Ανεπαρκής μικρομεσαία ραχοκοκκαλιά
Για να επιβιώσουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην χώρα μας είναι πλέον ζωτική ανάγκη να γίνουν στους κόλπους τους πραγματικές ανατροπές –πριν απ’ όλα διανοητικές
Οι ΜμΕ αντιπροσωπεύουν το 99,9% του συνολικού αριθμού των ελληνικών επιχειρήσεων, το 87% της απασχόληση και το 19,3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, ο πολύ μεγάλος αριθμός των πολύ μικρών επιχειρήσεων (96,9% έναντι 93% στην ΕΕ) και ο συνακόλουθος παραγωγικός κατακερματισμός αποτελούν τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητά τους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η πολύ χαμηλή παραγωγικότητα των ΜμΕ στην Ελλάδα, η οποία κυμαίνεται στο 50% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ωστόσο, οι μεσαίες επιχειρήσεις εμφανίζουν 178% μεγαλύτερη φαινόμενη παραγωγικότητα από τις πολύ μικρές και 40% από τις μικρές.
του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Η πρωτοβουλία του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανίας (ΣΕΒ) ήταν απαραίτητη. Η χαρτογράφηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) στην χώρα μας μπορεί να αποτελέσει εργαλείο για την απαιτούμενη αναδιάρθρωσή τους. Έτσι, η μελέτη του ΣΕΒ και της ΕΥ που πρόσφατα παρουσιάστηκε στους δημοσιογράφους καταγράφει την συμβολή των ΜμΕ στην οικονομία, τονίζει όμως και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σε μία εποχή όπου οι εξελίξεις τρέχουν με υψηλές ταχύτητες.
Υπό αυτή την έννοια, είναι πολύ χρήσιμες οι συζητήσεις για τον παραγωγικό μετασχηματισμό της χώρας, αλλά προέχουν έργα και θαρραλέες πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση αυτή. Για να υπάρξουν όμως παρόμοιου είδους προσπάθειες, τεράστιος είναι ο ρόλος του διανοητικού κλίματος που υπάρχει σε μία χώρα. Με διαφορετικά λόγια, είναι σημαντική η ευρεία αντίληψη που επικρατεί για το επιχειρείν, την επιχείρηση και τον ευρύτερο ρόλο της στο οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι.
Η κατάσταση στην Ελλάδα, από την άποψη αυτή, απέχει πολύ από τού να είναι ιδεώδης. Το διανοητικό κλίμα είναι κακό για το επιχειρείν και οι ΜμΕ έχουν αρκετά μειονεκτήματα τα οποία δεν διευκολύνουν την αναδιάρθρωσή τους. Τα σημαντικότερα ευρήματα της ΕΥ για την σημερινή κατάσταση των ΜμΕ είναι τα ακόλουθα:
Οι ΜμΕ αντιπροσωπεύουν το 99,9% του συνολικού αριθμού των ελληνικών επιχειρήσεων, το 87% της απασχόληση και το 19,3% του ΑΕΠ. Ωστόσο, ο πολύ μεγάλος αριθμός των πολύ μικρών επιχειρήσεων (96,9% έναντι 93% στην ΕΕ) και ο συνακόλουθος παραγωγικός κατακερματισμός αποτελούν τροχοπέδη για την ανταγωνιστικότητά τους. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, η πολύ χαμηλή παραγωγικότητα των ΜμΕ στην Ελλάδα, η οποία κυμαίνεται στο 50% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ωστόσο, οι μεσαίες επιχειρήσεις εμφανίζουν 178% μεγαλύτερη φαινόμενη παραγωγικότητα από τις πολύ μικρές και 40% από τις μικρές.
Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ότι η ευελιξία τού πολύ μικρού μεγέθους δεν μετασχηματίζεται σε απόδοση –με τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (96,9% του συνόλου) να παράγουν περίπου το 9,3% του ΑΕΠ, ενώ οι μικρές και οι μεσαίες (3% του συνόλου) να παράγουν περίπου το 10% του ΑΕΠ. Τέλος, οι ΜμΕ έχουν πλέον εξελιχθεί σε «τροφοδότη της ανεργίας» (από 2,39 εκατομμύρια εργαζομένους το 2008 σε 1,79 εκατομμύρια το 2014).
Αυτό σημαίνει ότι ο χώρος αυτός έχει, πέρα από την κρίση, και σοβαρότατο διαρθρωτικό πρόβλημα. Πρόβλημα που συνδέεται με το μικρό μέγεθος, την πολύ περιορισμένη εξωστρέφεια και την χαμηλή αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογιών την στιγμή που αυτές γνωρίζουν πραγματική έκρηξη.
Επισημαίνεται έτσι στην μελέτη –η οποία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Φόρουμ Μικρών και Μεσαίων Επιχειρήσεων του ΣΕΒ– ότι οι εγχώριες ΜμΕ υπολείπονται σημαντικά του ευρωπαϊκού ανταγωνισμού και ο κατακερματισμός τους τούς αφαιρεί ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Περιορίζεται έτσι η τεχνολογική τους εστίαση και πλήττεται η παραγωγικότητά τους.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν ΜμΕ που αντέχουν στην κρίση και άρα, κατά τον ΣΕΒ, θα μπορούσαν να αποτελέσουν όχημα, αφ’ ενός, εξόδου από την σημερινή κατάσταση και, αφ’ ετέρου, μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας. Απαιτούνται όμως πολιτικές ικανές να εμπνεύσουν εμπιστοσύνη και, κυρίως, αισιοδοξία.
Για να έρθουν οι πολιτικές αυτές στον κεντρικό διάλογο, ο ΣΕΒ θα διοργανώσει επιχειρηματικό συνέδριο για τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις την 21η Φεβρουαρίου 2018. Αντικείμενο του συνεδρίου θα είναι οι προϋποθέσεις επιβίωσης, αλλά κυρίως οι διαδρομές ταχύτερης παραγωγικής μεγέθυνσής τους. Στο πλαίσιο του συνεδρίου θα παρουσιαστεί το δεύτερο μέρος της μελέτης ΣΕΒ-ΕΥ, το οποίο θα επικεντρωθεί στις πρακτικές και έξυπνες προτάσεις πολιτικής για σύγχρονες και δυναμικές ΜμΕ και στην μετάβαση προς ένα αναπτυξιακό πρότυπο με περισσότερη και καλύτερη επιχειρηματικότητα όλων των μεγεθών.
Επιμένουμε, παρόλα αυτά, ότι χωρίς το απαραίτητο φιλοεπιχειρηματικό κλίμα και χωρίς επιχειρηματική αυτογνωσία, παρόμοιες πρωτοβουλίες θα έχουν πενιχρά αποτελέσματα.