Ας αναζητήσουμε νέες ηθικές λιτότητας..

του Φάνη Ζουρόπουλου*

Δεν φταίνε μόνο οι πολιτικοί γιατί βρεθήκαμε εδώ, φταίνε, ίσως και περισσότερο, και οι πολίτες αυτής της χώρας. Δεν είναι μόνο οι πολιτικοί διεφθαρμένοι, είναι και οι πολίτες διεφθαρμένοι. Για να μην κρυβόμαστε πίσω από τον εαυτό μας, τον ΣΥΡΙΖΑ, τους αγανακτισμένους και την Χρυσή Αυγή…

Ξεχάστε λοιπόν το χρήμα, είτε ήταν νόμιμο και βγαλμένο με τον ιδρώτα μας, είτε μαύρο και αρπαγμένο από μίζες, είτε κρατικό που έρρεε άφθονο μέσω επιδομάτων και αχαλίνωτης συνδικαλιστικής διεκδίκησης, είτε αρπαγμένο (μέσω παροχής ποικίλων δραστηριοτήτων) από αυτούς που το είχαν. Η Ελλάδα δεν σώζεται, η Ευρώπη βυθίζεται, ή θα πάμε πρώτοι εμείς ή και οι δύο μαζί, αίσιο τέλος δεν θα υπάρχει ούτως ή άλλως.

Ήλθε λοιπόν η ώρα να ψάξουμε σαν άνθρωποι κάποιες καινούριες ηθικές λιτότητας για να επιβιώσουμε, με αυτά τα λίγα που θα έχουμε. Η εποχή που χαλάγαμε τα λεφτά σαν «πετσετάκια», έφυγε και δεν θα ξαναέρθει. Πρέπει να ξεχάσουμε όσα κάναμε και απέναντι στην αχαλίνωτη κατανάλωση που είχαμε μάθει να αντιτάξουμε άλλα πλούτη, πολιτισμικά, αισθητικά, πνευματικά. Υπάρχουν τέτοια άλλα πλούτη για όλους μας που τα περιφρονούσαμε, έχοντας πωρωθεί από την δίψα του κέρδους, προσιτά σ΄ όλους τους ανθρώπους: Ο ελεύθερος χρόνος, η ποίηση, ο έρωτας, η απελευθέρωση της επιθυμίας, η ιδέα του καθημερινού θαύματος. Να μην αρκούμαστε μόνο στην εξασφάλιση των αναγκαίων αλλά να ανακαλύπτουμε παντού μη αγοραστέα αγαθά, που ξεφεύγουν από τον κανόνα του οικονομικού οφέλους, να αναβιώσουμε το παλιό επαναστατικό όνειρο της πολυτέλειας για όλους, της ομορφιάς που προσφέρεται ακόμα και στους πιο ταπεινούς. Σήμερα η πολυτέλεια εδράζεται σε όλα όσα είναι σπάνια: στη μέθεξη με τη φύση, στη σιωπή, στον διαλογισμό, στην ευχαρίστηση να ζεις με τους δικούς σου ρυθμούς, στην γόνιμη απραξία, στην απόλαυση των μεγάλων έργων του πνεύματος, ένα σωρό προνόμια που δεν αγοράζονται επειδή είναι στην κυριολεξία ανεκτίμητα. Στην φτώχεια που μας επιβάλλεται μπορούμε να αντιτάξουμε μία επιλεγμένη πτώχευση (ή μάλλον έναν εκούσιο προορισμό που δεν είναι καθόλου μία προτίμηση για ένδεια, αλλά ο επαναπροσδιορισμός των προσωπικών μας προτεραιοτήτων.

Απογυμνώνεται από αγαθά, προτιμάς την ελευθερία σου από τις υλικές ανέσεις, για μία ζωή πιο πλατιά, για να επιστρέψεις στο ουσιαστικό αντί να συσσωρεύεις χρήματα και αντικείμενα σαν ένα μάταιο φράγμα ενάντια στο άγχος και τον θάνατο. Σε τελική ανάλυση, η αληθινή πολυτέλεια είναι η επινόηση της ίδιας μας της ζωής, είναι η διαχείριση της μοίρας μας («ότι είναι πολύτιμο είναι δύσκολο, όσο και σπάνιο» έχει γράψει ο Σενέκας).

Αυτές οι σκέψεις μου βγήκαν βλέποντας το «βάθος στο τούνελ» όχι φως, αλλά την καταστροφή και διαβάζοντας το προκλητικό βιβλίο των Αμερικανών Στήβεν Πόλαν και Μάικλ Λιβαιν «Die Broke, Harper Business».

Οι συγγραφείς οικονομικοί αναλυτές, γκουράν των επενδύσεων, γιάπηδες του κερατά, με όλη την σημασία της λέξης, κηρύσσουν τις εξής εντολές για μία σωστή διαχείριση στο 21ο αιώνα:

«Σκίστε τις πιστωτικές σας κάρτες και πληρώνεται τοις μετρητοίς, παραιτηθείτε νοερά από την δουλειά σας, από την στιγμή που θα την αρχίσετε. Μην βγαίνετε ποτέ στην σύνταξη και κυρίως φροντίστε να πεθάνετε απένταροι, μοιράστε την περιουσία σας στα παιδιά σας, όσο είναι ακόμα νέα και την έχουν ανάγκη. Και ετοιμάστε μία επιταγή για το γραφείο τελετών που θα αναλάβει την κηδεία σας…»!

Ένα τέτοιο έργο, προερχόμενο από δύο κατ΄ εξοχήν σκληροπυρηνικούς οικονομολόγους της Αμερικής μαρτυρά την απογοήτευση –(και εκεί και μάλιστα χωρίς έλεος…) –που νιώθει ένα τμήμα της Αμερικανικής μεσαίας τάξης απέναντι στην συστηματική πολιτική των απολύσεων και μεταφράζει σε πράξεις ένα είδος εσωτερικής λιποταξίας απέναντι στις απαιτήσεις του συστήματος…

Δείχνει επίσης την εξαφάνιση των μεσαίων τάξεων και την σταδιακή προλεταριοποίηση τους (όπως ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα), που σημαίνει με βεβαιότητα το τέλος του δημοκρατικού καθεστώτος –το οποίο βασίζεται σ΄ αυτές- και την νίκη ενός αχαλίνωτου καπιταλισμού στερημένου από κάθε αντίβαρο…

Μέχρι τότε όμως, ας ζήσουμε με όσα έζησαν στο παρελθόν εκατομμύρια άνθρωποι, ίσως και πολλοί από μας στα πρώτα χρόνια της ζωής μας, βρίσκονται νέες ηθικές λιτότητας, με αδελφοσύνη, ταπεινότητα, αλληλεγγύη, καθαρό πνεύμα και αγάπη για την ζωή! Με λίγα λόγια αφού δεν μπορούμε να αποφύγουμε τον βιασμό, ας τον απολαύσουμε, όπως θα αρέσεις σε κάποιους να ακούσουν…

Αφού δεν θα υπάρχει πια χρήμα δεν θα υπάρχει και το κυνήγι του. Αυτοί που θα συνεχίσουν να το ψάχνουν, θα είναι πλέον οι ένοπλες συμμορίες και οι πάνοπλοι κακοποιοί με τα καλάσνικοφ….

*Δημοσιογράφος, Πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ.