του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Πολύ πριν ο αγγλικός όρος leadership καθιερωθεί στη γλώσσα του μάνατζμεντ, ο Μέγας Αλέξανδρος, με το παράδειγμά του είχε ορίσει ποια είναι η έννοια του. Και αυτό το είχε κάνει γιατί η ηγεσία δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Ούτε ο ηγέτης που την εκφράζει είναι μια θέση ή ένας τίτλος.
Το περίφημο leadership, ορίζει τον άνθρωπο που λειτουργεί με τρόπο τέτοιο ώστε να αναδείξει τις εξαιρετικές ικανότητες αυτών που τον περιβάλλουν. Στόχος δε όλων των συμμετεχόντων στην κοινή προσπάθεια είναι να πετύχουν συγκεκριμένο έργο. Υπό αυτό το πρίσμα θεωρούμενο, το leadership (ηγεσία), είναι μια λεπτή ιδιότητα, που απαιτεί και συγκεκριμένα προσόντα.
Η άσκηση ηγεσίας έτσι δεν είναι μια απλή υπόθεση τύπου «αποφασίζουμε και διατάσσουμε». Ιδιαίτερα δε στην σημερινή πολύπλοκη εποχή μας, όπου οι εξελίξεις στα διάφορα επίπεδα της δράσης και της ζωής είναι ενίοτε καταιγιστικές. Ιδιαίτερα δε στο χώρο των επιχειρήσεων, που είναι και αυτός της, κατά Γ. Σουμπέτερ, «δημιουργικής καταστροφής».
Στο χώρο αυτό, όπως επισημαίνει το περιοδικό Leading της Ένωσης Ανωτάτων Στελεχών Επιχειρήσεων (Ε.Α.Σ.Ε.), οι σύγχρονοι εργαζόμενοι, δέχονται καθημερινά έναν καταιγισμό αγχωτικών καταστάσεων που χρειάζεται να επιλύσουν όχι μόνο στην καθημερινή τους εργασία αλλά και στην προσωπική τους ζωή.
Υπεύθυνος/η για να βοηθήσει τους υπαλλήλους του να αντιμετωπίσουν αυτή την κατάσταση είναι ο/η leader της εκάστοτε επιχείρησης. Σε τέτοιες περιόδους, αυτό που χρειάζονται περισσότερο οι υπάλληλοι σου είναι να νιώσουν όσο το δυνατόν περισσότερο ασφαλείς. Για να επιτευχθεί, όμως, ο στόχος αυτός, ο ηγέτης είναι αυτός που πρέπει να εμπνέει, δίνοντας το παράδειγμα.
Χρειάζεται να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο, που να δείχνει στην πράξη πως εφαρμόζει όλα όσα ζητά από τους υπαλλήλους να κάνουν. Αν περιμένει από τους υπαλλήλους να δεχτούν μειώσεις στο μισθό τους, τότε θα πρέπει να κάνει μειώσεις πρώτα στο δικό του μισθό. Αν περιμένει λόγω των συνθηκών να δουλέψουν παραπάνω ώρες για να μπορέσει να παραμείνει βιώσιμη εταιρεία, τότε θα πρέπει ο ίδιος να είναι εκείνος/η που θα δουλεύει περισσότερο από όλους. Όλα αυτά ακούγονται ωραία στη θεωρία, αλλά η πραγματική επίδραση έρχεται μόνο όταν γίνουν στην πράξη.
Σε συνθήκες αβεβαιότητας, οι εργαζόμενοι επιθυμούν να δουν έναν «δυνατό» leader, ικανό να χειριστεί καταστάσεις προς όφελος τους... αλλά τι ακριβώς είναι η «δύναμη» ενός leader; Το να είσαι δυνατός/ή, σημαίνει πως μπορείς να αποδεχτείς και τις αδυναμίες σου. Αν ο εκάστοτε leader σε μια κρίση γνωρίζει τις προσωπικές του αδυναμίες και τις αδυναμίες της ομάδας του, τότε μπορεί να δημιουργήσει το πλαίσιο για να αντιμετωπίσει με ετοιμότητα τις καταστάσεις.
Η δύναμη δημιουργεί την αίσθηση μιας ετοιμότητας απέναντι στις συνθήκες και επομένως και ένα κλίμα ασφάλειας στον εργαζόμενο. «Δύναμη» είναι η ικανότητα του leader να δείξει και ευάλωτος. Ίσως φαίνεται οξύμωρο, αλλά το να δείξει ο ηγέτης ότι επηρεάζεται από την κατάσταση, θα κάνει τους υπαλλήλους να δεθούν σε ένα βαθύτερο επίπεδο μέσω της ταύτισης.
