Μορφές διαπλοκής

του Κώστα Χριστίδη*

Η διαπλοκή σε κάθε περίπτωση περιλαμβάνει δύο σκέλη: 

Το πρώτο απαρτίζουν οι πολιτικοί εκείνοι, οι οποίοι προκειμένου να προωθήσουν τα πολιτικά συμφέροντά τους, δηλ. να μεγιστοποιήσουν τον αριθμό των ψήφων τους, παραχωρούν ποικίλα ανταλλάγματα σε δύο, κυρίως, ομάδες συμφερόντων (που αποτελούν το έτερο σκέλος της διαπλοκής): στην πρώτη υπάγονται οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, οι οποίοι αποτελούν αυτό που μπορεί να χαρακτηρισθεί ως "ευνοιοκρατικός καπιταλισμός", ένα σύστημα που έχει βυθίσει πολλά έθνη στην διαφθορά και την οπισθοδρόμηση. 

Περιλαμβάνονται επίσης διάφορες προσοδοθηρικές ομάδες πίεσης, γραφειοκράτες, λομπίστες, σύμβουλοι, και, βεβαίως, επιχειρηματίες, των οποίων η δράση δεν πρέπει να συγχέεται με τον καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς. 

Ο τελευταίος θεμελιώνεται στην ελευθερία των συναλλαγών, την νομοκρατία, τον ανταγωνισμό επί ίσοις όροις, την καινοτομία, την καθοδηγητική αρχή του κέρδους και των ζημιών και το δικαίωμα να απολαμβάνει κανείς τους καρπούς της εργασίας του, των αποταμιεύσεων και των επενδυτικών προσπάθειών του. 

Αντιθέτως, ο κρατικοδίαιτος ή ευνοιοκρατικός καπιταλισμός αποβλέπει στην απόσπαση μίας ευνοϊκής νομοθετικής ρύθμισης π.χ. περιορισμός εισαγωγών, κλειστά επαγγέλματα, διατήρηση εν ζωή ‘’προβληματικών’’ επιχειρήσεων, παροχή δανείων με μη τραπεζικά κριτήρια κλπ. 

Συμπερασματικά, ο πλούτος όλων αυτών προέρχεται από το γεγονός ότι απολαμβάνουν προνόμια που τους παρέχει ένα φαύλο πολιτικό σύστημα σε βάρος άλλων. 

Η δεύτερη κατηγορία διαπλεκόμενων είναι εξ ίσου, αν όχι περισσότερο, σημαντική: περιλαμβάνει προσοδοθηρικές ομάδες, κυρίως του ευρύτερου δημόσιου τομέα αλλά και του ιδιωτικού, όπως εκπαιδευτικούς, υπαλλήλους των ΔΕΚΟ ή της τοπικής αυτοδιοίκησης, φαρμακοποιούς κ.α., εκπροσωπούμενες από ασύδοτους συνδικαλιστές που διαπραγματεύονται με τρόπο θρασύ με τους υπουργούς και πολύ συχνά, ως επιβράβευση του κομματικού πατριωτισμού τους, καταλαμβάνουν οι ίδιοι τους υπουργικούς θώκους και συνεχίζουν πλέον την διαπραγμάτευση από την άλλη μεριά του τραπεζιού.

Εάν μια κυβέρνηση επιθυμεί να περιορίσει την διαπλοκή και την συναφή διαφθορά, αντί να επισείει διώξεις κατά των πολιτικών αντιπάλων της, όπως πράττει η σημερινή κυβέρνηση, δεν έχει παρά να τονώσει τον ανταγωνισμό, να αφήσει την λειτουργία της αγοράς να καθορίσει ποιες επιχειρήσεις θα αναπτυχθούν και ποιες θα εξαφανισθούν, να περιορίσει την γραφειοκρατία, να ενισχύσει την διαφάνεια και να καθιερώσει ουσιαστική λογοδοσία σε κάθε τομέα. 

Ταυτοχρόνως να περιορίσει το πελατειακό κράτος με θεσμικές μεταρρυθμίσεις όπως: κατάργηση του σταυρού προτίμησης, καθιέρωση ασυμβίβαστου μεταξύ υπουργικών και βουλευτικών καθηκόντων και ανώτατου ορίου θητείας στα πολιτικά αξιώματα. 

*Νομικού – Οικονομολόγου

**email: [email protected]