του Θεόδωρου Μπενάκη
Καθώς οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές πλησιάζουν, το συντηρητικό και ακροδεξιό περιβάλλον προσπαθεί να αναδιαμορφώσει την εικόνα του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στις ΗΠΑ. Οι υποστηρικτές του του Ντόναλντ Τραμπ πιστεύουν ότι μια ενδεχόμενη επιστροφή του στην Προεδρία θα έβαζε τέλος στον πόλεμο στην Ουκρανία προς όφελος της Ρωσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Τάκερ Κάρλσον (Tucker Carlson), ένας δημοφιλής συντηρητικός πολιτικός σχολιαστής και πολέμιος της Αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, συνάντησε τον Πούτιν για μια συνέντευξη. Ωστόσο, αντί να κάνει συνέντευξη, ο Αμερικανός σχολιαστής επέτρεψε στον Ρώσο αυταρχικό ηγέτη να αναπτύξει το αφήγημά του για τον πόλεμο στην Ουκρανία και άλλα θέματα.
Ο Κάρλσον περιορίστηκε σμένος στο να ακούει και να κάνει μερικές ήπιες ερωτήσεις, αφήνοντας τον Πούτιν να ξεδιπλώσει μια σοβιετικού τύπου παραπληροφόρηση!
Ο Κάρλσον απέφυγε κάθε σκληρή ερώτηση. Δεν ρώτησε, για παράδειγμα, γιατί το ρωσικό καθεστώς φυλακίζει και διώκει άλλους υποψηφίους που επιθυμούν να λάβουν μέρος στις προεδρικές εκλογές. Δεν τόλμησε να ρωτήσει γιατί τα μέσα ενημέρωσης στη Ρωσία ελέγχονται όλα από την κυβέρνηση ή για τα εγκλήματα κατά αμάχων, συμπεριλαμβανομένων παιδιών, που διαπράττουν οι ρωσικές δυνάμεις στην Ουκρανία.
Μερικά από τα ψέματα που είπε ο Πούτιν κατά τη διάρκεια του δίωρου μονολόγου του είναι κραυγαλέα και εύκολα ανιχνεύσιμα. Ωστόσο, ο Πούτιν μίλησε πολύ για «ιστορικά ζητήματα» που δεν είναι γνωστά στο ευρύτερο κοινό.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ο Πούτιν κατηγόρησε για άλλη μια φορά το ΝΑΤΟ για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Επανέλαβε τον μύθο των υποτιθέμενων υποσχέσεων των ΗΠΑ και άλλων δυτικών ηγετών ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί ανατολικά. Το αφήγημα του Πούτιν ισχυρίζεται ότι η Συμμαχία εκμεταλλεύτηκε τη ρωσική αδυναμία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης για να επεκταθεί σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης.
Ωστόσο, ποτέ δεν υπήρξε τέτοια συμφωνία. Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, τότε πρόεδρος της Σοβιετικής Ένωσης, το επιβεβαίωσε σε συνέντευξή του στο RBTH στις 16 Οκτωβρίου 2014.
Μέχρι τη ρωσική στρατιωτική κατοχή της Κριμαίας τον Μάρτιο του 2014, ουσιαστικά δεν υπήρχε καμία εγκατάσταση στρατιωτικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο έδαφος των νέων μελών του. Από τον Μάρτιο 2014, το ΝΑΤΟ αύξησε την παρουσία των στρατιωτικών του δυνάμεων στην περιοχή της Βαλτικής και στην Κεντρική Ευρώπη. Έτσι, η επιθετικότητα της Ρωσίας προκάλεσε την παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Επιπλέον, η προσχώρηση στη Συμμαχία είναι ελεύθερη επιλογή των ανεξάρτητων κρατών και όχι απόφασή της.
Ο Πούτιν είπε επίσης ψέματα για τον κεντρικό ρόλο του Βίκτορ Γιανουκόβιτς στη βάναυση χρήση βίας εναντίον διαδηλωτών υπέρ της δημοκρατίας κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Μαϊντάν. Ο Γιανουκόβιτς, σύμμαχος του Πούτιν, ήταν τότε Πρόεδρος της Ουκρανίας. Ο Πούτιν είπε ότι παρόλο που ο Γιανουκόβιτς αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει βία εναντίον των διαδηλωτών, αυτοί αντίθετα χρησιμοποίησαν βίαιες μεθόδους. Η αλήθεια είναι ότι ο Γιανουκόβιτς διέταξε την Μπερκούτ, την ειδική αστυνομία ταραχών, να διαλύσει βάναυσα τους διαδηλωτές. Ελεύθεροι σκοπευτές που έστειλε ο ίδιος σκότωσαν 76 ανθρώπους μέσα σε τρεις ημέρες τον Φεβρουάριο του 2014.
Ο Πούτιν είπε ότι έγιναν δύο πραξικοπήματα στην Ουκρανία για να σπάσουν τεχνητά τους δεσμούς της με τη Ρωσία. Αναφέρθηκε στην Πορτοκαλί Επανάσταση το 2004 και στις διαδηλώσεις του Μαϊντάν το 2014. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της Πορτοκαλί Επανάστασης, οι Ουκρανοί αντέδρασαν στην απόπειρα του Γιανουκόβιτς να νοθεύσει τις
εκλογές για να εμποδίσουν τον Βίκτορ Γιούσενκο να κερδίσει την πλειοψηφία των ψήφων και να γίνει Πρόεδρος. Αποτέλεσμα του Μαϊντάν (Επανάσταση της Αξιοπρέπειας ονομάστηκε), ο Πέτρο Ποροσένκο εξελέγη δημοκρατικά Πρόεδρος.
Ο Ρώσος Πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι το 2014, η Μόσχα έπρεπε να προστατεύσει την Κριμαία καθώς απειλούνταν. Ωστόσο, δεν υπήρχε κίνδυνος για την Κριμαία εκείνη την περίοδο. Η Επανάσταση της Αξιοπρέπειας είχε ως αποτέλεσμα μια ειρηνική αλλαγή εξουσίας μέσω δημοκρατικών εκλογών. Στη συνέχεια, τα «πράσινα ανθρωπάκια» της Ρωσίας έφτασαν στην Κριμαία για να αποσταθεροποιήσουν την κατάσταση στην Ουκρανία.
Ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι η ουκρανική κυβέρνηση ξεκίνησε τη σύγκρουση στο Ντονμπάς όταν έστειλε την αεροπορία της εναντίον αμάχων. Ωστόσο, η σύγκρουση ξεκίνησε στις 12 Απριλίου 2014. Εκείνη την ημέρα, ο αξιωματικός της FSB Igor Girkin – επίσης γνωστός ως Igor Strelkov – οδήγησε τους φιλορώσους «αποσχιστές» να καταλάβουν την πόλη Sloviansk. Η Ουκρανία απάντησε μόλις στις 26 Μαΐου στη μάχη για το αεροδρόμιο του Ντόνετσκ. Ο Γκίρκιν έχει αναλάβει την προσωπική ευθύνη για την έναρξη της σύγκρουσης σε συνέντευξή του στη ρωσική Zavtra, μια μεγάλης κυκλοφορίας ακροδεξιά εφημερίδα. Η σύγκρουση στοίχισε τη ζωή σε 4.300 ανθρώπους μεταξύ Απριλίου και Νοεμβρίου 2014.
Ο Πούτιν είπε ότι το ΝΑΤΟ σκέφτηκε να αναγνωρίσει τη ρωσική προσάρτηση τμημάτων της Ουκρανίας. Ωστόσο, αυτό, ακόμα και εάν η Συμμαχία το ήθελε θα ήταν αδύνατο αφού ο ΟΗΕ είχε κηρύξει τις προσαρτήσεις παράνομες βάσει του διεθνούς δικαίου.
Ακόμα ο Ρώσος πρόεδρος είπε ότι το ΝΑΤΟ έστησε τις βάσεις του στο έδαφος της Ουκρανίας. Είναι ευρέως γνωστό ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, όπως επίσης ότι η Ουκρανία δεν είναι μέλος της Συμμαχίας.
Ο Πούτιν επανέλαβε ότι οι Ουκρανοί είναι, στην πραγματικότητα, Ρώσοι, υποστηρίζοντας ότι «εξακολουθούν να θεωρούν τους εαυτούς τους Ρώσους». Ωστόσο, όπως έγραψε πρόσφατα ο Μιχαήλ Χοντορκόφσκι, πολιτικός και ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης που πέρασε δέκα χρόνια στις ρωσικές φυλακές ως πολιτικός κρατούμενος, «ο Πούτιν παρανόησε βασικά την ουκρανική εθνική ταυτότητα και
πίστεψε ψευδώς ότι οι Ουκρανοί θεωρούσαν τους εαυτούς τους Ρώσους, ένα βασικό λάθος που οδήγησε στην καταστροφική εισβολή. Μια δημοσκόπηση του 2022 αποκάλυψε ότι το 93% τάσσεται υπέρ της ανεξαρτησίας, ενώ μόλις το 3% υποστηρίζει τη συγχώνευση με τη Ρωσία».
Σύμφωνα με τον Πούτιν, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είναι υπεύθυνος για τις αποτυχημένες ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία. Η αλήθεια είναι ότι ο Ζελένσκι αρνήθηκε να διαπραγματευτεί συγκεκριμένα με τον Πούτιν. Είπε ότι η χώρα του είναι έτοιμη για διάλογο με τη Ρωσία αλλά με διαφορετικό πρόεδρο. Επιπλέον, οι Ρώσοι καλούσαν το Κίεβο για ειρηνευτικές συνομιλίες ενώ πραγματοποιούσαν επιθέσεις σε μη στρατιωτικούς στόχους, όπως σχολεία και νοσοκομεία, και σκοτώνοντας Ουκρανούς αμάχους.
Ο Πούτιν είπε επίσης στον Κάρλσον ότι θα ήταν έτοιμος να διαπραγματευτεί ειρήνη με τον Ζελένσκι, αλλά, λίγο αργότερα υπενθύμισε ότι η Ρωσία δεν έχει ακόμη επιτύχει τους στόχους της στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της «αποναζιστικοποίησης».
Πώς ο Πούτιν διαστρεβλώνει την ιστορία
Ο Πούτιν επανέλαβε ότι η Ουκρανία ήταν μια τεχνητή οντότητα που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Ιωσήφ Στάλιν. Τι παραβίαση των ιστορικών γεγονότων! Η Ουκρανία έγινε μέρος της Σοβιετικής Ένωσης το 1922 όταν Σοβιετικός ηγέτης ήταν ο Βλαντιμίρ Λένιν. Ωστόσο, η Ουκρανική Λαϊκή Δημοκρατία ανακηρύχθηκε το 1917 - προτού οι Μπολσεβίκοι καταλάβουν την εξουσία και είχε αναγνωριστεί από την ρωσική προσωρινή κυβέρνηση. Η Ουκρανία γνώρισε έναν ξεχωριστό εμφύλιο πόλεμο που ήταν πιο αιματηρός από αυτόν στη Ρωσία.
Σύμφωνα με τον Πούτιν, ο ρόλος της Πολωνίας ήταν επίσης καθοριστικός στη δημιουργία της ουκρανικής εθνικής ιδέας, καθώς η ιδέα ενός ξεχωριστού Ουκρανικού έθνους πρωτοεμφανίστηκε στην Πολωνία. Ωστόσο, η Ουκρανή εθνική ταυτότητα εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα, παρόμοια με πολλές άλλες διαδικασίες οικοδόμησης εθνικών ταυτοτήτων στην Ευρώπη.
Ο Πούτιν είπε ότι η Πολωνία ήταν πρακτικά υπεύθυνη για την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου επειδή δεν αποδέχτηκε τα σχέδια του Χίτλερ να εξοντώσει Πολωνούς (Σλάβους) και Εβραίους και να κάνει την Πολωνία γερμανική γη. Ωστόσο, αυτό το επιχείρημα ήταν μέρος της ναζιστικής προπαγάνδας εκείνη την εποχή.
Η Δεύτερη Πολωνική Δημοκρατία αρνήθηκε τους ισχυρισμούς του Χίτλερ και απέρριψε την πρότασή του να συμμετάσχει σε συμμαχία κατά της ΕΣΣΔ. Αντίθετα, η συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ της Γερμανίας του Χίτλερ και των σοβιετικών αρχών στις 23 Αυγούστου 1939 (γνωστή ως Σύμφωνο Μολότοφ-Ρίμπεντροπ), επέτρεψε στη Γερμανία να επιτεθεί στην Πολωνία την 1η Σεπτεμβρίου 1939. Η Γερμανία και η Σοβιετική Ρωσία συνεργάστηκαν μέχρι τον Ιούνιο του 1941.
Ένα ακόμα ψέμα του Πούτιν είναι ότι ο πατέρας του Ουκρανού προέδρου πολέμησε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ωστόσο, ο Αλεξάντερ Ζελένσκι γεννήθηκε το 1947, δύο χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου!
Είναι οι άνθρωποι έτοιμοι να πιστέψουν τα ψέματα του Πούτιν;
Όπως δείχνει η ιστορική εμπειρία, η παραπληροφόρηση συνδέεται αυστηρά με αυταρχικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα και κόμματα. Διαδίδοντας τα ψέματα, επαναλαμβάνοντας πάλι και πάλι τα ίδια κραυγαλέα ψέματα, η κοινή γνώμη αποπροσανατολίζεται και το ψέμα εισέρχεται στις πολιτικές συζητήσεις υπό ίσους όρους με την αλήθεια. Το αποτέλεσμα είναι η αποσταθεροποίηση των πολιτικών συστημάτων, των οικονομιών και των κοινωνιών.
Η ρωσική σχολή παραπληροφόρησης έχει βαθιές ρίζες, που φτάνουν τουλάχιστον στη σοβιετική εποχή. Η σταλινική εποχή, η περίοδος του Ψυχρού Πολέμου και στη συνέχεια η μετασοβιετική Ρωσία βασίστηκαν στον παραλογισμό για να προωθήσουν τους μη ρεαλιστικούς ισχυρισμούς τους.
Ωστόσο, στις δυτικές χώρες, ορισμένοι πολιτικοί και πολιτικά κόμματα ήταν πάντα έτοιμοι να υιοθετήσουν και να διακινήσουν τα σοβιετικά ψέματα. Επίσης, σήμερα, υπάρχουν πολιτικά κόμματα στα κράτη μέλη της ΕΕ –ένα σημαντικό μέρος της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς μαζί με σταλινογενή αριστερά κόμματα στη Γαλλία και την Ελλάδα– που υποστηρίζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη Ρωσία και το καθεστώς Πούτιν.
Στις 8 Φεβρουαρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέφρασε την ανησυχία του για την παροχή αφηγημάτων από τη Ρωσία σε ακροδεξιά κόμματα και παράγοντες σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο να υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία. Το κοινοβούλιο επίσης καταδίκασε τις συνεχείς προσπάθειες υπονόμευσης της ευρωπαϊκής δημοκρατίας από την Ρωσία μέσω διαφόρων μορφών παρέμβασης και παραπληροφόρησης και ενέκρινε ψήφισμα με 433 ψήφους υπέρ, 56 κατά και 18 αποχές.
