του Ηρακλή Ρούπα*
Τι να πει κανείς με τις σκηνές που όλοι αντικρίζουμε αυτές τις ημέρες. Πνιγήκαμε στην «ανθρωπιά» κάποιων νταήδων αξιωματικών του Blue Horizon που έσπρωξαν επιβάτη στα αφρισμένα απόνερα των προπελών του πλοίου. Πνιγήκαμε στην κυριολεξία από την θεομηνία Daniel καθώς χωρία ολόκληρα βρίσκονται στον "λάκκο των λεόντων" - για να θυμηθούμε για λίγο την Παλαιά Διαθήκη - μίας τεράστιας οικολογικής και οικονομικής καταστροφής.. Μόνο που ο Προφήτης Δανιήλ σώθηκε, ενώ οι απώλειες σε ανθρώπινες ψυχές που άφησε ο "Daniel" ακόμα μετρούνται.
Χάθηκε η ανθρωπιά της ναυτοσύνης σε μία ιδιότυπη "Βαβέλ" που αρχίζει να διαμορφώνεται στην κοινωνία - και τι ειρωνεία – μέσα από ένα δράμα που εκτυλίχθηκε μπροστά στον νέο ουρανοξύστη του Πειραιά. Μπροστά στον "μπλε ορίζοντα" του Αργοσαρωνικού χάθηκε η ανθρωπιά μας, συνθλιβόμενη από τις προπέλες ενός πλοίου που συμβολίζει και συμβόλιζε την διαχρονική αναπτυξιακή δυναμική της χώρας μας στην θάλασσα. Μία δυναμική βασισμένη σε έναν ιδιότυπο κώδικά της ναυτοσύνης, αλλά και της κοινωνίας που φαίνεται πως χάνεται μέσα στα προβλήματα της καθημερινότητας.
Δεν προλάβαμε να συνέλθουμε από το ένα σοκ - αν ποτέ θα συνέλθουμε - και μας έπνιξαν τα νερά του Daniel. Τι ειρωνεία. Βρέθηκαν περιοχές ολόκληρες, πλούσιες και εύφορες, στην κυριολεξία σε μία τεράστια πλημμυρισμένη πεδιάδα - στον λάκκο των λεόντων της καταστροφής - ενώ ο θεωρούμενος πλέον απομηχανής θεός - το 112 - το μόνο που πέτυχε τελικά ήταν να μας υπενθυμίσει πόσο δρόμο έχουμε να διανύσουμε ακόμα, ώστε να συζητάμε για ανάπτυξη ουσίας που να την αντιλαμβάνεται σε κάθε έκφανσή της ο πολίτης.
Σε ένα περιβάλλον που γύρω μας αλλάζει, λόγω της συντελούμενης σταδιακής οικολογικής καταστροφής. Σε ένα περιβάλλον όμως, όπου ο πολίτης απαιτεί να δικαιούται την μέγιστη δυνατή στήριξη από τις κυβερνήσεις που εκείνος ψηφίζει. Κυρίως, να αντιληφθεί ο πολίτης ότι το κράτος δεν θα συνεχίζει να βουλιάζει τις προσδοκίες του και τους κόπους μίας ζωής. Ή τουλάχιστον θα λειτουργεί με γνώμονα την καλύτερη δυνατή υποστήριξη.
Την ίδια στιγμή της καταστροφής περιουσιών και της τοπικής οικονομίας γενικότερα - κατά έναν ειρωνικό τρόπο - όταν ακόμα δεν έχει υπολογισθεί το εύρος των οικονομικών επιπτώσεων, έρχεται η DBRS και αναβαθμίζει την οικονομία. Σε μία κίνηση που ενώ αδιαμφισβήτητα είναι θετική, μόνον μειδίαμα θα μπορούσε να προκαλέσει σε όσους πραγματικά προβληματίζονται για την επόμενη ημέρα της καταστροφής. Σκεφθείτε τι μήνυμα εισπράττουν όσοι έχασαν το βιός τους και δεν γνωρίζουν τι σημαίνει spreads και εισροές κεφαλαίων καθώς προς το παρόν το μόνο που βιώνουν είναι τις εισροές των… υδάτων.
Ανάπτυξη άλλωστε, για όσους την αναγνωρίζουν ως μία σφαιρική διεργασία ανόδου της κοινωνίας και της οικονομίας, δεν είναι μόνον αριθμοί που ως στατιστικές προσεγγίσεις είναι εύκολο να παρουσιασθούν ώστε να αναδεικνύουν την επιζητούμενη εικόνα της στιγμής. Ούτε βέβαια η ανάπτυξη και οι αναβαθμίσεις των «Οίκων» προσεγγίζονται με ωραιοποιήσεις προϋπολογιστικών και στατιστικών δεδομένων. Οι τεράστιες ανάγκες της χώρας λόγω των καταστροφών δεν επιδέχονται ωραιοποιήσεις. Ούτε βέβαια καλύπτονται με …αποδιοπομπαίους τράγους.
Η επιβάρυνση του προϋπολογισμού λόγω των καταστροφών, θα αναδιατάξει ακόμα και αυτή την μέχρι σήμερα στρεβλή – όπως αποδεικνύεται μέρα με την ημέρα – αναπτυξιακή στόχευση. Εξοικειωθήκαμε με την ορολογία του «επιτελικού κράτους». Προφανώς αυτό είναι το ζητούμενο. Το επιτελικό κράτος όμως, απαιτεί πολιτικούς με εμπειρία κατά πρώτον στην διαχείριση της καθημερινότητας. Κατά δεύτερον στην διαχείριση κρίσεων. Ο Έλληνας φορολογούμενος μάτωνε και ματώνει για περισσότερα από δέκα χρόνια για να αποκτήσουμε «επενδυτική υπόληψη». Αυτή όμως βασίσθηκε σε πολιτικές που σταδιακά προκύπτει πως είναι αδύναμες στο να εξασφαλίσουν κοινωνική συνέχεια, γενικότερη ασφάλεια και διαχρονική κοινωνική «υπόληψη». Κατά συνέπεια, το φάσμα νέων κρίσεων στο μέλλον – λόγω ακριβώς αυτών των εσφαλμένων πολιτικών που ως ανάγνωση της στιγμής ορθά επιβραβεύθηκαν – διαγράφεται όλο και ποιο έντονα.
Για να μην είμαι άδικος, οφείλω να αναγνωρίσω πως κατά την πρώτη τετραετία της Κυβέρνησης σημάδια αλλαγής λειτουργίας του κράτους είχαν αναδειχθεί. Δόθηκε – πρόσκαιρα καθώς φαίνεται – η εντύπωση πως κάτι άρχισε να λειτουργεί αναφορικά με τις κρίσεις που διαχειρίστηκε την περίοδο εκείνη. Οι σημερινές εξελίξεις όμως διέψευσαν το αφήγημα. Όχι γιατί ήταν δυνατόν να προβλεφθεί το ύψος των καταστροφών, αλλά γιατί αναδείχθηκε τελικά και πάλι η αδυναμία συντονισμού και κινήσεων για την διασφάλιση της ασφάλειας των πολιτών.
Μιλάμε για «επενδυτική βαθμίδα». Συζητάμε για επενδύσεις και μειωμένα επιτόκια. Όπως και να το κάνουμε όμως, η ανάπτυξη και η οικονομία δεν είναι δυνατόν να διαγράψουν την «ανθρωποκεντρική» υπόσταση. Η οικονομία είναι συνυφασμένη με την ψυχολογία. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον άνθρωπο. Κατά συνέπεια η αδυναμία των «επαγγελματιών» πολιτικών να αντιληφθούν αυτήν ακριβώς την παράμετρο – στην πράξη και όχι μέσα από φωτογραφίες και twits – αποτελεί την πρώτη τροχοπέδη στην συνολική και συλλογική πλέον αντιμετώπιση των προβλημάτων και κρίσεων που θα έλθουν στο μέλλον.
Σήμερα, μετά από τις φωτιές και τις πλημμύρες ξυπνήσαμε από την ψευδαίσθηση των εντυπώσεων που - για να πούμε την αλήθεια – είχαν διαμορφώσει ένα πολιτικό αφήγημα που κάθε πολίτης ήθελε να αποδεχθεί. Είχε ανάγκη να το αποδεχθεί. Δυστυχώς, οι εξελίξεις ανέδειξαν παθογένειες εκτός της κεντρικής κυβέρνησης σε έναν θεσμό που θα έπρεπε να αποτελεί την βάση των μελλοντικών αναπτυξιακών στοχεύσεων. Την τοπική αυτοδιοίκηση.
Η πλημμύρα και οι φωτιές ανέδειξαν το γεγονός ότι οι προκλήσεις των επόμενων χρόνων δεν μπορούν να λυθούν με πολιτικές μονοδιάστατες. Με επαγγελματίες πολιτικούς χωρίς διάθεση και εμπειρίες. Υπάρχει ανάγκη συνεργασιών σε βασικούς τομείς και συνθέσεων πολιτικών. Από πολιτικούς όμως που δεν θα φοβούνται το πολιτικό κόστος ή την «επόμενη» εκλογή που θα τους φέρει κοντά στην «καλή» σύνταξη. Έχει ανάγκη από πολιτικούς «μίας χρήσης» που θα θέλουν να προσφέρουν και μετά να γυρίσουν στην καθημερινότητά τους. Έχει ανάγκη από «κοινωνικούς πατριώτες».
*Οικονομολόγος
**πρώτη δημοσίευση: Tempo24.news
