απρόβλεπτο.
Η Ελλάς δεν είναι μοναδική περίπτωση. Παρόμοια μ’ εμάς, σε μικρότερη κλίμακα, συνέβησαν και στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία και στην Ισπανία. Το ξεπέρασαν με παρόμοια μέτρα με μνημόνια. Τα αντιμετώπισαν σαν πικρά, αλλά αναγκαία φάρμακα τα εκατάπιαν και απαλλάχτηκαν από τα μνημόνια. Εμείς κάνουμε κόνξες. Πολιτική λιτότητας, με δική τους πρωτοβουλία, αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν και η Μεγάλη Βρετανία, με συντηρητική κυβέρνηση, και η Γαλλία, με σοσιαλιστική. Έπρεπε να καταβληθεί προσπάθεια να κατανοήσει ο κοσμάκης τι συνέπειες θα είχε μια άτακτη πτώχευση. Την απώλεια, μεταξύ άλλων, του μεγαλύτερου μέρους των κατατεθειμένων στις τράπεζες οικονομιών και αποταμιεύσεων των νοικοκυριών των ίδιων των ψηφοφόρων. Πάνω από εκατοντάδα δισεκατομμυρίων ευρώ. Παράδειγμα, σε μικρογραφία η Κύπρος. Να φτάσει ως τον πιο απελπισμένο πολίτη ότι από του χρόνου θα τεθεί σε εφαρμογή το πιο σπουδαίο μέτρο κοινωνικής πρόνοιας το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα. Θα εισαχθεί στη χώρα ύστερα από πρωτοβουλία του Δ.Ν.Τ. Δεν το γνωρίζει κανείς.
Η κορύφωση της ανεπιτυχούς επικοινωνιακής γραμμής ήταν η συγκέντρωση και τελική ομιλία του πρωθυπουργού στο Σύνταγμα. Αναιμική. Απολογητική (έστω και επιθετικά) και εκφορά γενικών απόψεων, που λίγο ενδιαφέρουν τον κοινό πολίτη, γιατί δεν τις καταλαβαίνει (δημοσιονομικό πλεόνασμα, επανείσοδος στις αγορές, ισοζύγιο πληρωμών κ.λπ.). Κατακλείδα στα περί κυβερνήσεως και Ν.Δ.: Ο πρωθυπουργός να αλλάξει εγκεφάλους. Έτσι χαρακτηρίζονται συχνά οι σύμβουλοι ενός σημαίνοντος προσώπου, το οποίο δεν προφτάνει να τα σκέφτεται όλα μόνος (Δ. Σταμάτης, Χρύσανθος Λαζαρίδης κ.ά.). Και ο αντιπρόεδρος να συγκρατήσει την αλαζονική συμπεριφορά του. Διότι το συμφέρον του έθνους επιτάσσει αυτή η κυβέρνηση να εξαντλήσει την τετραετή θητεία της. Rebus sic stantibus.
Για του ΣΥΡΙΖΑ την πολιτική, στα όσα εξετέθησαν ως εδώ, αφήνονται αρκετά υπονοούμενα ή διατυπώνονται κριτικές παρατηρήσεις. Θα προσθέσω πως οι συνθήκες, υπό τις οποίες διεξήχθησαν οι τελευταίες εκλογές, δεν θα ξαναϋπάρξουν τόσο ευνοϊκές. Λάθη χοντρά της κυβερνήσεως και η χειρότερη στιγμή για τον πολύ κόσμο. Από δω και πέρα θα χαλαρώσει η διαμάχη μνημονιακών-αντιμνημονιακώνθα γίνουν πιο αισθητές οι συνέπειες της προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα θα αρχίσει η οικονομική βελτίωση για σημαντικές ομάδες του πληθυσμού (ήδη παρατηρείται τους πρώτους μήνες του έτους αύξηση των πωλήσεων αυτοκινήτων, το χρηματιστήριο ανακάμπτει δειλά κ.ά.). Που σημαίνουν μείωση της συναισθηματικής ψήφου αβεβαιότητας και διαμαρτυρίας κατά του συστήματος. Γι’ αυτό εξ άλλου βιάζεται –το καταλαβαίνει- ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και άγεται σε ενέργειες με ισχυρή χροιά γελοιότητας όπως η ακρόαση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να του ζητήσει κάτι που ο Πρόεδρος έχει χάσει πριν από καμιά τριανταριά χρόνια.
Στον χώρο που προσπαθεί να κινηθεί ο Τσίπρας κινείται περίπου στην Ιταλία ο πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι. Έκαμε τις πιο πετυχημένες εκλογές σε όλη την Ευρώπη με ένα ποσοστό ψήφων 41%. Μιλώντας μετά τη θριαμβευτική επιτυχία του, είπε: «Είναι ένα αποτέλεσμα που δίνει δύναμη σε εκείνο το κομμάτι της Ιταλίας που ανάμεσα στις προτάσεις και στις κραυγές επέλεξε τις προτάσεις». Ο σύντροφος Τσίπρας επέλεξε τις κραυγές και τις επλήρωσε. Μετακινήθηκαν από τις εκλογές του 2012 ανάμεσα στα διάφορα κόμματα πάνω από ένα εκατομμύριο ψηφοφόροι. Ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μονάχα δεν επήρε ούτε έναν, αλλά έχασε και ένα ποσοστό 8,36% της εκλογικής του δυνάμεως. Τέλος με τη συμπτωματική επικράτηση της συντρόφισσας Ρένας Δούρου στην περιφέρεια Αττικής θα έχουμε, μέσα στα προσεχή λίγα χρόνια, τη δυνατότητα να εκτιμήσουμε τις διοικητικές ικανότητες των πρωτοκλασάτων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. “Πρόβα αριστερής διακυβέρνησης” τιτλοφορεί ανάλυσή του ΤΟ ΒΗΜΑ της 1ης Ιουνίου.
Προτού κλείσω λίγα λόγια για τη Χρυσή Αυγή. Η αύξηση κατά 110.409 των ψηφοφόρων της (σε σύγκριση με τις εκλογές Ιουνίου 2012 ˙ 95.291 με του Μαΐου 2012) οφείλεται, πιστεύω, στην προβολή που της έκαμαν τους τελευταίους οκτώ μήνες τα κανάλια˙ άσχετα από την πρόθεσή τους. Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κάποιος τον χαρακτηρισμό αρνητικά αντανακλαστικά. Από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα τις 18 Σεπτεμβρίου 2013 έως τις εκλογές ήταν τις περισσότερες ημέρες η κύρια είδηση με τις δικαστικές περιπέτειες των ηγετικών της στελεχών. Περίπου τρία εκατομμύρια πολίτες παρακολουθούν τα βραδινά (κύρια) τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Μεταξύ αυτών λογικό είναι να υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ατόμων νοσηρής νοητικής και θυμικής λειτουργίας. Ατόμων, τα οποία αποδίδουν την ευθύνη για κάθε τι που τους ενοχλεί ή δεν τους αρέσει στο κράτος και στην (“άτιμη”) κοινωνία. Σε όλους αυτούς η σύγκρουση της Χρυσής Αυγής με το κράτος προξενεί εκτόνωση, ικανοποίηση. Στη σύγκρουση αυτή ο κακός είναι η κρατική (δικαστική) εξουσία, που κυνηγάει τους μόνους αληθινούς υποστηρικτές του λαού. Αυτούς που μάχονται κυριολεκτικά για να ανατρέψουν τη μισητή κυβερνητική εξουσία. Και πάνε σταθερά προς την κάλπη, πεπεισμένοι για το δίκιο τους. Σκέφτεται κανείς πώς ο τρόπος παρουσιάσεως από την τηλεόραση των σχετικών ειδήσεων θα ήταν φρόνιμο να είναι διαφορετικός. Η επανάληψη των ίδιων και των ίδιων εικόνων (ο Μιχαλολιάκος, π.χ. οδηγούμενος με χειροπέδες στη φυλακή) εκατοντάδες φορές δεν φέρνει το αποτέλεσμα που επιδιώκεται ούτε η διάρκεια των σχετικών ειδήσεων. Μεγεθύνει τη σημασία της δράσεώς τους.
Η πολυλογία αυτού του κειμένου θα τελειώσει με κάτι μεταξύ σοβαρού και αστείου όπως το πάρει ο καθένας. Πάντως για εμέ έχει κάποια συμβολική σημασία. Την εκλογή της η συριζαία Ρένα Δούρου εγιόρτασε με έναν ζεϊμπέκικο χορό μεγάλης εκφραστικότητας. Λαγγεμένη Ανατολή Τουρκιά. Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο Γιάννης Μπουτάρης αντίστοιχως εχόρεψε ως Ευρωπαίος. Άλλη μία περίπτωση σύγκρουσης ανατολίτικης και δυτικοευρωπαϊκής κοσμοαντιλήψεως (Weltanschauung). Η πιο κρίσιμη διαμάχη μέσα στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας. Και δεν νομίζω πως η σκέψη αυτή οφείλεται μόνο στην κεφαλονίτικη μεροληψία μου (Η Κεφαλονιά εξίμιση περίπου αιώνες έζησε υπό δυτικοευρωπαϊκή κυριαρχία ακριβώς έως εδώ και 150 χρόνια έως τον Μάη του 1864).
