του Τζιμ Ο΄Νιλ*
Πολλές φορές σκέφτομαι ότι ένας υψηλότερος κατώτατος μισθός θα μπορούσε να αποφέρει οφέλη πέρα από αυτά που αποτυπώνονται στον παραδοσιακό ισολογισμό. Δεδομένης της αυξανόμενης κρίσης αξιοπιστίας του καπιταλισμού, οι ηγέτες των επιχειρήσεων θα έπρεπε να εξετάσουν το ενδεχόμενο υιοθέτησης τέτοιων πολιτικών με πιο ενθουσιώδη τρόπο. Όπως επισήμανα προηγουμένως, παρά τα ισχυρά στοιχεία για την απασχόληση στις ΗΠΑ, στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες δυτικές οικονομίες κατά την τελευταία δεκαετία, οι δαπάνες έχουν παραμείνει επίμονα αδύναμες, όπως και η αύξηση της παραγωγικότητας και των μισθών. Αυτές οι τάσεις συνέπεσαν με μια περίοδο ισχυρών εταιρικών κερδών και μακροοικονομικών συνθηκών που, θεωρητικά, θα έπρεπε να είναι ευνοϊκές για επενδύσεις.
Τα χαμηλά επιτόκια, τα ισχυρά κέρδη και η μειωμένη φορολογία των επιχειρήσεων φαίνεται να είναι μια τέλεια συνταγή για σημαντικά υψηλότερες επενδυτικές δαπάνες. Αντίθετα, όμως, παρατηρήσαμε μια έντονη αύξηση της πραγματικής ανισότητας με αποτέλεσμα να εκδηλωθούν σημαντικές αντιδράσεις κατά του οικονομικού συστήματος και της δημοκρατίας στις δυτικές χώρες.
Όποιοι και αν είναι οι λόγοι για τους οποίους υστερούν οι επενδύσεις, είναι σαφές ότι εδώ πρέπει να διαδραματίσουν κάποιον ρόλο οι δημόσιες πολιτικές. Αν αυτό που βλέπουμε είναι μια αποτυχία της αγοράς, είναι λογικό και κατάλληλο να αναλάβει δράση το κράτος και να παράσχει τις απαραίτητες επενδυτικές δαπάνες- όπως και οι Συντηρητικοί και οι Εργατικοί προτείνουν ότι θα κάνουν εάν κερδίσουν τις βρετανικές εκλογές.
Οι υψηλότεροι ονομαστικοί μισθοί για τους χαμηλόμισθους εργαζομένους μπορούν να ενισχύσουν τα πραγματικά κέρδη, να αυξήσουν τις καταναλωτικές δαπάνες και να βοηθήσουν στην αύξηση της πρόσβασης στη στέγαση. Και στον βαθμό που η αύξηση του ελάχιστου μισθού θα αυξήσει το μισθολογικό κόστος των εταιρειών, θα δημιουργούσε ένα ισχυρότερο κίνητρο για την αντικατάσταση της εργασίας με κεφάλαιο. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγή και υψηλότερες τιμές, αλλά θα μπορούσε επίσης να θέσει τα θεμέλια για νέα αύξηση της παραγωγικότητας.
Σε κάθε περίπτωση, σε εκείνους που υποστηρίζουν ότι οι εταιρείες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά μια τέτοια αλλαγή πολιτικής, θα ήθελα να επισημάνω ότι το 2015 η συνολική ζήτηση παρέμεινε αρκετά ισχυρή ώστε να απορροφήσει εύκολα τις μισθολογικές αυξήσεις. Εάν μια τέτοια πολιτική κάνει τις επιχειρήσεις να συνειδητοποιούν ότι έχουν έναν κοινωνικό σκοπό που είναι μεγαλύτερος από την απλή ενίσχυση των κερδών του επόμενου τριμήνου, τόσο το καλύτερο.
*πρώην πρόεδρος της Goldman Sachs Asset Management, πρώην υπουργός της Βρετανίας, πρόεδρος της Chatham House
