του
Κώστα Νεοφώτιστου
Αναφέρομαι, φυσικά, σε αποσπάσματα των λόγων που ακουστήκαν στη Βουλή από τους κκ Χουλαράκη και Τσακαλώτο, καθώς και στις ερμηνείες και εξηγήσεις του κ. Λιαργκόβα, που συνόδευαν την τελευταία έκθεση της Επιτροπής Οικονομικών. Σημειωτέον ότι κανείς τους δεν μπορεί να κριθεί ως αντιπολιτευόμενος την κυβέρνηση ή ως υπηρέτης "ξένων συμφερόντων".
Οι δυο πρώτοι κύριοι, κατεξοχήν εκφραστές της σχεδιασμένης και ακολουθουμένης οικονομικής πολιτικής, αποκάλυψαν μερικές εξαιρετικά σημαντικές αλήθειες.
• Το μίγμα της οικονομικής πολιτικής το αποφάσιζε το ΥΠΟΙΚ κι όχι η εκάστοτε τρόικα ή τα "κουαρτέτα" ή ‘’οι θεσμοί" κι "οι αγορές". Είναι μια καθαρή ομολογία πως όλα όσα λέγονταν κι ακούγονταν μέχρι σήμερα για δήθεν λεπτομερείς εντολές συγκεκριμενοποίησης μέτρων που, αποδεδειγμένα, κατέστρεψαν οικονομικά υποσύνολα και κοινωνικές ομάδες, ήταν ασύστολα ψέματα. Ψέματα και συκοφαντίες ήταν, επίσης, όσα καταμαρτυρούσαν οι ίδιοι κύριοι και οι περί αυτούς κύκλοι, εναντίον όλων εκείνων που φώναζαν ότι το φάρμακο δεν είναι απλά λάθος αλλά θανατηφόρο.
• Ο απώτερος σκοπός της επιλογής και εφαρμογής των διάφορων καταστροφικών μιγμάτων, ήταν να εξαντληθεί μέχρις εξουθένωσης ή μεσαία κοινωνικοοικονομική τάξη, προκειμένου να αντληθούν οι αναγκαίοι πόροι για τη συντήρηση ενός διογκωμένου και αναποτελεσματικού δημόσιου τομέα και για να δοθούν ψήγματα οικονομικής στήριξης στα χαμηλά εισοδήματα.
Να κάνουμε μια πρώτη στάση εδώ, για να συμπληρώσουμε το περίγραμμα με ορισμένα πρόσθετα επιχειρήματα που είναι απολύτως αναγκαίο ν’ακουστούν.
Η ελληνική πατρότητα των μέτρων, δεν αναφέρεται για πρώτη φορά. Από την εποχή της πρώτης τρόικας είχαν γίνει συγκεκριμένες αναφορές στο θέμα, με αφορμή μια αποκαλυπτική συνέντευξη του κ. Μπομπ Τραα. Όπως είχε πει τότε, η πρώτη του υπόδειξη (όχι εντολή) ήταν να γίνει άμεσα μια δραστική περικοπή στο μέγεθος του Δημόσιου Τομέα, την οποία απέρριψε αμέσως ο ΓΑΠ επειδή "είναι ο κύριος όγκος των ψηφοφόρων μας και δεν γίνεται να χάσουμε τη στήριξή τους".
Κι όταν απορρίφθηκαν και άλλες προτάσεις του, απέμεινε σαν μοναδική λύση η περικοπή μισθών και συντάξεων, την οποία αμέσως επέλεξε η τότε κυβέρνηση. Είναι, δε, χαρακτηριστικό ότι την σχεδίασε με οριζόντιο τρόπο και την εφάρμοσε όχι μια αλλά αρκετές φορές (ειδικά στις συντάξεις) ως την μοναδική προκρινόμενη λύση. Κάπως έτσι, αντί να κοπούν οι πολλαπλές, οι πέτσινες και οι παράνομα και πρόωρα χορηγηθείσες συντάξεις, περικόπηκαν ομοιόμορφα όλες. Δίκαιοι και άδικοι, πλήρωσαν το κόστος συντήρησης του "κύριου όγκου των ψηφοφόρων".
Συμπερασματικά, λοιπόν, είναι τεράστιο ψέμα και πανεθνική απάτη να ισχυρίζεσαι ότι τέτοια μέτρα σου επιβάλλουν οι "δανειστές", όταν αποδεικνύεται πως είχες την ευχέρεια να απορρίπτεις σειρά προτάσεων. Φυσικά, αν οι διαδοχικές σου αρνήσεις οδηγούν στην μοναδική τελευταία επιλογή, την αναγκαστική εφαρμογή της δεν την χρεώνεται αυτός που σου πρότεινε λύσεις αλλά εσύ που τις απέρριπτες μέχρι να βρεθείς στο αναπόδραστο αδιέξοδο.
Η διατήρηση του αναποτελεσματικού και κοστοβόρου δημόσιου τομέα δεν ήταν ατύχημα από λάθος εντολές της οποιασδήποτε τρόικας ή κουαρτέτου. Η συστηματική άρνηση των διαδοχικών κυβερνήσεων να εξυγιάνουν και να εκσυγχρονίσουν το δημόσιο, τεκμαίρεται από την αποτυχία διάφορων τεχνοκρατικών κλιμακίων που είχαν συμμετάσχει σε αρκετές προσπάθειες που έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση.
Όλα, ανεξαιρέτως, έφυγαν άπρακτα και δεν επέστρεψαν, γιατί προσέκρουσαν στην πεισματική άρνηση διοικούντων και διοικούμενων να μετασχηματιστεί ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, να γίνει λιγότερο δαπανηρός και περισσότερο αποτελεσματικός. Με απλά λόγια, δεν έκαναν κάτι λάθος γιατί, απλούστατα, δεν τους επέτρεψαν να κάνουν οτιδήποτε.
Δαπανήθηκε πολύτιμος χρόνος μεταρρυθμίσεων κι εκσυγχρονισμοί ( που δεν έγιναν ποτέ), για να συγκεντρωθούν πόροι από οριζόντιες μειώσεις μισθών και συντάξεων (που έγιναν κατ’επανάληψιν). Κι όταν το μέτρο αυτό εξαντλήθηκε, γιατί δεν υπήρχε χώρος για να πάρεις περισσότερα, τότε πήγαμε στο επόμενο, που είναι ο κορμός της ελληνικής οικονομίας όπως τον καταντήσαμε από τη μεταπολίτευση και μετά.
Αναφέρομαι στη μεσαία κοινωνικοοικονομική τάξη που, για μια αποβιομηχανοποιημένη χώρα όπως την κατέστησαν οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, ήταν και ο μόνος στυλοβάτης της οικονομίας. Τα παραμύθια περί "μεγάλων μονάδων" και ‘’παγκόσμιας ναυτιλιακής δύναμης’’ θα πρέπει κάποτε να τελειώσουν κι όλοι να καταλάβουμε ότι πρόκειται για προνομιακές οικονομικές εστίες που έχουν εξαιρετικά χαμηλή συνεισφορά στον εγχώριο ΑΕΠ.
Όποιος αμφιβάλλει, ας δει την ποσοστιαία κατανομή των δημόσιων εσόδων για κάθε οικονομικό έτος, και ας ξυπνήσει. Κι αν δεν καταλαβαίνει αυτά που διαβάζει, ας πάει πίσω στις Οικονομικές σχολές ή και στο Λύκειο, αν είναι τόσο αδαής.
Η αρχή έγινε στην προ-ΣΥΡΙΖΑ μνημονιακή περίοδο αλλά ήταν περιορισμένης κλίμακας και χωρίς θεαματικά αποτελέσματα. Με μια σειρά από άδικους και αντισυνταγματικούς νόμους, γίνεσαι εύκολα ο προνομιακός συνέταιρος του 55% σε κάθε μεσοαστική τσέπη, αλλά αν τα μέτρα που προηγήθηκαν την έχουν ήδη μισοαδειάσει το όμορφο 55% ή και 60% δεν αποφέρει κάτι ελκυστικό στο συρτάρι σου. Τότε ήταν που εμφανίστηκαν οι αδίστακτοι της παρέας των 300 για να μεταφέρουν το παιχνίδι σε άλλη πίστα.
Τι έλεγε ένα από τα τραγουδάκια που φοριέται πολύ από Χουλιαράκηδες και Τσακαλώτους, πριν γίνουν αριστεροί με δεξιές τσέπες? "Μαύρα κοράκια με νύχια γαμψά, πέσανε πάνω στην αγροτιά" λέει, και περίπου αυτό επέλεξαν για οικονομική πολιτική. Αλλάξανε, μόνο την "αγροτιά" και προσέθεσαν οποιαδήποτε άλλη ομάδα ανήκει στην μεσοαστική τάξη, προκειμένου να υπάρχει μια αξιόλογη βάση αφαίμαξης.
Γιατί, όταν σας έλεγαν "θα τα πάρουμε από τους έχοντες" εσείς μπορεί να φανταζόσασταν ότι εννοούσαν τα μεγάλα κεφάλαια αλλά πέσατε τραγικά έξω. Το κεφάλαιο, ακόμα και στην Ψωροκώσταινα, αφενός δεν είναι διατεθειμένο να σου δώσει χρήμα για να παίζεις μπάλα και να κάνεις "κοινοβουλευτική γυμναστική", κι αφετέρου είναι και λίγοι αυτοί που υπάρχουν εδώ. Οι υπόλοιποι έχουν τις δουλειές τους αλλού κι εδώ κάνουν μόνον τις διακοπές τους.
Πάμε, λοιπόν, στο ισχνό αλλά υπαρκτό κομμάτι της εγχώριας οικονομίας, για να μαζέψουμε ό,τι περισσότερο μπορούμε. Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου το 1572, Νύχτα των Κρυστάλλων το 1938 και τώρα Νύχτες χωρίς τέλος του 2015, και 16, και 17 κι όσο αντέξει.
Μια ολόκληρη κοινωνικοοικονομική τάξη με πολλές ομάδες επαγγελμάτων πρέπει να βρει τρόπο να υπάρχει και να συντηρείται, πληρώνοντας πάνω από το 75% των εσόδων της σε κάθε είδους φόρους, εισφορές, συνεισφορές, τέλη και ό,τι άλλο επινοηθεί στο μέλλον. Κι όσο τα υποζύγια θα ανταποκρίνονται, τόσο θα συνεχίζεται η εξοντωτική αφαίμαξη, γιατί "το μυαλό της Αλεξάνδρας" λέει πως "για να πληρώνει ακόμα, σημαίνει πως έχει ακόμα, επομένως πάρτου κι άλλα γιατί τα χρειαζόμαστε".
Την αγελάδα που παράγει, δεν την εξαντλείς με υπερεκμετάλλευση. Την προσέχεις, τη φροντίζεις, και επιδιώκεις να την πολλαπλασιάσεις για να έχεις κι άλλες, που θα αυξήσουν την παραγωγή. Την αγελάδα που παράγει, την εξοντώνεις μόνον αν σκοπεύεις να εκμεταλλευτείς όσους ζουν απ’ το προϊόν της, πουλώντας τους φτηνό εισαγόμενο γάλα, μαζί με δήθεν ενδιαφέρον για τη ζωή τους. Ώστε να είναι εξηρτημένοι από σένα και να σε συντηρούν στην θέση του εμπόρου. Κάπως έτσι θα γίνεις, μαζί με την παρέα σου, από έμπορος γάλακτος, έμπορος ελπίδας μέχρι κι έμπορος έθνους.
Τα όρια αντοχής της μεσοαστικής μας αγελάδας δεν ξέρω που ακριβώς είναι, αλλά δεν βλέπω να υπάρχουν πολλά περιθώρια ακόμα. Μ ’έχει πιάσει μια μελαγχολία γιατί γνωρίζω πως όταν τελειώνει το γάλα, το επόμενο στάδιο είναι το σφαγείο. Γύρω μου βλέπω τις υπεραξίες που δημιούργησε η μεσοαστική αγελάδα όλα τα προηγούμενα χρόνια και δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος για την μελλοντική τους τύχη. Αναπόφευκτα, λοιπόν, προκύπτει το ερώτημα "τι μέλλει γενέσθαι";
Αισθάνομαι πως βρίσκομαι σ ‘ένα τραίνο του οποίου οι επιβάτες βλέπουν τον μηχανοδηγό και την παρέα του, αφού εξάντλησαν όλο το κάρβουνο, να έχουν αρχίσει να καίνε ένα-ένα τα ξύλινα βαγόνια. Κι όταν θα έχουν μείνει μόνον τα σίδερα, σειρά θα έχουν οι προσωπικές επισκευές των επιβατών μέχρι και τα ρούχα τους, κι ό,τι άλλο μπορεί να καίει, αρκεί να μην φύγει η παρανοϊκή παρέα των σιδηροδρομικών υπαλλήλων από την ατμομηχανή.
Δεν πιστεύω πως η αλλαγή του μηχανοδηγού είναι ασφαλής λύση. Εκείνος ο αλλοίμονος που κάθεται στο πρώτο βαγόνι και κραυγάζει συνεχώς ότι θέλει ν’ αναλάβει αυτός και η δική του παρέα το οδήγημα του τραίνου, μοιάζει άσχετος κι οι σαλτιμπάγκοι που τον ακολουθούν ακόμα πιο κακοπροαίρετοι από τον σημερινό. Μπορεί όσοι πρόλαβαν και κατέβηκαν να έχουν γλυτώσει, αλλά σίγουρα κάποιοι θα μείνουν και δεν είμαι αισιόδοξος για την τύχη τους. Επομένως, τι μπορεί να κάνεις σε τέτοια περίπτωση;
Αν δεν βλέπουμε την προφανή αντίδραση, ας αφήσουμε το Hollywood να μας την δείξει μέσα από τις ταινίες του. Μιλάω για τις δραματικές περιπέτειες στις οποίες οι επιβάτες εκπαραθυρώνουν με κάθε δυνατό τρόπο τον μηχανοδηγό, για να γλυτώσουν πρώτα τις ζωές τους και μετά το τραίνο.
Άφησα για το τέλος, το πιο σημαντικό. Οι σημερινοί μηχανοδηγοί δεν είναι οι πρώτοι που ανέλαβαν. Πριν απ’ αυτούς, υπήρξαν κάποιοι άλλοι που αντικαταστάθηκαν ως μη ικανοί. Πήγαν στην άκρη αλλά δεν λογοδότησαν για τις επιλογές τους ούτε τιμωρήθηκαν για τις ζημιές που προκάλεσαν στο τραίνο, γι’ αυτό κάθονται σήμερα και φωνάζουν, διεκδικώντας ξανά το τιμόνι.
Αν αυτή η αβελτηρία συνεχιστεί, αν όλοι οι υποψήφιοι μπορεί να εναλλάσσονται στο τιμόνι χωρίς συνέπειες για τις λάθος πράξεις τους και τους ατυχείς ή σκόπιμους χειρισμούς τους, δεν υπάρχει σωτηρία. Συνεπώς, ως απόγονοι αρχαίων Ελλήνων, ας φανούμε έστω για μια και μοναδική φορά αντάξιοι των διδαγμάτων που μας άφησαν (αλλά δεν μάθαμε ποτέ).
"Ύβρις, Άτη, Νέμεσις, Τήσις" έλεγαν. Εμείς τώρα ζούμε την Άτη. Καιρός είναι να προχωρήσουμε στη Νέμεση και στην, απολύτως απαραίτητη, Τήση. Διαφορετικά, η σειρά των υποψήφιων κι επίδοξων σωτήρων δεν θα έχει τελειωμό.
