του
Ηλία Καραβόλια
Η απουσία ρήτρας εισοδήματος στην τραπεζική σύμβαση συμβάλλει στην έλλειψη της 'ανθρώπινης κατανόησης' απο την τράπεζα, αφού δεν 'αναγνωρίζει' την τεράστια πτώση του εισοδήματος σε έναν δανειολήπτη, παρά την συνεχή παράθεση απο μέρους του, των εκκαθαριστικών σημειωμάτων, των φόρων, των εισφορών. Μια τραπεζική οφειλή, μη εξυπηρετούμενη, στοιχειώνει τον ύπνο του καθενός που υποθήκευσε το σπίτι ή το μαγαζί του (αν και αρκετοί δεν έχουν πρόβλημα αν η τράπεζα τελικά το ''πάρει το ρημάδι'').
Υπάρχει όμως και η κατηγορία των μή ενυπόθηκων κόκκινων δανείων. Εκείνη η κατηγορία όσων υπερχρεώθηκαν με πιστωτικές και καταναλωτικά δάνεια χωρίς να έχουν περιουσία. Και εδώ έχουμε μια τεράστια πλειοψηφία που ζεί με την σιγουριά ''δεν έχω τίποτα, δεν πληρώνω τίποτα, δεν θα μου κάνουν τίποτα''. Δεν παραθέτω νούμερα και ποσοστά καθότι δεν ανέτρεξα σε αυτά (χρειάζεται προσεκτική δουλειά) απλά και μόνο καταθέτω εμπειρικά δεδομένα.
Πόσο άραγε στρεβλώνει το οικονομικό σύστημα και την αλυσίδα πίστωσης- κατανάλωσης-ανάπτυξης, αυτός που αρνείται να πληρώσει τις τραπεζικές του οφειλές επειδή ξέρει ότι δεν έχει να χάσει περιουσία; Πόσο εμποδίζει την επανεκκίνηση του πιστωτικού συστήματος εκείνος ο αριθμός των συμπολιτών μας, που ανεύθυνες τραπεζικές πρακτικές τον δάνεισαν χωρίς εξασφαλίσεις, και σήμερα δεν διακανονίζει τις οφειλές του; Σε ποιές δαπάνες καταναλωτικές και οχι παραγωγικές κατευθύνθηκαν οι μή ενυπόθηκες πιστώσεις τόσων ετών και σήμερα δεν δανείζονται οι φερέγγυοι, οι έχοντες εισόδημα και περιουσία, ώστε να επενδύσουν σε μια νέα ευκαιρία και να βρουν δουλειά κάποιοι συμπολίτες μας;
Φυσικά, τα θαλασσοδάνεια των μεγαλοκαρχαριών της χώρας, των κομμάτων και των ΜΜΕ, είναι η δικαιολογημένη αναφορά όλων αυτών που δεν θέλουν αλλά και όσων δεν μπορούν αντικειμενικά να πληρώσουν οφειλές, ειδικά όταν η τράπεζα είναι άκαμπτη και δεν συναινεί σε βιώσιμο διακανονισμό.
Η τεράστια ευθύνη των τραπεζικών διοικήσεων για την αλόγιστη πιστωτική επέκταση σε αφερέγγυους δανειολήπτες έχει συμβάλλει (μαζί με την έκθεση σε ελληνικό χρέος μεσω ομολόγων) στο να δημιουργηθεί μια νεκρή πιστωτική αγορά που δεν τροφοδοτεί την ανάπτυξη του τόπου. Για κάθε έναν που πήρε δάνειο χωρίς εγγυήσεις απο την τράπεζα του και επικαλείται ότι δεν μπορεί αυτή να του κάνει τίποτα, επειδή δεν υπάρχει προς κατάσχεση τίποτα, υπάρχει κάποιος άλλος με περιουσία, φερεγγυότητα και σύνεση που είτε δανείστηκε ορθολογικά και δυσκολεύεται να κάνει ρύθμιση, είτε είναι χωρίς δανεισμό και βλέπει ευκαιρία στην αγορά αλλά δεν του εγκρίνει η τράπεζα δάνειο για παραγωγικό σκοπό( για ένα μαγαζί, μια ιδέα, μια ευκαιρία που προσφέρει η κρίση). Καθένας που δεν πληρώνει τις οφειλές του επειδή δεν κινδυνεύει να χάσει τίποτα, θεωρητικά στερεί απο έναν άνεργο μια ελπίδα να εργαστεί, επειδή η τράπεζα δεν δίνει δάνειο σε έναν άλλο που θέλει να μπεί επενδυτικά στην αγορά, να αδράξει μια ευκαιρία που γεννάει η κρίση. Η αλυσίδα αυτή είναι η κρυφή αλυσίδα της Οικονομίας.
Οι ανεξόφλητες οφειλές δανείων είναι ιμάντες μεταφοράς κινδύνου στο οικονομικό σώμα. Το Χρέος κοινωνικοποιείται, δεν μένει απλά εντός του αδηφάγου αλχημιστικού τραπεζικού ισολογισμού. Οι ευθύνες των τραπεζών δεν παραγράφονται.
Το ίδιο ισχύει όμως και με τις ευθύνες όσων υπερδανείστηκαν για καλή ζωή και σήμερα, ενω έστω και με διακανονισμό αντέχουν να πληρώνουν, ως στρατηγικοί κακοπληρωτές δεν συμμορφώνονται, οχυρωμένοι πίσω απο την ασφάλεια της έλλειψης περιουσίας. Καλό είναι να καταλάβουμε κάποτε ότι η δράση του ενός, επιδρά στην ζωή του συνανθρώπου του.Το Χρήμα και το Χρέος, σπέρνουν γρήγορα εντός της κοινωνίας τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις τους. Κοινωνικοποιείται η αρχική ζημιά: δεν χάνει μόνο η τράπεζα, δεν αποκτά μόνο αυτή κίνδυνο και επισφάλεια.
Το πληρώνει και η Οικονομία αφού ακολουθεί η στρέβλωση και παραμένει νεκρή η αγορά των πιστώσεων. Πρόκειται για αξίωμα που θα λειτουργεί μόνιμα στο συλλογικό ασυνείδητο,στο θεατρικό εργαστήρι μιας κοινωνίας με υπερχρέωση και ύφεση.
