Η ευκαιρία

του Παναγιώτη Σαλαπάτα *

Είναι γεγονός ότι αυτή την εποχή βιώνουμε όλοι μας πρωτόγνωρες καταστάσεις τις οποίες σε πολιτικοκοινωνικοοικονομικό   επίπεδο δεν τις έχουμε ζήσει ξανά στο παρελθόν.

Η πατρίδα μας, ο ευλογημένος τούτος τόπος που ζούμε, βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα μέσα σε ένα παγκόσμιο χρηματοοικονομικό περιβάλλον όπου η έννοια του καπιταλισμού με βάση την οποία αναπτύχθηκαν οι δυτικές κοινωνίες, μετά το δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο, δεν υπάρχει πλέον. 

Η επιδίωξη του προσωπικού συμφέροντος που αποτελεί τον κινητήριο μοχλό της οικονομίας και της κοινωνίας, όπως έλεγε ο Άνταμ Σμιθ, έχει ξεφύγει μέσα από τις δυνατότητες  μόχλευσης που του δίδει το σημερινό χρηματοοικονομικό περιβάλλον μέσω της παραγωγής πλασματικών χρηματοοικονομικών προϊόντων έξω από την πραγματική οικονομία.

Όταν ο καθένας από μας που έχει συσσωρεύσει πλούτο με νόμιμο τρόπο έχει την δυνατότητα να τον αυξήσει με κερδοσκοπία έξω από την πραγματική οικονομία ασφαλώς και θα επιχειρήσει να το κάνει. 

Σήμερα  για παράδειγμα  αν ένας  επενδυτής τοποθετήσει το κεφάλαιο του αγοράζοντας μετοχές σε μια νεοσύστατη επιχείρηση θα περιμένει πάνω από πέντε χρόνια προκειμένου να πάρει μέρισμα από τα ενδεχόμενα κέρδη που θα δημιουργήσει η επιχείρηση. Αν αντίθετα, ο ίδιος επενδυτής επιλέξει να τοποθετήσει το κεφάλαιο κερδοσκοπώντας νόμιμα με short selling , δηλαδή έχει τη δυνατότητα να αγοράζει και να πουλάει μετοχές χωρίς να τις κατέχει, σε πολύ συντομότερο διάστημα από την πενταετία θα έχει ενδεχόμενο όφελος.

Σε οικονομική εφημερίδα δημοσιεύεται ότι η έκθεση της Deutsche Bank σε σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα είναι 20πλάσια του Γερμανικού ΑΕΠ (2,7 τρις Euro) και σχεδόν 5πλάσια του ΑΕΠ της ευρωζώνης (9,6 τρις Euro).

Μελέτες έγκριτων οικονομολόγων παρουσίασαν στη διάρκεια της σύσκεψης των G8 στοιχεία που αποκαλύπτουν πως μέσα σε τέσσερα χρόνια (2007-2011) η εξωχρηματιστηριακή αγορά παραγώγων εκτινάχθηκε στα 700 τρις δολάρια περίπου, σε πολλαπλάσια, δηλαδή, μεγέθη-ποσοστά σε σχέση με τον παγκοσμίως παραγόμενο πλούτο. Μέσα σε αυτό λοιπόν, το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό περιβάλλον  της ακραίας μορφής  καπιταλισμού  ,τον νεοφιλελευθερισμό  , καλείτε να επιβιώσει η μικρή μας οικονομία και να προσπαθήσει να γίνει ανταγωνιστική.

Η σημερινή κυβέρνηση προσπάθησε επί έξι μήνες να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία για την Ελληνική κοινωνία πράγμα που δεν κατάφερε. Αποδείχθηκε οικτρά κατά το στάδιο των διαπραγματεύσεων ότι οι δομικές ασυμμετρίες που υπάρχουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ Βορρά και Νότου είναι απίθανο να μειωθούν σημαντικά με συναινετικές παραχωρήσεις των χωρών του Βορρά που θα τους αφαιρούν προνόμια προς όφελος των χωρών του Νότου.

Οι χώρες του Βορρά εκφράζοντας το κυρίαρχο, όπως ανέφερα ανωτέρω, παγκόσμιο χρηματοοικονομικό περιβάλλον, το οποίο αποδείχθηκε ότι είναι πάνω από τα έθνη, στόχο έχουν μέσα από τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων για το κλείσιμο της συμφωνίας της 12ης Ιουλίου την πλήρη υποταγή της Ελλάδος με όσο το δυνατό μεγαλύτερο επικοινωνιακό αντίκτυπο.

Το ερώτημα που τίθεται σήμερα είναι τι μπορεί να πετύχει η σημερινή κυβέρνηση για λογαριασμό της Ελληνικής κοινωνίας σε αυτές τις συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού και άρσης της λαϊκής κυριαρχίας ,ας μην ξεχνάμε ότι δεν μπορούμε να νομοθετήσουμε χωρίς την σύμφωνη γνώμη των πιστωτών.

Στην εξουσία μετά  τη μεταπολίτευση βρέθηκαν δυο κόμματα που στόχο είχαν να αναπαράγουν τον εαυτό τους  στην εξουσία διαφθείροντας σταδιακά ένα μεγάλο μέρος του λαϊκού σώματος.

Τα τελευταία 30 χρόνια η διάθεση για δημιουργία με   εργασία για βελτίωση της ζωής αντικαταστάθηκε με το όνειρο της πρόσληψης στο δημόσιο , η υγιής επιχειρηματικότητα με το εύκολο και γρήγορο κέρδος  με συναλλαγή με το δημόσιο και φοροδιαφυγή και η αποταμίευση με την υπερκατανάλωση.

Κανένα από τα δυο μεγάλα κόμματα δεν θέλησε να παραδεχτεί τα ολέθρια λάθη και τις παραλείψεις πού οδήγησαν στη σφοδρότητα της κρίσης  του 2010 , διότι θα έπρεπε να αναιρέσουν το αμαρτωλό παρελθόν τους  και επομένως  να αυτοδιαλυθούν.

Σε κάθε περίπτωση ο ελληνικός λαός δεν πρόκειται να συγχωρήσει την διολίσθηση σε κυβερνητικές πρακτικές του παρελθόντος των εκπροσώπων ενός διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος. Όμως σαν ελληνική κοινωνία εάν δεν «θέσουμε τον δάκτυλον επί τον τύπο των ήλων», όπως είπε ο Χριστός, και αν δεν αλλάξουμε εμείς οι ίδιοι μαθαίνοντας από τα λάθη μας είναι πολύ δύσκολο  να αλλάξουμε τη σημερινή  κατάσταση στην οποία έχουμε βρεθεί.

Ο Τολστόι είχε πει ότι ο καθένας από εμάς ονειρεύεται να αλλάξει τον κόσμο  αλλά κανένας δεν έχει σκοπό να αλλάξει τον εαυτό του. Τι σημαίνει να αλλάξουμε εμείς; Να σταματήσουμε να είμαστε πελάτες των πολιτικών παρατάξεων όπως μας έμαθαν τόσες δεκαετίες. Να σταματήσουμε να θέλουμε να βολέψουμε τον εαυτό μας και το παιδί μας δίνοντας την ψήφο μας στους πολιτικούς μας ταγούς για αυτόν τον λόγο. 

Να σταματήσουμε να θέλουμε να παίρνουμε επιχορηγήσεις για την επιχείρηση μας κάνοντας ταυτόχρονα υπερτιμολογήσεις. Να σταματήσουμε να θέλουμε να παίρνουμε θαλασσοδάνεια για την επιχείρηση μας ανεξάρτητα αν τα χρειαζόμαστε. Να σταματήσουμε να πτωχεύουμε τις επιχειρήσεις μας έχοντας όμως τεράστια ατομική περιουσία τοποθετημένη σε φορολογικούς παραδείσους που δεν μπορεί να την  ανακαλύψει και κανείς. Να σταματήσουμε να θεωρούμε ότι έιναι εθνική μαγκιά το να μην πληρώνουμε φόρους.   Να σταματήσουμε να εισπράττουμε επιδοτήσεις και ταυτόχρονα να αφήνουμε ακαλλιέργητες εκτάσεις. Να σταματήσουμε να δίνουμε δάνεια στον οποιοδήποτε χωρίς να τηρούνται τα κριτήρια αξιολόγησης. Να σταματήσουμε να είμαστε καριερίστες συνδικαλιστές.

Να λύσουμε  επιτέλους  το ασφαλιστικό  όπου στο παρελθόν παρατηρήθηκε  το φαινόμενο, η κάθε επαγγελματική τάξη ανάλογα με την πίεση που διέθετε  δημιουργούσε  δικό της ταμείο με προνόμια σε σχέση με άλλους κλάδους και οι πολιτικοί μας ταγοί δεν μιλούσαν για να μην χάσουν τους ψήφους.

Να  σταματήσουμε να κατασκευάζουμε  αυθαίρετες κατασκευές. Να σταματήσουμε να νομοθετούμε νόμους περι ασυλίας υπουργών για να καλύψουμε ενδεχόμενη εμπλοκή τους σε σκάνδαλα... νομίζω ότι ο καθένας  από εμάς έχει μια ιστορία  να διηγηθεί και να συμπληρώσει την ανωτέρω λίστα. 

Όπως είπα, ο Άνταμ Σμιθ στο περιβόητο έργο του «O πλούτος των Εθνών» εξήγησε πως το ΛΕΛΟΓΙΣΜΕΝΟ ΑΤΟΜΙΚΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ και ο ανταγωνισμός  μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ευημερία . Θα πρέπει να διαφυλάξουμε λοιπόν και να περιφρουρήσουμε ως κόρη οφθαλμού την κοινοβουλευτική μας δημοκρατία η οποία θα πρέπει να διασφαλίζει ΙΣΕΣ  συνθήκες ανταγωνισμού και ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ  για όλους μας και πρέπει να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη που έχουμε χάσει σαν κοινωνία μεταξύ μας ώστε να χτίσουμε από δω και πέρα μια ευνομουμενη κοινωνία που θα ευημερίσουν τα παιδιά μας.

 

Να αφήσουμε οριστικά πίσω μας ότι έχει γίνει μαθαίνοντας από τα λάθη μας και να αδράξουμε την ευκαιρία  έχοντας μπροστά υγιείς πολιτικές δυνάμεις που απαρτίζονται από έντιμους και καταξιωμένους συμπατριώτες μας ώστε να πετύχουμε την παραγωγική ανασυγκρότηση της  χώρας μας μέσα  από ίσες συνθήκες ανταγωνισμού και δικαιοσύνη.

Ταυτόχρονα  δεν πρέπει να ξεχάσουμε  ότι μέσα  από την  αναδιάρθρωση του χρέους που είναι ο μεγάλος στόχος , να καταφέρουμε να αμβλύνουμε  τις  βαριές επιπτώσεις  που έχει για το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας  η εφαρμογή της συμφωνίας της  12ης  Ιουλίου. Ο σημερινός πρωθυπουργός  έχει μπροστά του το στοίχημα και την πρόκληση να πείσει την ελληνική κοινωνία  να ακολουθήσει ένα διαφορετικό δρόμο απαλλαγμένη από τις παθογένειες του παρελθόντος.

Η κατάρρευση του πολιτικού κομματικού πελατειακού συστήματος  είναι σαν τη γέννα  που για να δημιουργηθεί το καινούργιο έχει πόνους και θυσίες αρκεί το < νεογέννητο> να είναι όμορφο και υγιές μωρό που θα δίδει ελπίδες και όραμα για κάτι καινούργιο και καλύτερο και όχι μια από τα ίδια με καινούργια συσκευασία αλλά το ίδιο σάπιο περιεχόμενο.  

*Οικονομολόγος, Μέλος  ΟΕΕ  Τμήμα  Ανατολικής  Κρήτης.