του Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Σαράντα χρόνια τώρα, η Ελλάδα γνώρισε την πιο απίστευτη γραφειοκρατικο-συνδικαλιστική λαίλαπα που είχε ποτέ ενσκήψει σε δημοκρατική χώρα. Παράλληλα με την λαίλαπα αυτή, η διαφθορά έφθασε σε επίσης απίστευτα ύψη, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια μεσαία τάξη η οποία σε μεγάλο βαθμό ήταν το προϊόν αρπαγής, διαπλοκής, κρατικοδίαιτου πλουτισμού και άκρατου δανεισμού. Επρόκειτο για μία μεσαία τάξη χωρίς παιδεία, χωρίς ηθική και χωρίς αρχές, η οποία τελικά εξευτέλιζε τα πάντα. Το κοινωνικό αυτό εξάμβλωμα σήμερα καταρρέει, προκαλώντας σοβαρές ζημιές, ήδη ορατές σε πολιτικό επίπεδο.
Ωστόσο, είναι επίσης ορατό ότι στην Ελλάδα υπάρχουν και υγιέστατες κοινωνικές δυνάμεις που μπορούν με ταχύτητα να συμβάλουν και στην κοινωνική αναβάθμιση της χώρας, σε συνδυασμό με τον βαθύ οικονομικό της μετασχηματισμό. Έτσι, όπως έγραψε σε κύριο άρθρο της και η Εστία, στις σημερινές συνθήκες η χώρα έχει μία πολύ μεγάλη ευκαιρία. Αρκεί αυτή η τελευταία να γίνει αντιληπτή σε όλα τα επίπεδα. Διότι, αν δούμε την πραγματικότητα όπως αυτή προβάλλει μπροστά μας, η κρίση αρχίζει να πηγαίνει πίσω μας –ενώ άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, την έχουν μπροστά τους.
Αυτό που επιτελέσθηκε στον τόπο μας την τελευταία τετραετία ήταν η λεγόμενη εσωτερική υποτίμηση. Ήταν επώδυνη, αλλά επετεύχθη. Χωρίς υποτίμηση εθνικού νομίσματος –που δεν υπήρχε– όλες σχεδόν οι εσωτερικές αξίες υποτιμήθηκαν σημαντικά. Τα ακίνητα μέχρις υπερβολής. Τα μισθώματα. Το κόστος εργασίας. Το συνολικό κόστος παραγωγής. Πρακτικώς, όλα υποτιμήθηκαν. Με αποτέλεσμα η χώρα να καλύψει σοβαρό μέρος από το κορυφαίο παραγωγικό της πρόβλημα, που ήταν το δραματικό έλλειμμα ανταγωνιστικότητας. Βέβαια, αρκετά πρέπει ακόμη να γίνουν προς την κατεύθυνση αυτή, όμως έχει πραγματοποιηθεί το πρώτο και σοβαρότερο ίσως βήμα. Η δε αρχή, όπως γνωρίζουμε, είναι το ήμισυ του παντός.
Στο πλαίσιο αυτής της νέας πραγματικότητας, η χώρα μπορεί να αξιοποιήσει μία σημαντική ευκαιρία. Την ώρα που η λοιπή Ευρώπη είναι εκ των πραγμάτων υποχρεωμένη να προχωρήσει σε προσαρμογές του κόστους και των αξιών, εμείς τις έχουμε εν πολλοίς πετύχει. Αυτό που δεν έχουμε πετύχει είναι τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις –οι οποίες, όμως, είναι λιγότερο επώδυνες και έχουν πολύ πιο άμεσα και απτά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα, η κύρια τροχοπέδη που παρεμποδίζει την ανάπτυξη είναι το κράτος, η γραφειοκρατία και ο προστατευτισμός των διαφόρων συντεχνιών. Αν αυτά αντιμετωπισθούν, τα αποτελέσματα στον τρόπο λειτουργίας της οικονομίας θα είναι εντυπωσιακά. Αρκεί οι κυβερνώντες να το συνειδητοποιήσουν, να τολμήσουν και να καμφθούν επιτέλους οι αντιδράσεις.
Χαρακτηριστική είναι, από την άποψη αυτή, όπως ανέφερε και η Εστία, η περίπτωση του καταπλεύσαντος για λίγες ώρες στο λιμάνι του Πειραιά εντυπωσιακού κρουαζιερόπλοιου Regal Princess , που είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο. Ως τέτοιο, λοιπόν, έφερε στον Πειραιά 3.000 επιβάτες. Σημαντικός δε αριθμός εξ αυτών αποβιβάσθηκε στο λιμάνι και ζήτησε να πάει στην Αθήνα. Υπολογίζεται ότι σε δύο με τρεις ώρες οι επισκέπτες αυτοί δαπάνησαν περί τα 60.000 ευρώ.
Μέχρι προ διετίας, αυτό δεν θα μπορούσαν να το κάνουν, διότι ίσχυαν οι άθλιες προστατευτικές διατάξεις τις οποίες είχε επιβάλει η συντεχνία των ναυτεργατών. Δεν επιτρεπόταν στα κρουαζιερόπλοια, αν δεν ήταν νηολογημένα στην Ελλάδα ή δεν πληρούσαν τις εγχώριες προδιαγραφές περί πληρωμάτων, να χρησιμοποιούν τα ελληνικά λιμάνια ως σημείο αρχικής επιβιβάσεως ή ως τελικό προορισμό των επιβατών τους. Και έτσι διώχναμε επισκέπτες, συνάλλαγμα και θέσεις εργασίας. Τόσο μυαλό είχαμε.
Αυτό ακριβώς δείχνει την ευκαιρία. Φέτος θα επισκεφθούν την Ελλάδα πάνω από 20 εκατομμύρια τουρίστες –δηλαδή αριθμός διπλάσιος του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Λίγα ευρωπαϊκά κράτη διαθέτουν τέτοιο προνόμιο. Και εμείς, αντί να το αξιοποιήσουμε στο έπακρον, κάνουμε τα πάντα για να το περιορίσουμε. Και μόνον η σκέψη περί διενέργειας εθνικών εκλογών εν μέσω της τουριστικής περιόδου είναι αυτοχειριαστική. Και όμως, μεγάλο τμήμα του πληθυσμού ψήφισε στις ευρωεκλογές κόμματα που ζητούσαν την ανατροπή και την διενέργεια εκλογών. Είναι όλοι αυτοί που δεν βλέπουν την ευκαιρία για δημιουργία και ανάπτυξη, αλλά κοιτούν μονίμως πίσω. Διαμαρτύρονται για τα μνημόνια και τις συνέπειές τους τώρα που τα αφήσαμε πίσω μας. Και δεν αντιλαμβάνονται ότι πετύχαμε αυτό που καλούνται να κάνουν τώρα τα άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπου δεν έχει γίνει η προσαρμογή.
Όλους αυτούς, οι υγιείς δυνάμεις της χώρας καλούνται να τους αναχαιτίσουν. Απαιτείται αντίσταση στο χθες. Γιατί μόνον έτσι οι νέοι μας θα ξεφύγουν από την μέγγενη της ανεργίας και της παρακμής.
