Edition: International | Greek
MENU

Αρχική » Οικονομία

Η Ελεγχόμενη Μεγέθυνση των Οικονομιών

Το διεθνές οικονομικό σκηνικό στηρίζεται σε μια ''σταθερή ανισορροπία'' εδώ και κάποια χρόνια

Από: EBR - Δημοσίευση: Πέμπτη, 8 Μαρτίου 2018

Η περίφημη τριτογενοποίηση της Οικονομίας σηματοδότησε την κάμψη των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα. Αυτό γίνεται κατανοητό σήμερα εύκολα: οι ουρανοξύστες με τα γραφεία και τους ’’συμβούλους’’ πάσης φύσεως υπηρεσιών είναι περισσότεροι από τα εργοστάσια και τους έχοντες χειρωνακτική εργασία (σε αυτό φυσικά συμβάλλει και η ένταση του αυτοματισμού και της ρομποτοποίησης).
Η περίφημη τριτογενοποίηση της Οικονομίας σηματοδότησε την κάμψη των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα. Αυτό γίνεται κατανοητό σήμερα εύκολα: οι ουρανοξύστες με τα γραφεία και τους ’’συμβούλους’’ πάσης φύσεως υπηρεσιών είναι περισσότεροι από τα εργοστάσια και τους έχοντες χειρωνακτική εργασία (σε αυτό φυσικά συμβάλλει και η ένταση του αυτοματισμού και της ρομποτοποίησης).

του Ηλία Καραβόλια

Οι παραγωγικές επιδόσεις επιβραδύνονται συνεχώς και η ανισοκατανομή του πλούτου δείχνει ότι η ανάπτυξη διαφέρει σε πολλές χώρες και δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί δίκαιη και βιώσιμη για τις ανομοιογενείς κοινωνίες (βλ. Έκθεση του ΟΟΣΑ 2015, http://www.oecd.org/eco/growth/OECD-2015-The-future-of-productivity-book.pdf

Αυτό που σίγουρα ενισχύει την αστάθεια των επιδόσεων είναι το γεωπολιτικό σκηνικό, με την έξαρση της τρομοκρατίας και τις συνεχείς εντάσεις κυρίως στην Μ. Ανατολή, στοιχεία που δομούν το ευρύτερο πλαίσιο ανισορροπίας στην παγκόσμια σκακιέρα.

Αλλά ας δούμε για λίγο την Οικονομία ως ξεχωριστό πεδίο. Η χρηματιστικοποίηση (financialization) έχει επιφέρει ισχυρά πλήγματα σε παραγωγή, εμπόριο και απασχόληση. Ένα ''αποσταθεροποιητικό δυναμικό'' από την υπερεπέκταση του χρηματοπιστωτικού τομέα έχει συμβάλλει στην κάμψη των μακροπρόθεσμων δεικτών οικονομικής μεγέθυνσης, όσο και αν αυτό μοιάζει παράδοξο (αφού οι πιστώσεις έπρεπε να τροφοδοτούν τις επενδύσεις). 

Η περίφημη τριτογενοποίηση της Οικονομίας σηματοδότησε την κάμψη των επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα. Αυτό γίνεται κατανοητό σήμερα εύκολα: οι ουρανοξύστες με τα γραφεία και τους ''συμβούλους'' πάσης φύσεως υπηρεσιών είναι περισσότεροι από τα εργοστάσια και τους έχοντες χειρωνακτική εργασία (σε αυτό φυσικά συμβάλλει και η ένταση του αυτοματισμού και της ρομποτοποίησης).

Όπως έχω ξαναγράψει πρόσφατα, έχει αλλοιωθεί το ''λογισμικό'' της Παραγωγής σε μια εποχή που οι κοινωνικές συνθήκες διάχυσης της Γνώσης δεν ήταν ποτέ πιο πρόσφορες ( διαδίκτυο, υψηλή τεχνολογία, κ.α.).Οι ευκαιρίες απασχόλησης μειώνονται για όσους δεν ακολουθούν τον ακριβό πλέον δρόμο της εξειδίκευσης. Και γνωρίζουμε καλά ότι οι ανισότητες των ευκαιριών σηματοδοτούν τις κοινωνικές ανισότητες, σχεδόν παντού.

Αποκτά πλέον ειδικό βάρος στην οικονομική μεγέθυνση το στοιχείο της ''ειδικού τύπου'' ανάπτυξης. Φαίνεται ότι το κυρίαρχο μοντέλο παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών (με υπερπιστώσεις, υπερδανεισμό, μοχλεύσεις ενεργητικών) ολοένα και αποκλίνει από τα επιθυμητά αποτελέσματα. 

Χρειάζεται να κατανοήσουμε ότι στο μέλλον κάθε Οικονομία θα χρειαστεί το δικό της ''εξατομικευμένο'' πρότυπο μεγέθυνσης. Τόσο οι αποκλίσεις σε εισοδήματα και πλούτο όσο και αυτές σε δομές, θα είναι αιτία για να διαφοροποιούνται οι επιδόσεις στις εθνικές οικονομίες, ακόμα και εντός νομισματικών ενώσεων (πχ. Ευρωζώνη).

Το φαινόμενο της jobless growth (ανάπτυξη χωρίς δουλειές) είναι πλέον ορατό και σε συνδυασμό με την μικρότερη δημογραφική αύξηση σε πολλές χώρες, θα αποτελέσει μάλλον κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα πολλών κρατικών οικονομιών, σε συνθήκες όμως αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας, λόγω της ειδικής σχέσης της  βιομηχανίας με τη διάχυση τεχνολογικών αποτελεσμάτων. 

Και εδώ είναι το μεγάλο παράδοξο: θα έχουμε πιθανή μείωση της εργασίας αλλά αύξηση της αποδοτικότητας της, με συνέπεια η μέχρι σήμερα ακμάζουσα παραγωγική δυναμική να μπαίνει σε μια φάση ''ελεγχόμενης κάμψης'' ακολουθώντας ιστορικούς κύκλους μεγέθυνσης. Πρέπει να αναρωτηθούμε αν κάποια φαινόμενα, όπως τα κρατικά ελλείμματα, το δημόσιο χρέος και η χρηματιστικοποίηση, είναι αποτελέσματα αλλά ταυτόχρονα και αιτία αυτής της κάμψης.

Οι ενδείξεις για τα παραπάνω πηγάζουν περισσότερο από την περίπτωση της Κίνας (βλ. ''Προβληματισμοί σχετικά με την μακροχρόνια ανάπτυξη της Κίνας'', R. Herrera - Z. Long, τ.142, Θέσεις) όπου η εξωστρέφεια της συμβαδίζει πλέον με το πέρασμα σε μια οικονομία υψηλής εντάσεως γνώσης αλλά και τόνωσης της εγχώριας ζήτησης, με μειωμένους ρυθμούς ανάπτυξης (''ελεγχόμενη μεγέθυνση'').

Το ερώτημα είναι τι θα συμβεί όταν η Κίνα προσεγγίσει σχεδόν σε ανώτατο βαθμό τον δυτικό ανεπτυγμένο  κόσμο. Και τι εννοώ: όσο τείνει να μοιάζει με τις ΗΠΑ και την ΕΕ ως προς την δομή της μεγέθυνσης της (τριτογενοποίηση της παραγωγής και διόγκωση του χρηματοπιστωτικού τομέα) τόσο θα κερδίζει αγορές και εμπορικούς πολέμους, γεγονός που θα στοιχίσει ακριβά στους υπόλοιπους παίχτες. 

Η αλήθεια όμως είναι ότι η παγκόσμια Οικονομία προσεγγίζει τα όρια της κάμψης της, και γι’ αυτό δεν φταίει η Κίνα αλλά ο ασυγκράτητος υπερδανεισμός ιδιωτών, επιχειρήσεων και κρατών της Δύσης...

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γνώμη

Επίλυση προβλημάτων ή παραγωγή λύσεων;

Από: EBR

Στη σύγχρονη εποχή ένα σημαντικό μέρος της ημέρας μας αφιερώνεται σε πιθανά προβλήματα, οικονομικά, εργασιακά, κοινωνικά, και άλλα

Ηλεκτρονική Έκδοση Τρέχοντος Τεύχους: 04/2021 2021

Περιοδικό

Τρέχον Τεύχος

04/2021 2021

Δείτε τα παλαιά τεύχη
Συνδρομή
Διαφημιστείτε
Ηλεκτρονική Έκδοση

Ευρώπη

Ευρωπαϊκό Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης δημιουργεί η Ε.Ε.

Ευρωπαϊκό Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης δημιουργεί η Ε.Ε.

Τη φιλόδοξη στρατηγική της για τη δημιουργία του πρώτου, παγκοσμίως, ασφαλούς οικοσυστήματος για την τεχνητή νοημοσύνη, αρχίζει να υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση

Οικονομία

Τι αυξάνει την τιμή του χρυσού

Τι αυξάνει την τιμή του χρυσού

Η τιμή του χρυσού επηρεάζεται από μια περίπλοκη αλληλεπίδραση παραγόντων, που αντικατοπτρίζει την κατάστασή του ως πολυεπίπεδο περιουσιακό στοιχείο

EURACTIV.com - Feeds

All contents © Copyright EMG Strategic Consulting Ltd. 1997-2024. All Rights Reserved   |   Αρχική Σελίδα  |   Disclaimer  |   Website by Theratron