των Κισόρε Μαχμπουμπάνι και Τόνι Τσαν*
Ο κινεζο-αμερικανικός γεωπολιτικός ανταγωνισμός γίνεται όλο και πιο πικρός, με τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία να είναι μια ακόμη τελευταία πηγή σχίσματος. Ο αμοιβαίος ανταγωνισμός βαθαίνει, με ελάχιστη προσπάθεια εκατέρωθεν για να αναχαιτιστεί η επιδείνωση των διμερών σχέσεων.
Δεν χρειάζεται να είναι έτσι. Για να διατηρήσουν την παγκόσμια ειρήνη και να αντιμετωπίσουν τις επείγουσες συλλογικές προκλήσεις της ανθρωπότητας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα πρέπει να βρουν διακριτούς τομείς όπου μπορούν να επιδιώξουν τη συνεργασία και να αντιστρέψουν τη σήψη στη σχέση τους. Η επιστήμη και η τεχνολογία – ιδιαίτερα όσον αφορά την κλιματική αλλαγή – προσφέρουν τις καλύτερες προοπτικές για ανανέωση της συνεργασίας. Για να επωφεληθούν, ωστόσο, από τέτοιες ευκαιρίες, και οι δύο πλευρές θα πρέπει πρώτα να επανεκτιμήσουν τις θεμελιώδεις υποθέσεις και να μειώσουν την ένταξη της ρητορικής τους.
Δυστυχώς, πολλοί σήμερα δεν βλέπουν την τεχνολογική άνοδο της Κίνας με τόσο αισιόδοξους όρους. Στη Δύση υπάρχει ισχυρή υποψία ότι η Κίνα βελτιώθηκε μόνο επειδή έκλεψε τη δυτική τεχνολογία. Τον Ιούλιο του 2020, ο διευθυντής του FBI Christopher Wray έφτασε στο σημείο να περιγράψει τις κινεζικές επιχειρήσεις αντικατασκοπίας και κατασκοπείας ως τη «μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη απειλή» για την οικονομία των ΗΠΑ, που αντιπροσωπεύει μια από τις μεγαλύτερες μεταφορές πλούτου στην ανθρώπινη ιστορία. Ενώ σίγουρα συμβαίνει τέτοια κλοπή, το γεγονός είναι ότι πολλές χώρες – τόσο τώρα όσο και ιστορικά – έχουν «κλέψει» την τεχνολογία. Μεγάλες κινεζικές εφευρέσεις των προηγούμενων αιώνων τις «έκλεψαν» όλοι, κυρίως οι Δυτικοί. Ομοίως, οι ΗΠΑ «έκλεψαν» ευρωπαϊκές εφευρέσεις όπως η ατμομηχανή, η ηλεκτρική ενέργεια και η πρόωση πυραύλων.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ αντιμετωπίζουν εξωτερικό ανταγωνισμό, ούτε θα είναι η τελευταία. Η αμερικανική απάντηση στον ρωσικό Sputnik τη δεκαετία του 1950 θα πρέπει να χρησιμεύσει ως πρότυπο για τη σημερινή κατάσταση: οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τον ανταγωνισμό, επένδυσαν στις δικές τους δυνατότητες, δημιούργησαν τις δικές τους δυνάμεις και επιδίωξαν επίσης επιστημονικές συνεργασίες με τη Σοβιετική Ενωση. Ως αποτέλεσμα, οι ΗΠΑ δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την επίτευξη παγκόσμιας κυριαρχίας στην τεχνολογία.
Ο κόσμος χρειάζεται τις ΗΠΑ και την Κίνα να συνεργαστούν όπου χρειάζεται και να ανταγωνιστούν όπου χρειάζεται. Η ανθρωπότητα θα είναι χειρότερη εάν η πολιτική υπερισχύσει όλων των άλλων ζητημάτων και εάν η κινεζο-αμερικανική επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία υποφέρει γι’ αυτό.
*συνεργάτης του Asia Research Institute στο National University of Singapore και πρόεδρος του King Abdullah University of Science and Technology, πρώην πρόεδρος του Hong Kong University of Science and Technology & πρώην πρύτανης φυσικών επιστημών του UCLA
**πρώτη δημοσίευση: www.ot.gr
