ΕΕ: Οικονομικά κίνητρα για ευρωπαϊκή αυτονομία σε κρίσιμες πρώτες ύλες

της Νατάσας Φραγκούλη

Το ευρωπαϊκό παραγωγικό δυναμικό επιχειρεί να κινητοποιήσει η Ευρώπη στην προσπάθειά της να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή αυτονομία σε κρίσιμες πρώτες ύλες, οι οποίες έχουν τεράστια σημασία για την ψηφιακή και πράσινη. Λίθιο, κοβάλτιο, νικέλιο και γάλλιο, που χρησιμοποιούνται στα περισσότερα προϊόντα τεχνολογίας - αφού είναι απαραίτητα για τις μπαταρίες, όπως και στους ηλιακούς συλλέκτες -βρίσκονται στο στόχαστρο των θεσμικών παρεμβάσεων της Ε.Ε. αυτήν την περίοδο.

Ήδη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η ισπανική Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. κατέληξαν σε πολιτική συμφωνία, με στόχο να διασφαλιστεί ο απρόσκοπτος εφοδιασμός της οικονομίας με κρίσιμες πρώτες ύλες και να θωρακιστεί η κυριαρχία της Ένωσης.

Μετά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και την ολοένα και πιο επιθετική κινεζική εμπορική και βιομηχανική πολιτική, το κοβάλτιο, το λίθιο και άλλες πρώτες ύλες έχουν γίνει, επίσης, γεωπολιτικός παράγοντας. Με την Ευρωπαϊκή Πράξη για τις κρίσιμες πρώτες ύλες μειώνεται η γραφειοκρατία, ευνοείται η καινοτομία και η ανάπτυξη εναλλακτικών υλικών, ενισχύεται η προστασία του περιβάλλοντος και διευκολύνονται οι στρατηγικές συνεργασίες με τρίτες χώρες.

“Ο νόμος περί κρίσιμων πρώτων υλών θα δημιουργήσει οικονομικά κίνητρα και ένα πιο σταθερό και ασφαλές επιχειρηματικό πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων εξόρυξης και ανακύκλωσης, με ταχύτερες και απλούστερες διαδικασίες αδειοδότησης”, αναφέρει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στρατηγικές Συνεργασίες

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι ευρωβουλευτές τόνισαν τη σημασία της διασφάλισης στρατηγικών εταιρικών σχέσεων μεταξύ της Ε.Ε. και τρίτων χωρών σε κρίσιμες πρώτες ύλες, προκειμένου να διαφοροποιηθεί το μείγμα του εφοδιασμού της Ε.Ε., με οφέλη για όλες τις πλευρές.

Στο πλαίσιο αυτό, εξασφάλισαν μέσα, που ανοίγουν τον δρόμο για μακροπρόθεσμες συνεργασίες με μεταφορά γνώσης και τεχνολογίας, καθώς και με εξόρυξη και επεξεργασία με τα καλύτερα οικολογικά πρότυπα στις χώρες εταίρους.

Οι ευρωβουλευτές πίεσαν, επίσης, για μεγαλύτερη εστίαση στην έρευνα και την καινοτομία όσον αφορά τα υποκατάστατα υλικά και τις διαδικασίες παραγωγής, που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τις πρώτες ύλες σε στρατηγικές τεχνολογίες.

Εξασφάλισαν, στο μεταξύ, τη θέσπιση στόχων κυκλικότητας για την προώθηση της εξόρυξης πιο στρατηγικών πρώτων υλών από τα απόβλητα.

“Η συμφωνία είναι ένα σχέδιο βιομηχανικής πολιτικής για έναν ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό πρώτων υλών στην Ευρώπη. Με στοχευμένα οικονομικά κίνητρα, δημιουργούμε βεβαιότητα σχεδιασμού έργων για ιδιώτες επενδυτές - μέσω ενιαίων σημείων επαφής για εταιρείες και γρήγορων και απλών διαδικασιών αδειοδότησης με σαφείς προθεσμίες για τις εθνικές αρχές. Αυτό θα ενισχύσει την εξόρυξη, την επεξεργασία και την ανακύκλωση στην Ευρώπη”, σχολίασε ο επικεφαλής ευρωβουλευτής Nicola Beer (Renew, DE).

“Ταυτόχρονα, ενθαρρύνουμε την έρευνα και την καινοτομία σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας. Ένα πλαίσιο για στρατηγικές εταιρικές σχέσεις για τις πρώτες ύλες με τρίτες χώρες επί ίσοις όροις θα καταστήσει, επίσης, την Ε.Ε. ελκυστικό εταίρο στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό - με πραγματικά οφέλη και για όλες τις πλευρές και ισχυρή προστασία για τις τοπικές κοινωνίες και τη φύση”, πρόσθεσε.

Κρίσιμες πρώτες ύλες

Ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ηλιακοί συλλέκτες και smartphones, όλα περιέχουν κρίσιμες πρώτες ύλες. Προς το παρόν, η Ε.Ε. εξαρτάται από ορισμένες πρώτες ύλες. Οι κρίσιμες πρώτες ύλες είναι ζωτικής σημασίας για την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση της Ε.Ε. και η διασφάλιση του εφοδιασμού τους είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική ανθεκτικότητα, την τεχνολογική ηγεσία και τη στρατηγική αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Με την παγκόσμια στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την ψηφιοποίηση των οικονομιών και των κοινωνιών, η ζήτηση για αυτές τις στρατηγικές πρώτες ύλες αναμένεται να αυξηθεί γρήγορα τις επόμενες δεκαετίες.

“Η συμφωνία αποτελεί ένα σχέδιο βιομηχανικής πολιτικής για τον ασφαλή και βιώσιμο εφοδιασμό πρώτων υλών της Ευρώπης. Με ξεκάθαρη υπογραφή από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχει διαμορφωθεί η πορεία για την ανοιχτή, οικονομική και γεωπολιτική κυριαρχία της Ευρώπης. Επόμενο στάδιο είναι η ψηφοφορία στην επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας (ITRE) στις 7 Δεκεμβρίου και θα ακολουθήσει η επίσημη έγκριση από την ολομέλεια του ΕΚ και το Συμβούλιο”, σχολίασε η επικεφαλής ευρωβουλευτής Nicola Beer (Renew, Γερμανία).

*πρώτη δημοσίευση: Sepe.gr