Edition: International | Greek
MENU

Αρχική » Γνώμη

Να καταργήσουμε το χρήμα

Είναι άλλη μια ευκαιρία -ίσως η τελευταία- να φανούμε ώριμοι και να δούμε πώς μπορούμε να την εφαρμόσουμε έτσι ώστε να παραγάγει θετικά αποτελέσματα, αντί να σκεφτόμαστε κουτοπόνηρα πώς και πάλι θα υπεκφύγουμε.

Από: EBR - Δημοσίευση: Δευτέρα, 31 Αυγούστου 2015

Στην κατάσταση που έχει περιέλθει η οικονομία και η χώρα, ημίμετρα δεν αρκούν. Ένας εποικοδομητικός διάλογος με επιχειρήματα κι όχι με κραυγές γύρω από την πρόταση, μόνο οφέλη θα έχει στην κοινή προσπάθεια για έξοδο από την κρίση.
Στην κατάσταση που έχει περιέλθει η οικονομία και η χώρα, ημίμετρα δεν αρκούν. Ένας εποικοδομητικός διάλογος με επιχειρήματα κι όχι με κραυγές γύρω από την πρόταση, μόνο οφέλη θα έχει στην κοινή προσπάθεια για έξοδο από την κρίση.

του Αθανάσιου Σκορδά *

Το φάντασμα μιας νέας ύφεσης, μεγαλύτερης του 8% για το 12μηνο που σηματοδοτεί η έναρξη του τρίτου μνημονίου, πλανάται πάνω από τη χώρα. Να τρομάξει κανείς, ή να απελπιστεί; Υπάρχει άλλος δρόμος; Τι στο καλό συμβαίνει και στην Ελλάδα αποτυγχάνουν τα προγράμματα που σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες πέτυχαν; Αυτό μπορούμε να το αλλάξουμε; 

Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, οι πρώτες εκλογές που γίνονται στη χώρα μας για εσωκομματικό ζήτημα, ίσως είναι μια ευκαιρία να μιλήσουμε ειλικρινά για την ανάγκη εφαρμογής ενός προγράμματος στο οποίο, αν μη τι άλλο, έχουμε βάλει την υπογραφή μας ως χώρα. Παράλληλα, όμως, να θεραπεύσουμε τις χρόνιες παθογένειες της οικονομίας μας, είτε το απαιτεί η νέα συμφωνία είτε όχι.

Η βασική αιτία της αποτυχίας των προγραμμάτων στη χώρα μας είναι η κοινωνική αδικία που γεννούν μέσω της αδυναμίας τους να πατάξουν τη φοροδιαφυγή και τη μαύρη οικονομία. Το πολιτικό προσωπικό, χωρίς πίστη στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις και χωρίς διάθεση σύγκρουσης με τα «πιράνχας» της ελληνικής οικονομίας, προσανατολίζεται διαρκώς σε εισπρακτικά μέτρα επί των πολιτών που είτε εκ της θελήσεώς τους είτε εξ ανάγκης δεν μπορούν να φοροδιαφύγουν ή να φοροαποφύγουν. 

Την ώρα λοιπόν που όλα δείχνουν ότι ένα ακόμα πρόγραμμα θα αποτύχει, οδηγώντας μια εξουθενωμένη κοινωνία στη σύγκρουση και την άρνηση, εν τέλει, του δυτικοευρωπαϊκού τρόπου ζωής, με ανυπολόγιστο κόστος για το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης, επιβάλλεται να δράσουμε άμεσα, τολμηρά καινοτόμα και προπαντός αποτελεσματικά. Ενισχύοντας την κοινωνική δικαιοσύνη και δημιουργώντας τη βάση μιας αναπτυξιακής προοπτικής. 

Παρά την αντίληψη που ο καθένας μπορεί να έχει για το τι έπρεπε να περιλαμβάνει μια συμφωνία με τους πιστωτές και εταίρους, έχουμε μπροστά μας μια συγκεκριμένη λίστα μέτρων. Είναι άλλη μια ευκαιρία –ίσως η τελευταία- να φανούμε ώριμοι και να δούμε πώς μπορούμε να την εφαρμόσουμε έτσι ώστε να παραγάγει θετικά αποτελέσματα, αντί να σκεφτόμαστε κουτοπόνηρα πώς και πάλι θα υπεκφύγουμε. 

Ας μιλήσουμε, λοιπόν, για το πώς θα εφαρμοστεί καλύτερα και πιο αποδοτικά για το σύνολο των Ελλήνων πολιτών η επικείμενη συμφωνία. Πρώτα από όλα, όμως, οφείλουμε να παραδεχθούμε και να ομολογήσουμε τις αρνητικές της πλευρές. Είναι προφανές ότι η επιβολή αυτών των μέτρων, που επιφέρουν αύξηση στη φορολογία, στο κόστος παραγωγής και μείωση της ανταγωνιστικότητας, ενισχύει ένα σπιράλ υφεσιακό με αρνητικά αποτελέσματα στα δημόσια έσοδα και την απασχόληση. Η μηχανιστική αντίληψη της λειτουργίας του συντελεστή ΦΠΑ θα οδηγήσει σε επιπλέον μείωση της ζήτησης και απώλεια αγορών με αποτέλεσμα την αύξηση της παραοικονομίας. 

Την ίδια ώρα, τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας δείχνουν ότι σήμερα στη χώρα οι πολίτες διακρατούν στην τσέπη τους περισσότερα από 50 δισεκατομμύρια ευρώ σε μετρητά, έναντι 27,7 δις. το Μάρτιο του 2015. Αυτή η ποσότητα ρευστού, σε μια χώρα που έχει σοβαρό πρόβλημα παραοικονομίας, υπονομεύει με το «καλημέρα» την όποια πιθανότητα έχει το νέο πρόγραμμα να παραγάγει αποτελέσματα. 

Ο καθένας καταλαβαίνει τι σημαίνει τόσο μεγάλη ποσότητα τραπεζογραμματίων, όταν οι πλέον συντηρητικοί υπολογισμοί δείχνουν ότι η παραοικονομία στην Ελλάδα υπερβαίνει τα 43 δις ευρώ (βλέπε Schneider, Raczkowski  and Mroz (2015), Schneider and Williams (2013), Schneider and Kearney (2013), CESifo (2012)), ενώ κοινή παραδοχή στα οικονομικά φόρα είναι ότι υπερβαίνει το 30% του ΑΕΠ. Δηλαδή στο σημερινό ΑΕΠ των 180 δις. η παραοικονομία ανέρχεται σε τάξη μεγέθους 55 δις. 

Όπως δείχνει ο πίνακας, στη χώρα μας η παραοικονομία βρίσκεται σε τέτοια επίπεδα και μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω, επειδή ποτέ δεν δώσαμε κίνητρα στις αχρήματες συναλλαγές. 


Εάν προσπαθήσουμε να επαναλάβουμε πρακτικές εισπραξιμότητας που ακολουθήσαμε την τελευταία πενταετία, θα συνεχίσουμε να επιβαρύνουμε τους συνταξιούχους, το κόστος παραγωγής, τη γνωστή και συρρικνωμένη φορολογική βάση που δεν έχει άλλες αντοχές, ενώ και πάλι σε λίγους μήνες θα βρεθούμε ενώπιον της αποτυχίας και του νέου προγράμματος. Αυτό θα οδηγήσει σε αδιέξοδο το πρόγραμμα, θα αποτυπωθεί νέα συρρίκνωση του ΑΕΠ, και ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ θα επιδεινωθεί περαιτέρω. 

Επειδή λοιπόν βρισκόμαστε σε έκτακτες καταστάσεις και δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε να διαμορφωθεί μια άλλη φορολογική συνείδηση των πολιτών ή να γίνουν πιο αποτελεσματικοί οι ελεγκτικοί μηχανισμοί, απαιτούνται έκτακτες παρεμβάσεις.  Προτείνω να εφαρμόσουμε άμεσα την υποχρεωτική εφαρμογή αχρήματων συναλλαγών (με e-banking και χρεωστικές- πιστωτικές κάρτες). Σε αυτό το πλαίσιο θα μπορούσαν να εξαιρεθούν οι μικροσυναλλαγές που γίνονται με κέρματα. 

Στο διάστημα των εβδομάδων που επιβλήθηκαν τα capital controls, οι Έλληνες πολίτες, ανεξαρτήτως ηλικίας, μόρφωσης και παλαιότερων συνηθειών, έδειξαν μεγάλη, εντυπωσιακή προσαρμοστικότητα στη υιοθέτηση των αχρήματων συναλλαγών (πλαστικό χρήμα, e-banking). Αυτό, είναι σήμερα μια μεγάλη ευκαιρία. Προτείνω επίσης τα κόμματα που υποστηρίζουν συνειδητά κι όχι εκ συγκυρίας την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδος, να ανταποκριθούν θετικά στην πρόταση και να την υιοθετήσουν ως μέρος του δικού τους πολιτικού προγράμματος. Αυτό θα ήταν μια πραγματικά προοδευτική στάση, μια αποφασιστική κίνηση προς το μέλλον.

Εφόσον συμφωνούμε ότι έχουμε 30% του ΑΕΠ στη μαύρη οικονομία, δηλ περίπου 55 δις., με την υιοθέτηση αχρήματων συναλλαγών, περίπου το 80% των 55 δις –δηλ. 44 δις.- θα μεταφερθεί στη λευκή οικονομία (ένα κομμάτι της μαύρης οικονομίας δεν μπορεί να επιβιώσει σε συνθήκες νομιμότητας, και βραχυπρόθεσμα θα χαθεί). 

Εάν συμβεί αυτό, αντί να γράψουμε στο επόμενο 12μηνο περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ και ύφεση, θα μπορέσουμε από τη μετάθεση των 44 δις στην λευκή οικονομία να εμφανίσουμε ένα μέγεθος πραγματικού ΑΕΠ στην περιοχή των 225 δις., με προφανείς θετικές επιπτώσεις στη βελτίωση του λόγου χρέος/ΑΕΠ. Επιπλέον, με δεδομένο ότι η σχέση δημοσίων εσόδων/ΑΕΠ είναι περί το 28%, η αποκάλυψη αυτού του μαύρου κομματιού της οικονομίας, θα δώσει δημόσια έσοδα ύψους 12,5 δις (44 Χ28%). 

Αυτό και μόνο το αποτέλεσμα, μας επιτρέπει να ξαναβάλουμε στο τραπέζι άμεσα, τους επόμενους μήνες, τη μείωση όλων των φορολογικών συντελεστών (ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ κλπ) και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Είναι προφανείς οι θετικές επιπτώσεις στη μείωση της αδήλωτης εργασίας, στην καταπολέμηση του αθέμιτου ανταγωνισμού και του παρεμπορίου.

Η υιοθέτηση των αχρήματων συναλλαγών θα βελτιώσει τη ρευστότητα των τραπεζών με ο,τι αυτό συνεπάγεται για το κόστος του χρήματος στην Ελλάδα, και βεβαίως θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της διαφθοράς (δεν μπορώ να φανταστώ ότι κάποιος θα δωροδοκείται με δίευρα), στη μείωση της εγκληματικότητας, στον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης και σε σειρά άλλων παθογενειών της ελληνικής οικονομίας. 

Υπάρχει, άραγε, κόμμα που θα μετάσχει στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 και δεν θα ήθελε με μια μόνο απόφαση να επιτύχει τόσους στόχους; Ιδού η πραγματική πρόσκληση, για όσα κόμματα κάνουν λόγο για το αύριο της Πατρίδας μας, και θέλουν αυτό το λόγο να τον στερεώσουν με συγκεκριμένα μέτρα, αποδεδειγμένης προοδευτικότητας και αποτελεσματικότητας.

Μια τέτοια πρόταση, θέτει εκ των πραγμάτων και τους εταίρους- δανειστές μας ενώπιον των δικών τους ευθυνών. Φιλολογίες περί grexit, υπεροψία και πατερναλισμός έναντι των «Ελλήνων που δεν κάνουν μεταρρυθμίσεις» δεν έχουν πια θέση. Οφείλουν να στηρίξουν εμπράκτως τέτοιες αλλαγές, αντί να προτείνουν τα εκ των προτέρων αποτυχημένα μέτρα της συνεχούς φορολογικής αφαίμαξης των πολιτών, ή άλλως να είναι έτοιμοι για τον καταλογισμό των δικών τους ευθυνών ενώπιον ενός νέου αδιεξόδου του νέου ελληνικού προγράμματος. 

Στην κατάσταση που έχει περιέλθει η οικονομία και η χώρα, ημίμετρα δεν αρκούν. Ένας εποικοδομητικός διάλογος με επιχειρήματα κι όχι με κραυγές γύρω από την πρόταση, μόνο οφέλη θα έχει στην κοινή προσπάθεια για έξοδο από την κρίση. Το πολιτικό σύστημα, οι κοινωνικοί εταίροι, η ακαδημαϊκή κοινότητα, τα μέσα Ενημέρωσης κλπ έχουν υποχρέωση να διαλέξουν αν θα στηρίξουν όσους θίγονται από την πρόταση και θέλουν να υπεραπιστούν τη διατήρηση της παραοικονομίας, ή αν αντίθετα θα «βάλουν πλάτη» σε προτάσεις που βγάζουν τη χώρα από τα αδιέξοδα και τους πολίτες από τις θυσίες χωρίς ελπίδα. Διαφορετικά, θα είναι πολύ αργά για δάκρυα…- 

Πρώην υφυπουργός Ανάπτυξης

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γνώμη

Στη μνήμη του Θαλή Κουτούπη

Athanase PapandropoulosΑπό: Athanase Papandropoulos

Ένα από τα βιβλία του Θαλή που είχα προλογίσει, το 1987, ήταν αυτό που είχε τίτλο «Η Διαφήμιση και τα μυστικά της»

Ηλεκτρονική Έκδοση Τρέχοντος Τεύχους: 04/2021 2021

Περιοδικό

Τρέχον Τεύχος

04/2021 2021

Δείτε τα παλαιά τεύχη
Συνδρομή
Διαφημιστείτε
Ηλεκτρονική Έκδοση

Ευρώπη

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Ας ξεκινήσουμε με μια θετική αισιόδοξη θεώρηση για το θεσμικό όργανο της Ένωσης, το μόνο που εκλέγεται από το 1979 με άμεση καθολική ψηφοφορία από τους ευρωπαίους πολίτες

Οικονομία

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Μια ευρύχωρη δεξαμενή εσόδων για τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους παραμένουν οι υπηρεσίες περιαγωγής (roaming)

EURACTIV.com - Feeds

All contents © Copyright EMG Strategic Consulting Ltd. 1997-2024. All Rights Reserved   |   Αρχική Σελίδα  |   Disclaimer  |   Website by Theratron