του
Κώστα Νεοφώτιστου
Ήταν τον περασμένο Ιούνιο όταν ξεκίνησα να αποδείξω πως δεν έχω ανασφάλιστο όχημα, πως το αυτοκίνητο που μου εχουν χρεώσει δεν υπάρχει σαν αριθμός κυκλοφορίας, πως το λάθος το έκανε η Εφορία το 1994 και παρά τις ενέργειες μου από το ‘94 μέχρι και το 2002 παρέμεινε αδιόρθωτο.
Από τύχη (ή από πρόνοια) είχα όλα τα έγγραφα που απεδείκνυαν την ορθότητα των ισχυρισμών μου αλλά η ΔΟΥ Χαλανδρίου δεν είχε καμία απολύτως διάθεση να με ακούσει. Σχεδόν με πέταξε έξω, στέλνοντας με στην Νομαρχία Αττικής, για να ζητήσω ιστορικό μεταβολών για ένα αυτοκίνητο που δεν υπήρξε ποτέ. Κι όταν ήρθε η ώρα να πάρω κάποιο έγγραφο που θα πιστοποιούσε την ανυπαρξία τέτοιου οχήματος, συνάντησα νέα άρνηση, αυτή τη φορά από τη Νομαρχία, με τον ισχυρισμό πως κάτι έχω γράψει λάθος! Και βρέθηκα ανάμεσα σε δυο δημόσιες υπηρεσίες που η μια με έστελνε στην άλλη αλλά καμία δεν ήθελε να ακούσει και να δει τι λάθος είχε γίνει.
Τελευταία λύση ήταν ο Συνήγορος του Πολίτη, στον οποίο κατέφυγα με γραπτή αναφορά, στην οποία εξηγούσα το πρόβλημα. Επικοινώνησε μαζί μου ένας ευγενέστατος κύριος ο οποίος μου ζήτησε να πάω στα γραφεία του Συνηγόρου για να του εξηγήσω περί τίνος πρόκειται. Κι όταν ο άνθρωπος άκουσε, είδε και κατάλαβε, φρόντισε να προγραμματίσει ένα «ραντεβού» στη ΔΟΥ Χαλανδρίου.
Αυτό που πραγματικά έγινε κατά την επίσκεψη μας στη ΔΟΥ ήταν να αναγκαστεί το προσωπικό της εφορίας να ακούσει και να δει. Αντί να με πετάξουν ξανά έξω, άνοιξαν οι πόρτες (πρώτα του Διευθυντή και στη συνέχεια της Προϊστάμενης του σχετικού τμήματος), άνοιξαν τα μάτια και τα αυτιά των υπευθύνων, και είδαν το λάθος που είχαν κάνει. Προφανώς, κανείς τους δεν διανοήθηκε να πει (έστω για τα μάτια) πως πρόκειται για 2 αλλεπάλληλα λάθη της ΔΟΥ. Τα λανθασμένα στοιχεία του 1994 και του 1995 δεν γράφτηκαν από χέρι της ΔΟΥ αλλά μάλλον από allien, ή ξένους πράκτορες που επιβουλεύονται την ασφάλεια της χώρας, ή από την τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Τα δεκάδες χαρτιά που συμπλήρωνα κάθε χρόνο μέχρι και το 2002 σε μια προσπάθεια να διορθωθεί το λάθος, δεν πετάχτηκαν στα σκουπίδια από το προσωπικό της ΔΟΥ. Μάλλον κάποιος άνοιξε το παράθυρο και τα πήρε ο αέρας. Όσο για το τρέξιμο μου μεταξύ ΔΟΥ και Νομαρχίας και Συνηγόρου του Πολίτη, αυτό ήταν μια ευγενική χορηγία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης για να με κρατάει σε φόρμα!
Από την περιπέτεια αυτή, κατάλαβα 2-3 πράγματα:
1.
Η διόρθωση ενός λάθους που σερνόταν για 22 χρόνια, ήταν υπόθεση 15 δευτερολέπτων. Τόσο χρόνο χρειάστηκε η υπάλληλος της ΔΟΥ για να σημειώσει δίπλα στο ηλεκτρονικό της αρχείο την ένδειξη «ανύπαρκτος αριθμός κυκλοφορίας». Κι αν σκεφτούμε ότι το 1995 δεν υπήρχε μηχανογράφηση και η διόρθωση θα γινόταν χειρόγραφα, άντε να πούμε πως θα χρειαζόταν 30 δευτερόλεπτα.
2.
Η αναποτελεσματική γραφειοκρατία την οποία υποχρεώθηκα να ακολουθήσω τόσο κατά την 5ετία 1995-2002, όσο και τον περασμένο μήνα, είναι αποκλειστική επινόηση και ευθύνη ενός δημοσιονομικού συστήματος που λειτουργεί χωρίς σκέψη. Δεν έχει σημασία αν οι υπάλληλοι αρνούνται να σκεφτούν ή αν δεν εχουν τη δυνατότητα να κάνουν έστω και απλούς συλλογισμούς. Εκείνο που μετράει είναι πως όλοι ζητάνε χαρτιά από όλους.
3.
Η δημόσια διοίκηση στο σύνολο της, και οι υπάλληλοι της στα διάφορα πόστα, πουλάνε στον πολίτη εξουσία. Λειτουργούν σαν τον Ιαβέρη που είχε σαν στόχο ζωής να συλλάβει τον Γιάννη Αγιάννη, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο. Κανείς δεν θέλησε να με ακούσει και να δει τι είχε συμβεί, γιατί ο απόλυτος στόχος ήταν να επιβληθεί διοικητικό πρόστιμο και να ασφαλιστεί το ανασφάλιστο όχημα. Η εκδοχή να μην υπάρχει τέτοιο όχημα δεν υφίσταται καν, το σύστημα θεωρείται a priori αλάνθαστο κι οποίος τολμήσει να αμφισβητήσει την ορθότητα του τιμωρείται με απόλυτη απόρριψη. Ο κατηγορούμενος δικαιούται να απολογηθεί αλλά ο φορολογούμενος θεωρείται προκαταβολικά ψεύτης.
Και φτάνουμε στο κρίσιμο ερώτημα: «Τι μεσολάβησε ώστε η στάση και συμπεριφορά του προσωπικού της ΔΟΥ να αλλάξει; Τι συνέβη και αντί να με πετάξουν ξανά έξω, όπως έγινε στην προηγούμενη επίσκεψη μου, καθίσαν και με άκουσαν, είδαν τα δικαιολογητικά μου και τσακίστηκαν, κυριολεκτικά, να με εξυπηρετήσουν με γαλατική ευγένεια;».
Μα είναι προφανές! Η παρουσία εκπροσώπου από τον Συνήγορο του Πολίτη!
Ο συγκεκριμένος άνθρωπος, ένας ευγενέστατος κύριος, δεν χρειάστηκε να μιλήσει σχεδόν καθόλου. Ήταν αρκετή η παρουσία του για να παρακολουθήσουμε μια εξαιρετική θεατρική παράσταση με τίτλο «Η εξυπηρέτηση του πολίτη». Σε πλήρη αντιδιαστολή με το σκαιό ύφος και την έξωση που υπέστην στην πρώτη μου επίσκεψη, τώρα περίσσεψαν τα χαμόγελα, η ευγένεια, η καλή διάθεση και το ενδιαφέρον για να ακούσουν και να διορθώσουν το λάθος (που η ίδια η ΔΟΥ είχε κάνει). Ήταν σχεδόν συγκινητικό να ακούω την υπεύθυνη να μου λέει «αν υπάρξει κάποιο άλλο πρόβλημα, το όνομα μου είναι πάνω στο έντυπο, οπότε να έρθετε κατ’ ευθείαν σε έμενα».
Το αστείο της υπόθεσης ήταν το εμβρόντητο ύφος 1-2 άλλων συμπολιτών που περίμεναν στην ουρά για ανάλογες υποθέσεις. Επειδή, παράλληλα με την δική μου υπόθεση, κάποιος άλλος υπάλληλος εξυπηρετούσε εκείνους, είχαν μείνει άναυδοι από την ευγένεια, την προθυμία και την εξυπηρέτηση που εισέπρατταν. Όπως λέει και ο λαός «Μαζί με τον βασιλικό, ποτίστηκε και η γλάστρα».
Είμαι απόλυτα βέβαιος πως, αφού φύγαμε από την ΔΟΥ, τα πάντα αλλάξαν και επέστρεψαν στην κανονικότητα. Η πώληση εξουσίας είναι μια πάγια κατάσταση που βασιλεύει (και θα συνεχίσει να κυριαρχεί) στις δημόσιες υπηρεσίες. Μόνιμοι και ακλόνητοι δημόσιοι υπάλληλοι, καταχραστές της εξουσίας, σφιχταγκαλιάζουν μια τυπολατρία και ένα δαιδαλώδες γραφειοκρατικό σύστημα, και απαιτούν από τον κάθε πολίτη να κάνει κάθε είδους διαδικασία που θα έπρεπε να γίνεται από τους ίδιους και μέσω αυτοματοποίησης και μηχανογραφικών συστημάτων.
Και αυτή η πώληση εξουσίας γίνεται (και θα γίνεται) με ύφος πάμπολλων καρδιναλίων, με απαράδεκτα επιθετικό και υψηλό τόνο φωνής και με ό,τι άλλο μπορεί να σκαρφιστεί ο κάθε δημόσιος σατράπης, προκειμένου να εκφοβήσει τον πολίτη και να τον πειθαναγκάσει να αποδεχτεί την εξουσία του.
Στάσεις και συμπεριφορές που στον ιδιωτικό τομέα οποιαδήποτε χώρας και αγοράς, θα οδηγούσαν άμεσα σε απόλυση.
