Edition: International | Greek
MENU

Αρχική » Γνώμη

Πώς θα πετύχει η έξοδος στις αγορές

Ποιοι είναι οι παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν θετικά και να ενισχύσουν την οικονομική ανάκαμψη

Από: EBR - Δημοσίευση: Τρίτη, 21 Αυγούστου 2018

Η χώρα οφείλει να εστιάσει πλέον στα βασικά προβλήματα που επέφερε η μακροχρόνια ύφεση. Πρώτον, στην επαναφορά του ποσοστού ανεργίας (το οποίο σήμερα παραμένει υψηλότερο από 20%) σε επίπεδα κοντά στο «φυσικό» ποσοστό μίας χώρας με το παραγωγικό πρότυπο της Ελλάδας και, παράλληλα, με την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η επίλυση και των δύο αυτών προβλημάτων συνδέεται με την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της ελληνικής επιχειρηματικότητας, η οποία καλείται να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις που διαγράφονται και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται.
Η χώρα οφείλει να εστιάσει πλέον στα βασικά προβλήματα που επέφερε η μακροχρόνια ύφεση. Πρώτον, στην επαναφορά του ποσοστού ανεργίας (το οποίο σήμερα παραμένει υψηλότερο από 20%) σε επίπεδα κοντά στο «φυσικό» ποσοστό μίας χώρας με το παραγωγικό πρότυπο της Ελλάδας και, παράλληλα, με την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η επίλυση και των δύο αυτών προβλημάτων συνδέεται με την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της ελληνικής επιχειρηματικότητας, η οποία καλείται να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις που διαγράφονται και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται.

του Παναγιώτη Θ. Καπόπουλου*

Η είσοδος της οικονομίας σε φάση ανάκαμψης το 2017, η οποία συνεχίστηκε το πρώτο τρίμηνο τού 2018, συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με την ενίσχυση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας των κατ’ εξοχήν εξωστρεφών κλάδων, δηλαδή της μεταποιητικής βιομηχανίας και του τουρισμού. Η εξέλιξη αυτή υποστηρίχθηκε από μία σειρά δομικών αλλαγών που έλαβαν χώρα κατά την διάρκεια των τριών προγραμμάτων προσαρμογής. Συγκεκριμένα, η ελληνική οικονομία βελτίωσε την ανταγωνιστικότητά της σε όρους κόστους εργασίας ανά μονάδα προϊόντος, ως αποτέλεσμα της πολιτικής εσωτερικής υποτίμησης και των μεταρρυθμίσεων που οδήγησαν σε μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας. Η ανωτέρω εξέλιξη, σε συνδυασμό με την άνευ προηγουμένου δημοσιονομική προσαρμογή, οδηγήθηκε στην διόρθωση των κύριων μακροοικονομικών ανισορροπιών των περασμένων δεκαετιών, δηλαδή του δημοσιονομικού ελλείμματος και του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών.

Η χώρα οφείλει να εστιάσει πλέον στα βασικά προβλήματα που επέφερε η μακροχρόνια ύφεση. Πρώτον, στην επαναφορά του ποσοστού ανεργίας (το οποίο σήμερα παραμένει υψηλότερο από 20%) σε επίπεδα κοντά στο «φυσικό» ποσοστό μίας χώρας με το παραγωγικό πρότυπο της Ελλάδας και, παράλληλα, με την ενίσχυση της παραγωγικότητας. Η επίλυση και των δύο αυτών προβλημάτων συνδέεται με την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της ελληνικής επιχειρηματικότητας, η οποία καλείται να προσαρμοστεί στις νέες απαιτήσεις αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις που διαγράφονται και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται.

Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της απαιτούμενης προσαρμογής, αρκεί να αναφερθούν δύο στοιχεία. Ο μακροχρόνιος μέσος όρος του ποσοστού ανεργίας την περίοδο από το 1980 έως το 2008, που συνιστά μέτρο επανόδου στην κανονικότητα είναι 8,5%. Παράλληλα, η επενδυτική δαπάνη υποχώρησε κατά την διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, από 21,8% του ΑΕΠ κατά μέσον όρο την περίοδο 2001-2007, σε 12,4% την περίοδο 2011-2017, εξασθενίζοντας σημαντικά το απόθεμα του παραγωγικού κεφαλαίου της χώρας, καθώς για μεγάλο χρονικό διάστημα το ποσοστό αποσβέσεων υπερέβαινε τον σχηματισμό παγίου κεφαλαίου. Συνεπώς, για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η υψηλή ανεργία, απαιτείται ένα θετικό επενδυτικό σοκ που θα αυξήσει το ποσοστό των επενδύσεων στο ΑΕΠ κατά 12-15 εκατοστιαίες μονάδες.

Οι μακροοικονομικοί παράγοντες που μπορούν να επιδράσουν καταλυτικά στην ενίσχυση του επενδυτικού κλίματος και την επιχειρηματικότητα έχουν ως ακολούθως:

Πρώτον, ο περιορισμός της αβεβαιότητας και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Η βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος την τελευταία διετία σε επίπεδα πλησίον του μέσου όρου της περιόδου από το 2000 έως την έλευση της κρίσης, όπως αποτυπώνεται στον σχετικό δείκτη που δημοσιεύει το ΙΟΒΕ, συνιστά ιδιαιτέρως σημαντική εξέλιξη τόσο στον τομέα της βιομηχανίας όσο και των υπηρεσιών, ενώ στον τομέα των κατασκευών δεν έχει προσεγγίσει ακόμη το επίπεδο που επικρατούσε πριν από την κρίση. Παράλληλα, η συμφωνία του Eurogroup για τα μέτρα ελαφρύνσεως του ελληνικού δημόσιου χρέους, και κυρίως το εποπτικό πλαίσιο που τα συνοδεύει, συνιστούν βήματα καθοριστικής σημασίας για την αξιόπιστη επιστροφή της χώρας στις διεθνείς αγορές και την επάνοδο σε πορεία οικονομικής συγκλίσεως προς τις άλλες χώρες της ευρωζώνης. Είναι βεβαίως σημαντικό να εφαρμοσθούν πλήρως οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη νομοθετηθεί, παρέχοντας μία ικανή βάση για βιώσιμη ανάπτυξη μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας.

Δεύτερον, η συμβολή της εφαρμογής των προγραμμάτων των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν συμφωνηθεί στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος, η επιτάχυνση της αξιοποίησης των διαθέσιμων κοινοτικών πόρων και η προσέλκυση άμεσων ξένων επενδύσεων, θα είναι σημαντικές στον βραχύ χρονικό ορίζοντα.

Τρίτον, η αξιοποίηση των περιθωρίων ασκήσεως δημοσιονομικής πολιτικής, ώστε η τελευταία να καταστεί φιλική στην ανάπτυξη και το επιχειρείν. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι το μείγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής κατά την περίοδο των προγραμμάτων αυτών προκάλεσε πρόσθετα εμπόδια στην επιχειρηματική δράση. Η δημοσιονομική προσαρμογή στηρίχθηκε κυρίως στην αύξηση των φορολογικών επιβαρύνσεων και των ασφαλιστικών εισφορών και λιγότερο στην αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας και στον εξορθολογισμό των δαπανών. Η πολιτική αυτή είχε ως συνέπεια την μείωση των δημόσιων επενδύσεων. Παράλληλα, η οριζόντια μείωση δαπανών οδήγησε σε αρκετές περιπτώσεις στην υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, η αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για την ανάπτυξη, μέσω μίας φορολογικής μεταρρύθμισης η οποία θα περιλαμβάνει χαμηλότερους συντελεστές, απλοποίηση του συστήματος, διεύρυνση της φορολογικής βάσης και περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Τέταρτον, σε μεσοχρόνιο ορίζοντα είναι σημαντική η ανάπτυξη και των άλλων δύο συνιστωσών του καθαρού σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, δηλαδή των δημοσίων επενδύσεων και των επενδύσεων σε κατοικίες. Ενδεχόμενη συμφωνία με τους εταίρους και πιστωτές της χώρας για εκλογίκευση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα την επόμενη δεκαετία μπορεί να δημιουργήσει τον αναγκαίο δημοσιονομικό χώρο, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάκαμψη των ανωτέρω επενδυτικών δαπανών αφού θα επιτρέψει την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και την σταδιακή ελάττωση της υπέρμετρης φορολογίας στα ακίνητα.

Τέλος, καθοριστικής σημασίας είναι η συμβολή του τραπεζικού συστήματος, παραδοσιακού χρηματοδότη της ελληνικής οικονομίας. Η τόνωση των συνθηκών ρευστότητας των ελληνικών τραπεζών θα στηριχθεί, αφ’ ενός, στην επιτυχή διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων και, αφ’ ετέρου, στην ελάττωση εξαρτήσεώς τους από τον μηχανισμό έκτακτης παροχής ρευστότητας μέσω καταστροφής μέρους των αποταμιευτικών πόρων που διέρρευσαν από το σύστημα κατά τα προηγούμενα έτη.

* Διευθυντής στην Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γνώμη

Στη μνήμη του Θαλή Κουτούπη

Athanase PapandropoulosΑπό: Athanase Papandropoulos

Ένα από τα βιβλία του Θαλή που είχα προλογίσει, το 1987, ήταν αυτό που είχε τίτλο «Η Διαφήμιση και τα μυστικά της»

Ηλεκτρονική Έκδοση Τρέχοντος Τεύχους: 04/2021 2021

Περιοδικό

Τρέχον Τεύχος

04/2021 2021

Δείτε τα παλαιά τεύχη
Συνδρομή
Διαφημιστείτε
Ηλεκτρονική Έκδοση

Ευρώπη

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Ας ξεκινήσουμε με μια θετική αισιόδοξη θεώρηση για το θεσμικό όργανο της Ένωσης, το μόνο που εκλέγεται από το 1979 με άμεση καθολική ψηφοφορία από τους ευρωπαίους πολίτες

Οικονομία

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Μια ευρύχωρη δεξαμενή εσόδων για τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους παραμένουν οι υπηρεσίες περιαγωγής (roaming)

EURACTIV.com - Feeds

All contents © Copyright EMG Strategic Consulting Ltd. 1997-2024. All Rights Reserved   |   Αρχική Σελίδα  |   Disclaimer  |   Website by Theratron