του
Στέλιου Παπαθανασόπουλου*
Οι περισσότερες προβλέψεις των μελετητών συμφωνούν ότι επέρχεται μία νέα τεχνολογική επανάσταση, η οποία θα καταστήσει το Διαδίκτυο αναπόσπαστο μέρος της καθημερινότητάς μας. Το Ίντερνετ όχι μόνον αναπτύσσεται αλλά και εξελίσσεται στις τελευταίες δύο δεκαετίες συχνά με απρόβλεπτους τρόπους.
Η πρώτη μεγάλη ώθηση του Διαδικτύου ήταν η υποδομή του, καθώς οι εταιρείες όπως η AOL έφεραν τους ανθρώπους, κατ’ αρχήν στην Αμερική και έπειτα στον υπόλοιπο κόσμο, σε απευθείας, συνεχή, διαρκή σύνδεση. Η φάση αυτή κορυφώθηκε γύρω στην στροφή του 20ου αιώνα, θέτοντας τις βάσεις για ένα δεύτερο κύμα το οποίο επέφερε την έλευση των εφαρμογών και υπηρεσιών, θέτοντας το Διαδίκτυο κυρίαρχο τόσο στο πεδίο της επικοινωνίας όσο και στην οικονομία.
Στις μέρες μας έχει ήδη δρομολογηθεί ένα τρίτο κύμα. Σύμφωνα με τις προβλέψεις των ειδημόνων, στην επόμενη δεκαετία το Διαδίκτυο θα έχει μία πανταχού παρουσία, η δε ταχύτητα με την οποία θα διανέμει κείμενα, στοιχεία και εικόνες θα είναι τεράστια. Σε συνδυασμό δε με την μαζική κοινωνική του χρήση, το Διαδίκτυο θα καταστεί όχι μόνον αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινής μας ζωής, αλλά και αόρατο, όπως σήμερα θεωρούμε το ηλεκτρικό ρεύμα.
Αναμφισβήτητα, η θεαματική ανάπτυξη του Διαδικτύου έχει αλλάξει όχι μόνον τα επιχειρηματικά μοντέλα αλλά και τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε ως κοινωνία. Έχει επηρεάσει το πώς αναζητούμε ή μοιραζόμαστε τις πληροφορίες, τον όγκο των δεδομένων που θα πρέπει να μοιραζόμαστε, το πώς θα επικοινωνούμε μεταξύ μας όταν επικοινωνούμε, κ.ο.κ.
Το Επόμενο Διαδίκτυο, όπως αποκαλείται, συγκεντρώνει και συνδυάζει τρία διασυνδεδεμένα υποσυστήματα: το Cloud Computing, τα Big Data Analytics και το Διαδίκτυο των Πραγμάτων. Από τα ρολόγια που παρακολουθούν την πίεση του αίματος ως τα ψυγεία που θα ζητούν από τις νοικοκυρές να αγοράσουν φρέσκο γάλα, από γραμμές συναρμολόγησης επανδρωμένων με ρομπότ ως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που παραδίδουν όπλα, υπόσχεται έναν βαθύτερο κοινωνικό αντίκτυπο.
Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων αναφέρεται σε ένα σύστημα που εγκαθιστά αισθητήρες και συσκευές θερμικής επεξεργασίας σε αντικείμενα καθημερινής χρήσης (π.χ. ρολόγια) και όπου κυρίως όλα συνδέονται με όλα, πράγματα και μηχανές. Έτσι, σε αντίθεση με το Διαδίκτυο που γνωρίζουμε, το οποίο συνδέει
τους ανθρώπους, το Διαδίκτυο των Πραγμάτων θα συνδέεται κυρίως με αντικείμενα. Αυτό σημαίνει ότι τα πράγματα μπορούν πλέον να συνδέονται τόσον μεταξύ τους όσο κα με τον ψηφιακό κόσμο, αλλά και μπορούν να ελέγχονται από απόσταση και να λειτουργούν ως σημεία πρόσβασης σε διαδικτυακές υπηρεσίες.
Πώς θα αντιμετωπίσουμε αυτόν τον νέο, γενναίο ψηφιακό κόσμο, αυτή την διάχυτη και πανταχού παρούσα υπολογιστική; Ουδείς φαίνεται να έχει μία ξεκάθαρη άποψη. Το επόμενο Διαδίκτυο όχι μόνον υπόσχεται σε επιχειρήσεις και κυβερνητικούς φορείς την κεντρική αποθήκευση και υπηρεσίες τεράστιου όγκου δεδομένων, αλλά και δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις σχετικά με το περιβάλλον, την προστασία της ιδιωτικής ζωής και της εργασίας.
Στην ουσία βρισκόμαστε ενώπιον μίας ευρύτερης αλλαγής, όπου θα απαιτηθούν συμμαχίες και εποικοδομητικός διάλογος ανάμεσα στον κόσμο της πολιτικής, της οικονομίας και της επικοινωνίας –η οποία, όπως δείχνουν και τα στοιχεία, θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη δυναμική. Ο κόσμος αλλάζει για όλους μας και απαιτούνται νέες προσεγγίσεις, στρατηγικές και πολιτικές.
Τί κάνουμε εμείς στην Ελλάδα; Δυστυχώς παραμένουμε απασχολημένοι με την πρώιμη φάση της ανάπτυξης του Διαδικτύου, μετρώντας την διάδοση και την απήχησή του όταν τα ζητήματα αυτά σε άλλες χώρες θεωρούνται ήδη ξεπερασμένα.
*Καθηγητής Οργάνωσης και Πολιτικής των ΜΜΕ, πρώην πρόεδρος (2007-2011) του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών
