του
Κώστα Νεοφώτιστου
Αρχικά, ο υποψήφιος έπρεπε να δώσει γραπτές εξετάσεις στα σήματα του ΚΟΚ. Αν ήταν επιτυχείς, προχωρούσε στην πρακτική εξέταση της οπισθοπορείας (του γνωστού "σαλίγκαρου") και της στάθμευσης (το "parking" για τους βαθείς γνώστες των ελληνικών).
Εφόσον κι εδώ υπήρχε προβιβάσιμο αποτέλεσμα, έφτανε στην τελευταία δοκιμασία που προέβλεπε οδήγηση στο δρόμο, μαζί με τον εξεταστή -δημόσιο υπάλληλο του Υπουργείου Συγκοινωνιών (η γνωστή "πορεία").
Στα σήματα υπήρχε μια συμφόρηση υποψήφιων που κόβονταν κι έπρεπε να επαναλάβουν την γραπτή εξέταση. Για την νεολαία δεν ήταν τίποτε σπουδαίο να διαβάσει και να μάθει τον ΚΟΚ, κι όσο για μερικούς που δυσκολεύονταν βοηθούσε σημαντικά η πρόσφατη αποφοίτηση τους από την ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Μετά από 12 χρόνια στα θρανία και την αντίστοιχη εμπειρία στην διαδικασία αποστήθισης, στην ανάγκη τα μάθαιναν "απ’ έξω και μηχανικά", έφτιαχναν και κανένα "σκονάκι" και καθάριζαν. Έτσι, οι συνήθεις ύποπτοι που σπρώχνονταν σε αλλεπάλληλες επαναλαμβανόμενες γραπτές εξετάσεις στα σήματα, ήταν κάτι κουρασμένοι μεσήλικες, νοικοκυρές, και πρόωροι συνταξιούχοι που σχεδίαζαν να αξιοποιήσουν ένα μέρος του εφάπαξ για την απόκτηση "γιωταχί".
Κάπου στα νοτιοδυτικά προάστεια της Αθήνας, υπήρχε μια από τις πολλές σχολές οδηγών που γνώρισε ιδιαίτερη ανάπτυξη. Σαν οχήματα διδασκαλίας είχε αρκετά μικρά αυτοκίνητα της ίδιας μάρκας, από τα οποία πήρε και τον διακριτικό της τίτλο, έγινε όμως ιδιαίτερα γνωστή και δημοφιλής για έναν τελείως διαφορετικό λόγο. Απ’ αυτήν ξεκίνησε και αναπτύχθηκε το "σύστημα του συνδετήρα".
Υπήρχε και τότε η πρακτική του χρηματισμού για την "διόρθωση" μιας αποτυχίας σε κάποια από τις πρακτικές δοκιμασίες, αλλά είχε διάφορα μειονεκτήματα που δεν επέτρεπαν να συστηματοποιηθεί αυτή η "ευκολία" για τους εξεταζόμενους και το "έσοδο" για τους εξεταστές και τους μεσάζοντες.
Υπήρχε ποικιλία στις ταρίφες, δεν ήταν βέβαιο αν ο εξεταστής θα ανταποκριθεί, έπρεπε να βρεθεί ο κατάλληλος μεσάζων και, το σημαντικότερο, το χρήμα κυκλοφορούσε από διάφορα χέρια με κίνδυνο να σκάσει κανένα πρόβλημα. Δεν ήταν, βέβαια, κάτι δραματικό αφού με μια ΕΔΕ θα λυνόταν η κρίση και μετά θα λέγαμε το γνωστό "back to business". Όλα αυτά, πάντως, λύθηκαν με τη "μέθοδο του συνδετήρα".
Κατ’ αρχήν, συνεστήθη ένα είδος "ανθρώπινου fund". Ήταν η ομάδα των εξεταστών που "τα παίρνανε" με αντάλλαγμα να υπογράφουν για την επιτυχή εξέταση του υποψήφιου οδηγού. Δεν είχε σημασία αν στη δοκιμασία της οπισθοπορείας κατέληγες στα χωράφια ή αν στο ‘’parking’’ θα κατέστρεφες τα διπλανά αυτοκίνητα. Σημασία είχε να πάρεις την υπογραφή.
Το επόμενο στάδιο ήταν ο καθορισμός ενός ενιαίου τιμοκαταλόγου των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τόσο κάνει η υπογραφή για τον "σαλίγκαρο", τόσο για το "parking", τόσα θα πληρώσεις για την πορεία, κλπ. Κι επειδή υπήρχαν και υποψήφιοι -αστέρες που δίνανε για μήνες ή και χρόνια, υπήρχαν και εκπτώσεις. Πάντα προσφέρονται εκπτώσεις στους καλούς πελάτες, αλλοίμονο!
Κανένας εξεταστής δεν λέρωνε τα χέρια του με λεφτά "λαδώματος". Τη συνολική διαχείριση του συστήματος του συνδετήρα, την είχε υπάλληλος της συγκεκριμένης σχολής οδηγών, που μάζευε το παραδάκι, σημείωνε τα στοιχεία του δικαιούχου εξεταστή και κρατούσε και ένα αρχείο ώστε να είναι όλοι σίγουροι πως δεν υπάρχει κάποια λαθροχειρία που θα στέλνει περισσοτέρους υποψηφίους σε συγκεκριμένο εξεταστή. Δεν θα ήταν δίκαιο να δημιουργούνται προνομιούχοι και παρειές στο "λάδωμα". Να ‘το και το θεμέλιο του κοινωνικά δικαίου και ισότιμου λαδώματος!
Επειδή δεν ήταν όλοι οι υποψήφιοι "λαδάδες" για να χρηματίζουν το κύκλωμα, έπρεπε να υπάρχει κι ένα σύστημα διακριτικής και ασφαλούς αναγνώρισης. Να ξεχωρίζουμε τα "λάγια" από τα "τραγιά" και να ξέρουμε αν πρέπει ο εξεταστής να κρίνει αυστηρά ή αν απαιτείται να κοιτάζει τις κεραίες του Υμηττού ή να καθαρίζει τα παπούτσια του. Έτσι, λοιπόν, καθιερώθηκε το σύστημα του χρωματιστού συνδετήρα.
Πριν από την πρακτική δοκιμασία, ο εκπρόσωπος της σχολής οδηγών έπρεπε να δώσει στον εξεταστή ένα μάτσο χαρτιά και δικαιολογητικά για να τα ελέγξει και, μετά το τέλος, να υπογράψει για την επιτυχή ή όχι επίδοση του υποψηφίου. Την εποχή εκείνη, η ‘’χαρτούρα’’ συνήθως ασφαλιζόταν με μια καρφίτσα ή έναν κοινό συνδετήρα.
Αν ο υποψήφιος δεν ήταν "πελάτης" (δηλαδή, δεν λαδώνει για να περάσει), τα δικαιολογητικά παραδίδονταν όπως ήταν, ενώ για τους "πελάτες" το σημάδι ότι έχουν πληρώσει το αντίτιμο που προβλέπει ο τιμοκατάλογος του λαδώματος, ήταν ένας χρωματιστός συνδετήρας που αντικαθιστούσε κάθε άλλο μέσο στερέωσης της χαρτούρας.
Η ελληνική ευρηματικότητα και καινοτομία, ενώ χωλαίνει αρκετά όταν πρόκειται για σύννομες και τυπικές διαδικασίες, εκτινάσσεται στο στερέωμα της δόξας αν αναφερόμαστε σε παρασπονδίες και "παγαποντιές". Αυτός ο κανόνας τηρήθηκε και για το εφεύρημα του συνδετήρα.
Για να μην υπάρχει κίνδυνος αποκάλυψης ή να γίνει κανένα μπλέξιμο από λάθος μήνυμα, το χρώμα του συνδετήρα άλλαζε κάθε εβδομάδα στην αρχή (κι αργότερα, που οι πελάτες ήταν πολλοί, κάθε μέρα) , και προαποφασιζόταν το πρωί της ημέρας των εξετάσεων. Ο υπάλληλος της σχολής οδηγών είχε στη τσέπη του κάμποσα κουτάκια με χρωματιστούς συνδετήρες και ανάλογα με την ντιρεκτίβα, επέλεγε και το κατάλληλο χρώμα.
Υπήρχε ολόκληρη γλώσσα επικοινωνίας μέσω των συνδετήρων. Ένας χρωματιστός συνδετήρας σήμαινε ότι πρόκειται για πελάτη που έχει πληρώσει το αντίτιμο της προβιβάσιμης αξιολόγησής του. Δυο χρωματιστοί συνδετήρες σήμαιναν ότι ο πελάτης έχει ξαναδώσει εξετάσεις αλλά κόπηκε, τώρα πλήρωσε κανονικά, συνεπώς πρέπει να κριθεί με κάποια επιείκεια.
Το ανθρώπινο πρόσωπο του λαδώματος! Τρεις χρωματιστοί συνδετήρες σήμαιναν ότι ο πελάτης έχει πληρώσει, εκτός από το κανονικό αντίτιμο, και "τσόντα-λάδωμα", γιατί είτε είναι ανεπίδεκτος και κοβόταν συνέχεια όταν δεν πλήρωνε, είτε καταλαβαίνει από μόνος του ότι ‘’δεν τραβάει το μουλάρι’’ και θέλει να ξεμπλέξει άμεσα. Οτιδήποτε από τα δυο και να συνέβαινε, δεν είχε σημασία για τον εξεταστή. Εκείνο που μέτραγε ήταν ότι έπρεπε να κλείσει τα μάτια σε ο, τι κι αν δει, και να υπογράψει.
Όλα αυτά εκτυλίσσονταν στη μακρινή δεκαετία του 70. Για την ιστορία, να πούμε ότι το ‘’σύστημα του συνδετήρα’’ είχε τεράστια επιτυχία και σταδιακά εξαπλώθηκε για να καλύψει τις ανάγκες και άλλων σχολών οδήγησης. Αργότερα, ο χρηματισμός στη διαδικασία απόκτησης διπλωμάτων επεκτάθηκε τόσο πολύ ώστε το τρυκ με τους συνδετήρες να είναι περίπου άχρηστο, με αποτέλεσμα να ατονήσει και να καταργηθεί.
Την συγκεκριμένη ιστορία, εντελώς πραγματική, την αφιερώνω στους χιλιάδες εθελοτυφλούντες συμπολίτες μας που έσπευδαν και σπεύδουν να πουν "δεν γίνονται τέτοια πράγματα". Ας κοιτάξουν γύρω τους, να δουν τις χιλιάδες συνάνθρωπων που εξακολουθούν να σκοτώνονται σαν τα γαλόπουλα ή να μένουν ανάπηροι από τροχαία ατυχήματα, κι ας το ξανασκεφθούν (αν μπορούν να σκεφθούν).
Την αφιερώνω, επίσης, στους εκατοντάδες πολιτικάντηδες που συνεχίζουν να τραγουδάνε με τις γνώστες ξύλινες φωνές κι εκφράσεις, τα χαζοτράγουδα περί "εξυγίανσης των δημόσιων υπηρεσιών", "αδιάβλητων διαδικασιών", "διαφάνειας και διαύγειας" και πολλών τέτοιων φληναφημάτων.
Την αφιερώνω σ ‘όσους συνέταξαν την εισηγητική έκθεση για το νέο σχέδιο νόμου περί "Εκσυγχρονισμού και αλλαγής του συστήματος αξιολόγησης των υποψήφιων οδηγών" που εξαγγέλθηκε. Κι επειδή είναι ψηφιακά αγράμματοι, τους ενημερώνω ότι οι εξεταστές υποψήφιων οδηγών από την Μακεδονία μπορούν να προάγουν υποψήφιους οδηγούς από την Κρήτη που έχουν "λαδώσει" διαδικτυακά, να εισπράξουν το αντίτιμο των υπηρεσιών τους επίσης διαδικτυακά, και όλοι μαζί να κάνουν τη δουλειά τους πολύ πιο εύκολα απ’ ότι την εποχή των συνδετήρων. Όλα τα υπόλοιπα είναι "να ‘χουμε να λέμε".
Τέλος, την αφιερώνω ειδικά στον αρμόδιο υπουργό Σπίρτζη, μαζί με μια ιδέα- καινοτομία: Tα "νομοσχέδια του συνδετήρα". Για να μην δημιουργείται άγχος από τις κατά καιρούς αντιρρήσεις ή επιφυλάξεις που διατυπώνουν βουλευτές των ΑΝΕΛ περί συμφωνίας με βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ για την υπερψήφιση νομοσχεδίων της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, να αναβιώσουμε τους χρωματιστούς συνδετήρες.
Επειδή για την καρέκλα θα ψηφίζονται τα πάντα και εσαεί, ας συμφωνήσουμε πως σε όσα νομοσχέδια δεν πρέπει να ακούγονται διαφορετικές απόψεις ή διαφωνίες, θα βάζουμε έναν κόκκινο συνδετήρα. Αντίθετα, αν δεν τους πειράζει να ακούγονται αντίλογοι και διαφωνίες, θα βάζουμε έναν πράσινο.
Με την μέθοδο αυτή, θα καταλαβαίνουν όλοι αν πρέπει να εκφράσουν ή όχι τις, κατά τα άλλα "πέτσινες", αντιρρήσεις τους. Έτσι κι αλλιώς, στο τέλος όλοι θα ψηφίσουν τα πάντα γιατί οι καρέκλες της εξουσίας δεν έχουν ούτε χρώμα ούτε πολιτική χροιά και τοποθέτηση. Είναι ισάξιες, πολύτιμες και το ίδιο απαραίτητες για όλους.
