των Κωνσταντίνου Ζοπουνίδη και Μαριάννας Εσκαντάρ*
Λίγες επιχειρήσεις γοητεύουν όσο η Netflix. Για πρώτη φορά ο Reed Hastings, συνιδρυτής και πρόεδρος της Netflix, αποκαλύπτει πώς δημιούργησε την πλατφόρμα βίντεο της οποίας οι ταινίες και οι σειρές είναι αναγνωρισμένες σε όλο τον κόσμο. Ιδρύθηκε το 1997 και έφερε την επανάσταση στην οπτικοακουστική βιομηχανία παραγωγής και διανομής με τη δημιουργικότητα και την τεχνολογία της.
Ο κανόνας: δεν υπάρχουν κανόνες
Ο κανόνας της Netflix είναι ότι δεν υπάρχουν κανόνες. Μεγιστοποίηση της ποιότητας του ταλέντου χωρίς όριο στις αμοιβές, υποστήριξη της εμπιστοσύνης, των προνομίων, της διαφάνειας, εξάλειψη των ελέγχων σε ώρες, διακοπές, έξοδα, είναι μεταξύ των συστάσεων που επιτρέπουν στον καθένα να πάρει τις καλύτερες αποφάσεις (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, η Απόφαση, γνωστικά αντικείμενα και παράγοντες, Εκδ. Κλειδάριθμος, 2021).
Το άρθρο αυτό στηρίζεται στο βιβλίο των Reed Hastings και Erin Meyer με τίτλο «La regle? Pas de regles! Netflix et la culture de la reinvention, Buchet Chastel, 04/03/2021, Η Erin Meyer καθηγήτρια στο ΙΝSEAD Business School, δεινή συγγραφέας του οικονομικού τύπου μαζί με τον Reed Hastings εξιστορούν την εκθαμβωτική επιτυχή πορεία της Netflix, συναρπαστική για κάποιους, ανησυχητική για άλλους, η οποία δεν δίστασε να αμφισβητήσει τους κλασικούς κώδικες του μάνατζμεντ.
Κατά τη στιγμή της εισαγωγής της στο χρηματιστήριο, η μετοχή της Netflix άξιζε ένα δολάριο, δεκαεπτά χρόνια αργότερα το 2019, έχει πλέον φθάσει τα 350 δολάρια. Συγκριτικά, ένα δολάριο που επενδύθηκε σε μια από τις εταιρείες που είναι εισηγμένες στον S&P 500 ή τον NASDAQ, όταν η Netflix εισήχθη στην αγορά θα είχε κερδίσει κατά την ίδια περίοδο, μόνο μεταξύ 3 και 4 δολαρίων.
Η κουλτούρα της Netflix είναι περίεργη
Η συγγραφέας Erin Meyer αναφέρει ότι η κουλτούρα της επιχείρισης μοιάζει μερικές φορές με διανοητική αντίληψη, αναμεμιγμένη με ασαφή γλώσσα και διφορούμενους ή ατελείς ορισμούς. Ακόμη χειρότερα, οι αξίες ορισμένων επιχειρήσεων σπάνια σχετίζονται με το πως συμπεριφέρονται οι εκπρόσωποί τους στην πραγματικότητα. Για παράδειγμα για πολλά χρόνια, στην έδρα μιας από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της Αμερικής, οι επισκέπτες υποδέχθηκαν το σύνθημα που εμφανίστηκε με υπερηφάνεια στην είσοδό της «Ακεραιότητα, Επικοινωνία, Σεβασμός, Αριστεία». Η εν λόγω εταιρεία ήταν η Enron η οποία βρέθηκε στο κέντρο μιας από τις μεγαλύτερες περιπτώσεις εταιρικής απάτης και διαφθοράς που υπήρξε ποτέ στις ΗΠΑ (βλ. Χρ. Γαγάνης, Κ. Ζοπουνίδης, Αναγνώριση Παραποιημένων Λογιστικών Καταστάσεων: Μεθοδολογικό Πλαίσιο και Εφαρμογές, Εκδ. Κλειδάριθμος, 2008).
Αντίθετα, η κουλτούρα της Netflix είναι διάσημη από το γεγονός ότι 127 διαφάνειες παρουσίασης της κουλτούρας της, οι οποίες προορίζονταν αρχικά για εσωτερική χρήση, κυκλοφόρησαν από το Reed Hastings στο διαδίκτυο το 2009. Η Sheryl Sanberg, νούμερο δύο του Facebook, έκρινε ότι ίσως ήταν το πιο σημαντικό έγγραφο που είχε δημιουργήσει ποτέ η Silicon Valley.
Το top μάνατζμεντ της εταιρείας προωθούσε την ευελιξία, την ελευθερία των εργαζομένων και την τήρηση των κανόνων. Ταυτόχρονα, οι ιθύνοντες κατάλαβαν ότι η ανάπτυξη μιας επιχείρησης συνοδεύεται αναπόφευκτα από διαδικασίες ελέγχου, και κανόνες, διαφορετικά ο οργανισμός είναι πιθανόν να βυθιστεί στο χάος.
Σιγά-σιγά, μετά από χρόνια δοκιμής και σφάλματος, βρέθηκε μια προσέγγιση που επιτρέπει τη βέλτιστη λειτουργία. Εάν αντί να θεσπιστούν διαδικασίες και κανόνες που εμποδίζουν τους εργαζόμενους να ασκήσουν καλή κρίση, τους δοθεί περισσότερη ελευθερία, θα πάρουν καλύτερες αποφάσεις και μπορούν ευκολότερα να θεωρηθούν υπόλογοι. Το εργατικό δυναμικό έχει περισσότερα κίνητρα, είναι πιο ευτυχισμένο και η επιχείρηση πιο ευέλικτη.
Με τον τύπο αυτής της κουλτούρας δημιουργείται ένας ενάρετος κύκλος. Η κατάργηση των στοιχείων ελέγχου δημιουργεί μια κουλτούρα «ελευθερίας και υπευθυνότητας», μια φράση που εμφανίζεται συχνά στα λόγια των εργαζομένων της Netflix: L & R. Όλα αυτά οδηγούν σε επίπεδο ταχύτητας και καινοτομίας που οι περισσότερες επιχειρήσεις δεν μπορούν να επιτύχουν.
Συμπερασματικά, το πιο ουσιαστικό σημείο για τη δημιουργία ολόκληρης της ιστορίας της Netflix είναι : ένας ευαίσθητος και καινοτόμος χώρος εργασίας που αποτελείται: από σπουδαίους συναδέλφους, σπουδαίους ανθρώπους, σπουδαία ταλέντα, εξαιρετικά δημιουργικοί που εργάζονται σε μεγάλο βαθμό και συνεργάζονται αποτελεσματικά. Ένα δεύτερο σημείο είναι ότι οι εργαζόμενοι οφείλουν να εκφράζουν το βάθος των σκέψεων τους αλλά πάντα με τρόπο εποικοδομητικό.
*Ακαδημαϊκός, Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών, Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων, Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School, France και Υποψήφια Δρ. Financial Engineering Laboratory, Πολυτεχνείο Κρήτης
