Ο δρόμος της αναπαλαίωσης

Είκοσι ημέρες προ του επίσημου τέλους του μνημονίου και της αποχώρησης της τρόϊκας, η Ελλάδα διαπραγματεύεται την επιστροφή στο… 2010
              

Το 65% των Ελλήνων, μάς έλεγαν οι δημοσκοπήσεις προ της 25ης Ιανουαρίου 2015, δεν επιθυμούσε να εισέλθει η χώρα σε προεκλογικές περιπέτειες. 

Αντιθέτως, ήθελε η προηγούμενη Βουλή να εκλέξει Πρόεδρο της Δημοκρατίας και να συνεχίσει το έργο της έως ότου λήξει το μνημόνιο, στο τέλος του Φεβρουαρίου 2015 –ώστε, σε δεύτερη φάση, η Ελλάδα να μπει σε περίοδο αναπτύξεως, με παράλληλες δυνατότητες να δανείζεται και από τις διεθνείς αγορές. 

Αυτή την άποψη-τοποθέτηση της κοινής γνώμης, 131 βουλευτές της τότε Βουλής την έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και οδήγησαν την χώρα σε εκλογές, με τα κόμματά τους να υπόσχονται ό,τι τους κατέβαινε. 

Τελικά, μετά τις εκλογές, ένα κόμμα που εκπροσωπεί 3,5 Έλληνες στους 10 ανήλθε στην εξουσία χάρη σε ένα απαράδεκτο εκλογικό σύστημα, του οποίου την κατάργηση το ίδιο ζητούσε κάποτε. 

Και, 16 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ διαπραγματεύεται με τους εταίρους μας –και μοναδικούς δανειστές μας στην υφήλιο– νέα μνημόνια, που θα αποκαλούνται «συμβόλαια».

Έτσι, η παρούσα κυβέρνηση διεκδικεί την επιστροφή στο 2010, υπό άλλους όρους. Διότι περί αυτού πρόκειται. Η περιλάλητη διαπραγμάτευση που επικαλείται θεατρικά η σημερινή κυβέρνηση, στην ουσία δεν θα καταλήξει πουθενά. 

Πρόκειται για πανάκριβο χάσιμο χρόνου, το υψηλό κόστος του οποίου θα καταβάλουν εντόκως οι χειροκροτητές του εγχειρήματος. 

Ήδη, το πρώτο δεκαήμερο του βίου της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ το χρηματιστηριακό κόστος και οι άλλες παράπλευρες απώλειες της οικονομίας υπολογίζονται στα 4,5 δισεκατ. ευρώ, με την αγορά εντελώς παγωμένη, τα δημόσια έσοδα στο ναδίρ και τους επενδυτές να τα μαζεύουν. 

Επίσης, παρά την έξαλλη στήριξη μέρους των αγγλοσαξωνικών μέσων μαζικής επικοινωνίας προς την ακροαριστεροδεξιά κυβέρνηση της χώρας, δι’ ευνοήτους λόγους η εικόνα μας, για μία ακόμη φορά, δέχεται διεθνώς σοβαρά πλήγματα. 

Διότι μπορεί τα φιλορωσικά ανοίγματα να «πουλάνε» στο εσωτερικό, όμως εκτός Ελλάδος κάθε άλλο παρά ευνοϊκή απήχηση έχουν. 

Ιδιαίτερα δε στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, όπου κάποιες χώρες γνωρίζουν πολύ καλά την ποιότητα των ρωσικών τεθωρακισμένων και την θαλπωρή των «ιατρείων» ψυχικής αποκαταστάσεως. 

Για να επανέλθουμε, ωστόσο, στην ελληνική οικονομία, εντυπωσιακή είναι η μάχη που δίνεται για την επιστροφή στο …χθες. 

 

Με διαφορικά λόγια, πλήρως η σημερινή κυβέρνηση και μερικώς οι προηγούμενες, ποσώς ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη της χώρας. 

Πρώτο και ύπατο μέλημά τους είναι η διαιώνιση του κρατισμού, αλλά με διαφορετικούς πρωταγωνιστές. Όπως θα δούμε στην συνέχεια, όταν η σημερινή κυβέρνηση –μάλλον χωρίς τους ΑΝΕΛ– ξεκινήσει να κυνηγά την διαπλοκή, στην ουσία θα εφαρμόζει μία δοκιμασμένη ρωσική μέθοδο. 

Όπως ο κ. Πούτιν αντικατέστησε τους «ολιγάρχες» της εποχής Γιέλτσιν με τους δικούς του «σιλοβίκι», κάτι παρόμοιο θα συμβεί και εδώ. 

Το ερώτημα που παραμένει, όμως, είναι με ποιο κόστος.Από την άλλη πλευρά, η πορεία προς το χθες απαιτεί και αυτή σημαντικούς πόρους, που δεν υπάρχουν. 

Ο κρατισμός και η αύξησή του, για να γίνουν πράξη, χρειάζονται πολύ χρήμα –μη ορατό στον ορίζοντα. Η δε υποβάθμιση της χώρας από τους οίκους αξιολόγησης απομακρύνει πλέον απελπιστικά ακόμη και τις ελάχιστες προοπτικές αναπτύξεως που υπήρχαν. 

Δεν μπορούμε έτσι να αντισταθούμε στον πειρασμό να ρωτήσουμε με ποιους πόρους θα πραγματοποιηθούν οι ήδη πολυάριθμες προσλήψεις που υπόσχεται η κυβέρνηση στα κομματικά στελέχη της. 

Επίσης, στο μέτρο που η Ελλάδα επιθυμεί να παραμείνει στην ευρωζώνη, πώς θα μπορέσει να ενισχύσει την όποια διαπραγματευτική τακτική της όταν λαμβάνει μέτρα επιστροφής στην περίοδο της χρεοκοπίας; 

Είναι ποτέ δυνατόν ένα δημόσιο χρέος να μειωθεί μέσω της ενίσχυσης του κρατισμού; Μπορεί ποτέ τα δημόσια έσοδα να βελτιωθούν χωρίς ιδιωτικοποιήσεις και άνευ καταργήσεως των συνταξιοδοτήσεων κάτω από τα 62 χρόνια; 

Ακόμα και αν οι εταίροι-δανειστές μας βάλουν νερό στο κρασί τους, νοείται μείωση του χρέους χωρίς ανάπτυξη και δημοσιονομική ισορροπία; 

Πολύχρονες εμπειρίες δείχνουν ότι υπερχρεωμένες χώρες, για να ξεφύγουν από την δραματική κατάσταση της υπερχρέωσής τους, έχουν ανάγκη από σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αυξάνουν την αναπτυξιακή δυναμική τους και απελευθερώνουν δημιουργικές δυνάμεις. 

Ειδικότερα δε στην Ελλάδα, η μετάβαση από την υπερχρέωση σε βιώσιμη αναπτυξιακή πορεία υπαγορεύει ύπαρξη πρωτογενών πλεονασμάτων, παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό σύστημα και στις κρατικές δαπάνες, ενίσχυση των δημοσίων εσόδων μέσω ιδιωτικοποιήσεων και, βεβαίως, επίλυση του μεγάλου προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ώστε οι τράπεζες να έχουν την δυνατότητα να χρηματοδοτούν επενδύσεις χωρίς να διακυβεύεται η κεφαλαιακή τους επάρκεια.

Οι ενέργειες αυτές, όμως, σε καμμία περίπτωση δεν συνάδουν με λύσεις και πρακτικές που υπήρξαν η αφετηρία της χρεοκοπίας. 

Η Ελλάδα έχει ανάγκη από ανανέωση και όχι από αναπαλαίωση με φθαρμένα υλικά.