του
Georgi Gotev*
Η πΓΔΜ έχει καταστεί ακυβέρνητη σε σημείο που ο αρμόδιος για τη διεύρυνση Επίτροπος, Γιοχάνες Χαν, δήλωσε ακόμη ότι «οτιδήποτε μπορεί να συμβεί» εκεί. Η πΓΔΜ δεν είναι η μόνη χώρα όπου ενδεχόμενες εκλογές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια φιλο-ρωσική κυβέρνηση, όπως προειδοποίησαν εξέχοντες βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Μαυροβούνιο είναι ένα σαφές παράδειγμα. Την περασμένη εβδομάδα, το 81μελές κοινοβούλιο του Μαυροβουνίου επικύρωσε την προσχώρηση της χώρας στο ΝΑΤΟ, με τη φιλο-ρωσική αντιπολίτευση να μποϊκοτάρει την ψηφοφορία.
Η Σερβία αποτελεί μια ακόμη πιο αινιγματική υπόθεση. Η χώρα φιλοξενεί ρωσική στρατιωτική βάση στην πόλη Νις, για την οποία κανείς δεν μιλάει. Δεν έχει καμία πρόθεση να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, το οποίο είναι κατανοητό μετά τους βομβαρδισμούς της συμμαχίας του 1999 που περιελάμβαναν την πρωτεύουσα του Βελιγραδίου. Ο σημερινός ισχυρός ηγέτης της, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, θεωρείται φιλοευρωπαίος, αλλά είναι επίσης και φιλορώσος, ένας καμουφλαρισμένος εθνικιστής και πρώην υπουργός ενημέρωσης του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Εκείνοι που διαμαρτύρονται για την εκλογή του τον αποκαλούν δικτάτορα.
Η γειτονική Βοσνία και Ερζεγοβίνη είναι μια χώρα έντονα διαιρεμένη από εθνοτικές εντάσεις. Ο ηγέτης της Σερβικής οντότητας της χώρας (Republika Srpska) Μίλοραντ Ντόντικ ανέστειλε την πρόσφατη επίσκεψη της επικεφαλής εξωτερικών υποθέσεων της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, λέγοντας ότι έπρεπε να ταξιδέψει στη Μόσχα «για μια πολύ σημαντική συνάντηση». Η ΕΕ πιστεύει ότι η Μόσχα ενθαρρύνει τους Σέρβους της Βοσνίας να επιδιώξουν την ανεξαρτησία τους. Η Ρωσία δεν είναι η μόνη που έχει βλέψεις στην περιοχή. Ο Τούρκος ηγέτης Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν λέει ότι «η καρδιά του βρίσκεται» σε όλες αυτές τις χώρες, καθώς και στη Βουλγαρία, μέλος της ΕΕ, που όλοι έχουν σημαντικούς μουσουλμανικούς πληθυσμούς.
Αυτό μπορεί να μοιάζει με εκβιασμό, αλλά ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα δήλωσε ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μια ένωση μεταξύ της Αλβανίας και του Αλβανικού Κοσσυφοπεδίου, εάν δεν υλοποιηθούν οι προοπτικές ενσωμάτωσης στην ΕΕ των Δυτικών Βαλκάνιων. Και η Σερβία προειδοποίησε για άλλον βαλκανικό πόλεμο αν τα Τίρανα προχωρήσουν με το σχέδιο της Μεγάλης Αλβανίας. Το ζήτημα είναι ότι η ΕΕ δεν μπορεί στην πραγματικότητα να κάνει πολλά. Δεν μπορεί να προσφέρει σαφή προοπτική προσχώρησης σε καμία από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων.
Οι Γιουγκοσλαβικοί πόλεμοι της περιόδου 1991-2001 αποτελούν ντροπή για την τότε Ευρωπαϊκή Κοινότητα που επέτρεψε να συμβούν. Οι ΗΠΑ ήρθαν για να σώσουν την κατάσταση. Οι ενέργειές τους μπορεί να ήταν αμφιλεγόμενες, αλλά τουλάχιστον έσβησαν την πυργκαγιά. Αυτή τη φορά η ΕΕ θα είναι μόνη της.. Όπως δήλωσε ο Σλοβένος ευρωβουλευτής Alojz Peterle (EPP), επικεφαλής της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην πΓΔΜ, «ο Πούτιν ή ο Ερντογάν μπορούν να αποφασίσουν σε πέντε λεπτά, ενώ εμείς [η ΕΕ] χρειαζόμαστε πέντε Συμβούλια».
Πράγματι, κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης, χρειάστηκαν πέντε σύνοδοι κορυφής της ΕΕ πριν ληφθεί η απόφαση ότι η δυνατότητα της Ελλάδας να εγκαταλείψει την ευρωζώνη θα ήταν ένα θανατηφόρο λάθος. Αυτή τη φορά δεν υπάρχει χρόνος για πέντε συνόδους.
*πρώτη δημοσίευση στο EurActiv.com
