του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Όταν ο υπουργός Εθνικής Άμυνας τονίζει ότι η ελληνική οικονομία έχει ανάγκη, στο ορατό μέλλον, από ένα jumpstart, ταχεία αναζωογόνηση ελληνιστί, τί ακριβώς εννοεί;
Πολύ απλά, με διαφορετικά λόγια, συντάσσεται με την περίφημη θεωρία του Γιόζεφ Σουμπέτερ περί «δημιουργικής καταστροφής», η οποία στην Ελλάδα είναι παντελώς άγνωστη για συγκεκριμένους λόγους –όπως, βέβαια, άγνωστο είναι και το σπουδαίο έργο του μεγάλου οικονομολόγου, που σημάδεψε τον 20ο αιώνα με τις περί επιχειρηματικότητας απόψεις του.
«Πρέπει να δημιουργήσουμε μία τελείως διαφορετική αντίληψη του επιχειρείν, δηλαδή της δυνατότητας του μέσου ανθρώπου να κερδίσει την ζωή του μη εντασσόμενος στο Δημόσιο. Η Ελλάδα χρειάζεται 100.000 νέες επιχειρήσεις. Χρειάζεται πάνω από 100 δισεκατ. επενδύσεις κεφαλαίου», τόνισε ο κ. Νίκος Δένδιας, κλείνοντας με την ομιλία του το 8ο CEO Summit του Τομέα Ηγεσίας της Ελληνικής Εταιρείας Διοικήσεως Επιχειρήσεων (ΕΕΔΕ).
Εκφράζοντας, όπως δήλωσε, τις προσωπικές του απόψεις, ο υπουργός αναφέρθηκε σε απλά και προφανή μέτρα που απαιτούνται για να αλλάξει η ελληνική οικονομία και είπε ότι, για να γίνει αυτό, πρέπει να κάνουμε πολύ συγκεκριμένα πράγματα: Να ξεχωρίσουν οι βιώσιμες από τις μη βιώσιμες υπάρχουσες επιχειρήσεις.
Το τραπεζικό σύστημα να βοηθήσει τις υπερχρεωμένες βιώσιμες επιχειρήσεις απαλείφοντας ένα κομμάτι από τις συνέπειες της κρίσης με τα χρήματα της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών που έχουν μπει στις προβλέψεις των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι μη βιώσιμες επιχειρήσεις θα πρέπει να κλείσουν. Πρέπει, επίσης, να αντιμετωπιστεί και το θέμα των στεγαστικών δανείων –όπου, όπως είπε, δεν χρειάζεται να εφεύρουμε τον τροχό, το ίδιο ζήτημα έχει αντιμετωπιστεί στις ΗΠΑ, την Ιρλανδία και μια σειρά από άλλες χώρες.
Απαιτείται ακόμα να δημιουργηθεί γρήγορα ένα νέο Πτωχευτικό Δίκαιο. Έτσι όπως είναι το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, δεν μπορεί να απελευθερώσει την οικονομία και την κοινωνία από τις συνέπειες της κρίσης.
«Οφείλουμε, όμως, να βοηθήσουμε στην δημιουργία μιας νέας επιχειρηματικότητας με την μεταλαμπάδευση των συστημάτων που υπάρχουν σε άλλες χώρες, με ένα οικοσύστημα όπου νέες start-ups μπορούν να δημιουργηθούν και να αναπτυχθούν.
Η Ελλάδα χρειάζεται περίπου 30 θερμοκοιτίδες, όταν έχει 6-7 αυτή την στιγμή. Επίσης, πρέπει να μπορούν να χρηματοδοτηθούν, στις περιπτώσεις που το τραπεζικό σύστημα δεν θέλει να πάρει το ρίσκο.
Αυτό μπορεί να γίνει με ένα Ινστιτούτο που θα λέγεται IFG κα θα διοχετεύει τους αναγκαίους πόρους», είπε ο κ.Νίκος Δένδιας.
Ο υπουργός μίλησε ακόμα για την ανάγκη να φύγει κάθε γραφειοκρατικό βάρος από την εξαγωγική δραστηριότητα και γενικά από την επιχειρηματική, φέρνοντας ως παράδειγμα το ζήτημα της κατάθεσης ευρεσιτεχνιών, που πρέπει να γίνονται ηλεκτρονικά, οι περισσότερες από τις οποίες σήμερα δεν κατατίθενται στην Ελλάδα αλλά στις ΗΠΑ.
Πριν την ομιλία του κ. Νίκου Δένδια, τρεις σημαντικοί ομιλητές είχαν θέσει τα θέματα της αλλαγής νοοτροπίας και αντιλήψεως της πραγματικότητας, τονίζοντας ότι στον 21ο αιώνα –που είναι αυτός της ταχύτητας– οι ακίνητες κοινωνίες πολύ γρήγορα θα καταβυθιστούν.
Ο καθηγητής κ. Σπύρος Μακριδάκης, πρύτανης στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις στην Πάφο (NUP) και ομότιμος καθηγητής στο INSEAD, αναφέρθηκε στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, που την τελευταία δεκαετία έχουν αναδειχθεί ως οι κυρίαρχοι παράγοντες επιτυχίας και ευπορίας.
Η προφανής ερώτηση, τόνισε, είναι πώς ένας ηγέτης θα κατορθώσει να μεταμορφώσει την εταιρεία του σε καινοτόμα και επιχειρηματική.Κάποτε, οι εταιρείες σιδηροδρόμων δημιουργούσαν τεράστιο πλούτο.
Μετά ήρθαν οι βιομηχανικές, οι πετροχημικές, οι τηλεπικοινωνιακές, οι τράπεζες, οι φαρμακοβιομηχανίες και οι χρηματοεπενδυτικές, που παρήγαν μεγάλη προστιθέμενη αξία και τεράστια κέρδη για τους μετόχους τους, καθώς και ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας για την χώρα τους.
Σήμερα, η χρηματιστηριακή αξία καινούργιων καινοτόμων εταιρειών, που ξεκίνησαν σε γκαράζ ή σε οικοτροφεία πανεπιστημίων, ξεπερνά τα τρισεκατομμύρια δολλάρια (π.χ. η αξία των Apple, Google και Facebook ξεπερνά τα 1,2 τρισεκατομμύρια δολλάρια, περίπου το ΑΕΠ της Ισπανίας ή περισσότερο από εννέα φορές το ΑΕΠ της χώρας μας).
Την ίδια στιγμή, η χρηματιστηριακή αξία των μεγαλύτερων και περισσότερο κερδοφόρων παραδοσιακών επιχειρήσεων των περασμένων δεκαετιών έχει κατολισθήσει, ενώ μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των εργαζομένων τους.
Η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο σημερινός ηγέτης είναι πώς θα καταφέρει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο να μπορέσει να ανθίσει η καινοτομία και να επιτύχει η επιχειρηματικότητα στην εταιρεία του, ώστε να επικαρπωθούν τα προσδοκώμενα, σημαντικά οφέλη.
Ο κ.CarloAlbertoCarnevaleMaffe, καθηγητής Στρατηγικής στο BocconiUniversitySchoolofManagement, μέλος του EditorialBoardστο HarvardBusinessReviewItaly, μίλησε για την τέχνη της αλλαγής, αναφερόμενος στην «sharingeconomy» και τις προκλήσεις της «υπηρεσιοποίησης» (servitization).
Στην «υπηρεσιοποίηση» της οικονομίας, είπε, η Ελλάδα υστερεί απελπιστικά διότι δεν έχει γίνει κατανοητό ότι δεν πρόκειται για παροχή υπηρεσιών αλλά για την ενσωμάτωση υπηρεσιών με υψηλή προστιθέμενη αξία στο παραγόμενο προϊόν.
Και σε αυτόν τον τομέα, οι χώρες που έχουν απελευθερώσει την καινοτομία απέκτησαν συγκριτικό πλεονέκτημα, το οποίο τις οδηγεί στην πρωτοπορία της αγοράς.
Ανέφερε δε χαρακτηριστικά ότι «το ποσοστό των μεταποιητικών επιχειρήσεων που προσέφεραν υπηρεσίες το 2011 στην Ελλάδα ήταν 18%, ενώ στις ΗΠΑ 55%.
Άρα δεν είναι θέμα να παράγεις π.χ. 30 εκατομμύρια, αλλά 3 που θα δημιουργήσουν ίση προστιθέμενη αξία με τα 30».Αναφερόμενος στην αβεβαιότητα της εποχής, ο Ιταλός καθηγητής είπε ότι τα νέα ταλέντα, οι επιχειρηματίες και οι καινοτόμοι την αναλύουν, την σέβονται –αλλά δεν την φοβούνται.
Οι γραφειοκράτες είναι εκείνοι που σιχαίνονται την αβεβαιότητα, η οποία μπορεί να γίνει κινητήρια δύναμη που θα αποφέρει κέρδη και θα πυροδοτήσει την κοινωνική κινητικότητα με βάση την αξία.
Κατέληξε δε λέγοντας ότι πέρασε η εποχή του μάνατζμεντ που βασίζεται στην ιεραρχία, στο reporting, στην εποπτεία. Σήμερα είναι η εποχή της ηγεσίας (ως μέσου, όχι ως σκοπού) και της επιχειρηματικότητας –δύο δυνάμεις που από μόνες τους προκαλούν αλλαγές και άρα ανατρέπουν κατεστημένες καταστάσεις.
Για την τέχνη της επιλογής μίλησε ο κ.KevinGaskell, ένας χαρισματικός ηγέτης με πολλές επιτυχίες στο βιογραφικό του –ο άνθρωπος που μεταμόρφωσε την PorscheGBLimited στην πιο κερδοφόρα εταιρεία αυτοκινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου. Τόνισε ότι η υψηλή απόδοση αρχίζει και τελειώνει με την ενεργό συμμετοχή (engagement).
Κάθε ηγέτης πρέπει να επιδιώκει συνεχώς την βελτίωση και την αλλαγή. Ο ρόλος του ηγέτη είναι να δημιουργήσει την κατάλληλη κουλτούρα έτσι ώστε η ομάδα του να κατανοήσει πλήρως το όραμα της επιτυχίας στην οποία στοχεύει και να είναι πλήρως δεσμευμένη στην επίτευξη του στόχου.
Αυτό απαιτεί από τον ηγέτη να κάνει επιλογές: Με τί θα μοιάζει η επιτυχία; Πώς θα ακούγεται; Τί θα αισθάνονται όταν φτάσουν εκεί; «Το να κάνεις επιλογές σημαίνει να λαμβάνεις αποφάσεις.
Ο φόβος της αλλαγής είναι φυσιολογικός, αλλά αν έχουμε προετοιμαστεί καλά, αξιολογήσει και εξετάσει προσεκτικά τις ευκαιρίες και τα γεγονότα που μπορούν πραγματικά να διεγείρουν την ομάδα, θα μπορέσουμε να επιτύχουμε πραγματική και ουσιαστική αλλαγή», κατέληξε ο κ. Kevin Gaskell.
Πριν τους προαναφερόμενους ομιλητές, οι κ.κ. Γ. Πίττας, πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του 8ου CEO Summit, Κων. Λαμπρινόπουλος, πρόεδρος της ΕΕΔΕ και Δημ. Μαύρος, πρόεδρος του ΔΣ του Τομέα Ηγεσίας της ΕΕΔΕ, είχαν αναφερθεί στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα σε πολλαπλά επίπεδα και είχαν επισημάνει ότι απαιτείται «η αντίδραση να γίνει δράση», σε μία περίοδο όπου οι συνθήκες απαιτούν εγρήγορση και πνευματική διαύγεια.
Ειδικότερα, ο κ. Κων. Λαμπρινόπουλος έδωσε έμφαση στην αντιμετώπιση της ανεργίας και τόνισε ότι στον ευαίσθητο και κρίσιμο αυτόν τομέα η ΕΕΔΕ «θα αναλάβει σύντομα σημαντικές πρωτοβουλίες».
Το CEOSummit, από τις
κορυφαίες εκδηλώσεις της ΕΕΔΕ, πραγματοποιήθηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για
όγδοη συνεχή χρονιά, συγκεντρώνοντας παραδοσιακά τους ηγέτες του
επιχειρηματικού κόσμου ανεξαρτήτως κλάδου, με συνδιοργανωτές τον ΣΕΒ, το ΙΟΒΕ,
την Λέσχη Επιχειρηματικότητος και τον ΣΕΤΕ.
