του
Σωτήρη Νταλή*
Όταν ο Σαίξπηρ στον «Ιούλιο Καίσαρα» τόνιζε πόσο μεταβάλλεται το σκηνικό του κόσμου μέσα στον χρόνο, ασφαλώς δεν αναφερόταν στην εξέλιξη των διεθνών σχέσεων και της διεθνούς πολιτικής, αλλά σε κάτι πολύ πλατύτερο. Σήμερα, αλλάζουν τόσο το σκηνικό όσο και ο θίασος, αλλά και το έργο που παίζεται. Μάλιστα, ο ρυθμός της αλλαγής επιταχύνεται και ίσως θα πρέπει να δούμε την διεθνή σκηνή σαν κάτι ανάλογο με την σκηνή του παλιού σαιξπηρικού θεάτρου, όπως μάς προέτρεπε πολλές φορές με τα κείμενά του ένας κορυφαίος Έλληνας πρέσβης, ο αείμνηστος Βύρων Θεοδωρόπουλος.
Τον Νοέμβριο του 2008 οι Αμερικανοί πολίτες αποκήρυξαν με πανηγυρικό τρόπο την οκτάχρονη θητεία Μπους και, μαζί, τον συντηρητισμό και τον απομονωτισμό που την συνόδευαν, γιατί ήθελαν μία νέα αρχή που θα σηματοδοτούσε την αλλαγή στην χώρα τους και την ελπίδα για ένα διαφορετικό μέλλον.
Πολύ σπάνια έχει καταφέρει ένας άνθρωπος, στον βαθμό που το έκανε ο Ομπάμα, να συγκεντρώσει την προσοχή ολόκληρου του κόσμου και να δώσει στους πολίτες ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον. Η επιτυχία του έγινε συνώνυμο της αξιοπρέπειας και της ελπίδας. Με κορυφαίες παρεμβάσεις του, σε όλη την διάρκεια της θητείας του εξηγούσε πως αυτοί που οδηγούν σήμερα τον κόσμο πρέπει να το κάνουν στην βάση αξιών που μοιράζεται η πλειονότητα των λαών του πλανήτη. Η απονομή του Βραβείου Νομπέλ στον Ομπάμα θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως επιδοκιμασία στην ρητορική του.
Και στις δύο θητείες του, σε κάθε ευκαιρία τόνιζε την ανάγκη για μία ενωμένη Ευρώπη. Τον Απρίλιο του 2016, στο Αννόβερο, είχε πει πως «ίσως θα πρέπει να έχετε κάποιον που δεν είναι Ευρωπαίος να σάς υπενθυμίσει τί έχετε επιτύχει ως ενωμένη Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μία από τις σπουδαιότερες πολιτικές και οικονομικές επιτυχίες της σύγχρονης εποχής».
Για τον Μπαράκ Ομπάμα η ΕΕ είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, της αναταραχής στην Μέση Ανατολή, αλλά και της προσφυγικής κρίσης. Για τον διάδοχό του, η ΕΕ είναι ένας γραφειοκρατικός μηχανισμός που εξυπηρετεί τα γερμανικά συμφέροντα. Την ίδια άποψη έχει και ο Πούτιν.
Οι εκκλήσεις του Ομπάμα προς τους Ευρωπαίους να συμβάλουν περισσότερο στην εσωτερική αλλά και στην διεθνή ασφάλεια, συνδέονται με την άποψη της Διοίκησης Ομπάμα πως η ασφάλεια και η ευημερία της Ευρώπης είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ασφάλεια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Για τον Ομπάμα, μία ισχυρή και ενιαία Ευρώπη είναι απαραίτητη για τον κόσμο επειδή συμβάλλει στην διεθνή τάξη. Ας αποχαιρετήσουμε τον πιο Ευρωπαίο Αμερικανό πρόεδρο.
*Επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
