Edition: International | Greek
MENU

Αρχική » Οικονομία

Έρχεται το τέλος του πληθωρισμού;

Δεν είναι λίγοι πλέον οι οικονομολόγοι αλλά μαζί τους και ο «Economist» που πιστεύουν ότι ο πληθωρισμός ως οικονομικός δείκτης χάνει την σημασία του

Από: Athanase Papandropoulos - Δημοσίευση: Τρίτη, 15 Οκτωβρίου 2019

Ο μεγάλος και νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος Milton Friedman, είχε διατυπώσει έναν καθολικό νόμο, ο οποίος έλεγε ότι «ο πληθωρισμός είναι παντού και πάντα νομισματικό φαινόμενο».
Ο μεγάλος και νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος Milton Friedman, είχε διατυπώσει έναν καθολικό νόμο, ο οποίος έλεγε ότι «ο πληθωρισμός είναι παντού και πάντα νομισματικό φαινόμενο».

του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου 

«Κάποτε ο πληθωρισμός ήταν το μαστίγιο της παγκόσμιας οικονομίας και η συμφορά των Αμερικανών προέδρων», γράφει ο «Economist» στο τελευταίο αφιέρωμά του, όπου κάνει λόγο για έναν από αυτούς τους παράξενους κανόνες της διεθνούς οικονομικής πραγματικότητας,που είναι ο σχεδόν ανύπαρκτος πληθωρισμός και η πολιτικοποίηση. των Κεντρικών τραπεζών.

Κατά το βρετανικό περιοδικό, στις ημέρες μας, το θανατηφόρο δηλητήριο απουσιάζει. Οι περισσότερες οικονομίες δεν αντιμετωπίζουν ανόδους των τιμων πλέον και βρίσκουν ότι ο πληθωρισμός είναι πολύ χαμηλός. Μια δεκαετία σχεδόν μηδενικών επιτοκίων δεν άλλαξε την κατάσταση αυτή. Ούτε βέβαια αυτό συνέβη και με το τύπωμα χρήματος από τις Κεντρικές Τράπεζες στην Ευρωζώνη, στην Αμερική, στη Βρετανία και στην Ιαπωνία, Χώρες στις οποίες το τύπωμα χρήματος συνολικά ξεπέρασε τα 15 τρισεκατομμύρια δολλάρια, ήτοι το 35% του συνολικού και συγχωνευμένου ΑΕΠ τους. Ας σημειωθεί δε ότι στις παραπάνω 4 χώρες, η αναλογία βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα που είχε ποτέ βρεθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Από μόνο του λοιπόν, το γεγονός αυτό γεννά ερωτηματικά, στα οποία μέχρι στιγμής δεν έχουν δοθεί ικανοποιητικές απαντήσεις. Ο μεγάλος και νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος Milton Friedman, είχε διατυπώσει έναν καθολικό νόμο, ο οποίος έλεγε ότι «ο πληθωρισμός είναι παντού και πάντα νομισματικό φαινόμενο». Γιατί, λοιπόν, δεν παρατηρούμε πληθωρισμό (αντίθετα αν κάτι ανησυχούσε και συνεχίζει να ανησυχεί την παγκόσμια οικονομική κοινότητα είναι ο αποπληθωρισμός) παρά την άνευ προηγουμένου ποσοτική χαλάρωση; Γιατί η περίφημη «καμπύλη Φίλιπς» που συνδέει τον πληθωρισμό με την απασχόληση δεν επαληθεύεται; Εάν η ανεργία πέσει πολύ χαμηλά,μας έλεγαν, ο πληθωρισμός θα ανέβη ψηλά και μετα θα αρχίσει να πέφτει. Τα τελευταία δέκα χρόνια, αυτό δεν ισχύει. Η περίφημη καμπύλη ακολουθεί πτωτική πορεία και στις δύο πλευρές της.

Πρώτον, από την αρχή του 2018, στον αναπτυγμένο, κόσμο, η ανεργία έφτασε στο 8,9%. Η θεωρία και η πρακτική υπαγορεύουν ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε προς τα κάτω, τον πληθωρισμό, πράγμα που δεν συνέβη. Κάποιοι οικονομολόγοι έτσι άρχισαν να ομιλούν για δομικη ανεργία, η οποία όμως έπεσε όταν το 2014 κατέρρευσε η διεθνής τιμή του πετρελαίου οδηγώντας τον αναπτυγμένο κόσμο σε αυξημένες αντιπληθωριστικές πιέσεις. Με την Ευρωζώνη να τελεί υπό πλήρεις αντιπληθωριστικές συνθήκες το 2015 και το 2016. Από τότε όμως, η ανεργία άρχισε να πέφτει και σήμερα στη ζώνη του ΟΟΣΑ, με εξαίρεση την Ισπανία, την Ιταλία και την Ελλάδα, βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.

Αποτέλεσμα της εξέλιξης αυτής,ήταν κάποιοι οικονομολόγοι να κάνουν λόγο για «μη γραμμικές επιπτώσεις» στην καμπύλη Φίλιπς, την ώρα που ο «Economist» ήδη αναφέρεται «στους παραξενους κανόνες της νέας παγκόσμιας οικονομίας».

Από την άποψη αυτή, μας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση η έλλειψη από το αφιέρωμα του «Economist» μιας ενδελεχούς ανάπτυξης των επιπτώσεων του φαινομένου της ποσοτικής χαλάρωσης (QΕ) στην πορεία της διεθνούς οικονομίας, με παράλληλη αναφορά στο ρόλο που παίζουν πλέον στη διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων οι παγκόσμιες αλυσίδες αξίας.

«…Οι αλυσίδες αξίας», είπε πρόσφατα σε ομιλία του στην Αθήνα ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, «…αυξάνουν τόσο την εξειδίκευση όσο και την οικονομικό συγχρονισμό, καθώς οι διαταραχές από την πλευρά της ζήτησης μεταδίδονται στην αλυσίδα της προσφοράς…».

Με ποιο απλά λόγια, αυτό σημαίνει ότι παγκοσμιοποίηση και διεθνείς αλυσίδες αξίας, σε συνδυασμό και με τη δημιουργία μιας ισχυρής βέλτιστης οικονομικής ζώνης, όπως αυτή του ευρώ, αλλάζουν το παγκόσμιο οικονομικό παίγνιο, φέροντας στο προσκήνιο νέους παράγοντες επιρροής με κυρίαρχη τη χρηματοοικονομική λειτουργία.

Στο πλαίσιο αυτό, όπως κατ’ επανάληψη έχουμε τονίσει από τις στήλες αυτές, ζωτικό προβάλλει το θέμα της εφαρμογής πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης, όταν το χρήμα που τυπώνεται δεν πάει στην πραγματική οικονομία που υποτίθενται ότι θέλει να στηρίξει. Είναι δε σαφές ότι στο πεδίο αυτό, υπεισέρχονται νέοι παράγοντες, όπως αυτός των αγορών χρήματος και της σχέσης τους με τις Κεντρικές Τράπεζες.

Υπάρχει έτσι ένα ιδιότυπο «παίγνιο» μεταξύ επενδυτών και Κεντρικών Τραπεζών, το οποίο παράγει ανεξήγητες συμπεριφορές υπό το πρίσμα της παραδοσιακής οικονομικής θεωρίας.

Κατά τον καθηγητή της κ.Νικήτα Πιττή, «…ένα πρόσφατο παράδειγμα μιας τέτοιας συμπεριφοράς είναι η εγκατάλειψη από την FED, στο τέλος του 2018, του ανοδικού κύκλου των επιτοκίων πριν αυτός ολοκληρωθεί, λόγω ανησυχιών για την επιβράδυνση τόσο της αμερικανικής όσο και της παγκόσμιας οικονομίας. Η αλλαγή αυτή χαιρετίστηκε από τις αγορές μετοχών με ένα σημαντικό ράλι το πρώτο τρίμηνο του 2019. Με άλλα λόγια, οι αγορές αρκέστηκαν στο να χειροκροτήσουν την συγκεκριμένη ενέργεια της FED, αδιαφορώντας για τους λόγους που την παρήγαγαν.

Ποιες είναι οι παρενέργειες της ποσοτικής χαλάρωσης; Αυτή την στιγμή είναι δύσκολο να έχουμε πλήρη εικόνα τόσο των θετικών αλλά κυρίως των αρνητικών επιδράσεων της πρωτόγνωρης αυτής νομισματικής πολιτικής στην οικονομία. Αυτό οφείλεται στο ότι η κλίμακα του οικονομικού χρόνου (ο χρόνος μέσα στον οποίο ξεδιπλώνονται τα οικονομικά φαινόμενα και οι οικονομικές δράσεις) είναι πολύ μεγαλύτερη του ατομικού ψυχολογικού χρόνου. Μία οικονομική ενέργεια που συντελείται σήμερα μπορεί να συνεχίζει να επηρεάζει την οικονομία για δεκαετίες. Συνήθως, οι ασκούντες την οικονομική πολιτική αδιαφορούν για τo κόστος που μπορεί να έχει μια ενέργειά τους στη μακροχρόνια περίοδο και εστιάζουν στα όποια βραχυχρόνια οφέλη. Άλλωστε, όπως είπε και ο διάσημος Βρετανός οικονομολόγος John Maynard Keynes, «μακροχρόνια θα είμαστε όλοι νεκροί».

Πλην όμως, το σήμερα δεν παύει να είναι η μακροχρόνια περίοδος του απώτερου παρελθόντος. Και σήμερα, δεν είμαστε όλοι νεκροί, αλλά αντίθετα ζούμε και βιώνουμε τις επιδράσεις κάποιων πολιτικών που ασκήθηκαν πολλά χρόνια πριν. Όταν έλθει το πλήρωμα του χρόνου, κάποιες από αυτές τις πολιτικές θα αξιολογούνται πολύ διαφορετικά από ό,τι εκτιμήθηκαν στο πρώτο διάστημα της εφαρμογή τους. Ως εκ τούτου συχνά αλλάζει δραματικά και η αξιολόγηση που οι αγορές προσάπτουν στους εεμπνευστές αυτών των πολιτικών. Για παράδειγμα, η νομισματική πολιτική πού άσκησε ο Alan Greenspan στην δεκαετία του ‘90 θεωρήθηκε τότε ως ιδιαιτέρως ευφυής, γεγονός που οδήγησε στην απονομή (από τις αγορές) του τιμητικού τίτλου του «μαέστρου». Δέκα χρόνια αργότερα, ο ίδos άνθρωπος αποκαθηλώθηκε πλήρως, διότι θεωρήθηκε ότι η ίδια αυτή πολιτική του έριξε τον σπόρο για την μεγάλη οικονομική κρίση του 2008».

Όντως λοιπόν έχει δίκιο το βρετανικό περιοδικό όταν αναφερεται σε «παράξενους νέους κανόνες», οι οποίοι θέτουν και νέα ερωτήματα σε ενίοτε πολύ σκονισμένα μυαλά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γνώμη

Επίλυση προβλημάτων ή παραγωγή λύσεων;

Από: EBR

Στη σύγχρονη εποχή ένα σημαντικό μέρος της ημέρας μας αφιερώνεται σε πιθανά προβλήματα, οικονομικά, εργασιακά, κοινωνικά, και άλλα

Ηλεκτρονική Έκδοση Τρέχοντος Τεύχους: 04/2021 2021

Περιοδικό

Τρέχον Τεύχος

04/2021 2021

Δείτε τα παλαιά τεύχη
Συνδρομή
Διαφημιστείτε
Ηλεκτρονική Έκδοση

Ευρώπη

Ευρωπαϊκό Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης δημιουργεί η Ε.Ε.

Ευρωπαϊκό Γραφείο Τεχνητής Νοημοσύνης δημιουργεί η Ε.Ε.

Τη φιλόδοξη στρατηγική της για τη δημιουργία του πρώτου, παγκοσμίως, ασφαλούς οικοσυστήματος για την τεχνητή νοημοσύνη, αρχίζει να υλοποιεί η Ευρωπαϊκή Ένωση

Οικονομία

Τι αυξάνει την τιμή του χρυσού

Τι αυξάνει την τιμή του χρυσού

Η τιμή του χρυσού επηρεάζεται από μια περίπλοκη αλληλεπίδραση παραγόντων, που αντικατοπτρίζει την κατάστασή του ως πολυεπίπεδο περιουσιακό στοιχείο

EURACTIV.com - Feeds

All contents © Copyright EMG Strategic Consulting Ltd. 1997-2024. All Rights Reserved   |   Αρχική Σελίδα  |   Disclaimer  |   Website by Theratron