του Γιώργου Παυλόπουλου
«Η σύνοδος των ανήμπορων: Η ενότητα της Ευρώπης καταρρέει». Ο τίτλος του ρεπορτάζ που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της γερμανικής Handelsblatt θα μπορούσε να τα λέει όλα. Ειδικά καθώς εμφανίστηκε λίγες ώρες πριν την έναρξη της διήμερης έκτακτης συνόδου κορυφής της ΕΕ, όπου τα βασικά θέματα είναι η ενεργειακή κρίση, οι εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία και το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας.
Η επιλογή δεν είναι, βεβαίως, τυχαία. Είχε προηγηθεί η δήλωση του αντικαγκελάριου και υπουργού Οικονομίας της Γερμανίας, η οποία προκάλεσε αίσθηση και αποτύπωσε το κλίμα που διαμορφώνεται στις τάξεις των «27» γύρω από τα παραπάνω ζητήματα. «Μετά την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία, είδαμε τι μπορεί να συμβεί όταν η Ευρώπη παραμένει ενωμένη. Με το βλέμμα στραμμένο στη σύνοδο κορυφής, ας ελπίσουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί. Όμως, έχει αρχίσει ήδη να θρυμματίζεται και αυτό επιταχύνεται», είπε χαρακτηριστικά ο Ρόμπερτ Χάμπεκ, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Χρυσή τομή για το εμπάργκο πετρελαίου
Όπως σημειώνουν στο δικό τους ρεπορτάζ οι Financial Times, επικαλούμενοι τρεις πηγές των Βρυξελλών με άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων, «οι διπλωμάτες της ΕΕ προσπάθησαν την Κυριακή να φτάσουν σε ένα κοινά αποδεκτό συμβιβασμό για τη επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο που φτάνει μέσω θαλάσσης, εξαιρώντας τις εισαγωγές μέσω αγωγών (…) Αυτό θα κάλυπτε τα δύο τρίτα των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στην Ευρώπη, όμως δεν θα έπληττε τις ποσότητες που φτάνουν στην Ουγγαρία και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας».
Η εκδοχή επιβεβαιώνεται, μάλιστα, και από τις πληροφορίες του Reuters, σε γνώση του οποίου είναι το σχέδιο απόφασης της συνόδου. Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι οι προσπάθειες δεν έχουν αποδώσει καρπούς μέχρι στιγμής, με αποτέλεσμα το «παζάρι» να επαναλαμβάνεται σήμερα το πρωί, έτσι ώστε να εξαντληθεί και η τελευταία δυνατότητα για συμφωνία. Ή, σε κάθε περίπτωση, να μην σταλεί το μήνυμα ότι οι νέες κυρώσεις μπαίνουν οριστικά στον πάγο.
Ωστόσο και παρά την αισιοδοξία που εξέφρασε ο Ζοζέπ Μπορέλ και άλλοι θεσμικοί παράγοντες, το πιθανότερο είναι πως θα χρειαστούν μερικές ακόμη εβδομάδες μέχρις ότου ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις.
Το παζάρι του Ορμπάν
Η αιτία γι’ αυτό δεν περιορίζονται, φυσικά, στο πετρέλαιο και τα προβλήματα από το πιθανό εμπάργκο. Υπάρχουν, άλλωστε, δύο ακόμη ζητήματα που θα κρίνουν πολλά.
Το πρώτο έχει να κάνει με τη συνολικότερη κόντρα της κυβέρνησης του Βίκτορ Ορμπάν με την ΕΕ. Υπενθυμίζεται ότι οι Βρυξέλλες έχουν μπλοκάρει τα κονδύλια αρκετών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ (κυρίως από το Ταμείο Ανάκαμψης) που προορίζονταν για την Ουγγαρία, επικαλούμενες παραβιάσεις του ευρωπαϊκού δικαίου και των δημοκρατικών αρχών.
Προφανώς, λοιπόν, ο Ορμπάν δεν θα αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη και θα αξιοποιήσει όσο μπορεί την απειλή βέτο για να πάρει αυτό που θέλει. Πολύ περισσότερο καθώς έχει σε αυτό τη στήριξη και της Πολωνίας, έστω κι αν η δική της κυβέρνησης πρωτοστατεί στο να επιβληθεί το αυστηρότερο δυνατό εμπάργκο κατά της Μόσχας.
Η ρωσική προέλαση και η επόμενη μέρα
Το δεύτερο μεγάλο ζήτημα – και, αναμφίβολα, το πιο καθοριστικό – αφορά στην πορεία του πολέμου στην Ουκρανία. Η αιτία είναι ότι, κατά γενική ομολογία, τις τελευταίες ημέρες και ειδικά μετά την οριστική πτώση της Μαριούπολης, οι ρωσικές δυνάμεις σημειώνουν σημαντική πρόοδο στα μέτωπα του Ντονμπάς, με την επίθεσή τους να έχει πάρει χαρακτήρα προέλασης.
Η παραπάνω εικόνα κάνει πολλούς στην Ευρώπη να σκέφτονται ότι ίσως το τέλος αυτής της φάσης του πολέμου και η υπογραφή μιας συμφωνίας για εκεχειρία να μην είναι τόσο μακριά. Εφόσον αυτή η εκτίμηση αληθεύει, τότε είναι φανερό πως λαμβάνουν τις αποφάσεις τους σήμερα με το βλέμμα στο αύριο και την επόμενη ημέρα. Ελπίζοντας, όπως όλα δείχνουν, ότι θα αποτραπεί έστω και στο παρά ένα η οριστική ρήξη με τη Μόσχα και, σταδιακά, θα καταστεί δυνατό να αποκατασταθούν ορισμένοι από τους δεσμούς (κυρίως οικονομικούς) που έχουν κοπεί.
Είναι κοινό μυστικό, εξάλλου, ότι στη συγκεκριμένη κατηγορία ανήκουν «μεγαθήρια» της ΕΕ, όπως είναι η Ιταλία, κάτι που αποδεικνύεται και από τις ολοένα πιο πυκνές παρεμβάσεις του Μάριο Ντράγκι προς την κατεύθυνση του τερματισμού του πολέμου, εδώ και τώρα. Ανάλογη, αν και όχι ακριβώς ταυτόσημη, στάση τηρούν και οι κυβερνήσεις Γερμανίας και Γαλλίας, έχοντας στο πλευρό τους και την Αυστρία και άλλα κράτη-μέλη.
Τα δύο στρατόπεδα
Πρακτικά, όπως δείχνουν και οι σχετικές αναλύσεις που έχουν δει το τελευταίο διάστημα το φως της δημοσιότητας στα πιο γνωστά διεθνή ΜΜΕ, οι πάντες έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται για την «τελική φάση». Σε αυτό το φόντο διαμορφώνονται και τα διάφορα στρατόπεδα: Από τη μία των «σκληρών», που θέλουν συνέχιση του πολέμου και του εξοπλισμού της Ουκρανίας ώστε να μεγιστοποιηθεί το κόστος για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Από την άλλη των «ρεάλος», που φοβούνται για τις συνέπειες ενός μακρόχρονου πολέμου και τηρούν πιο διαλλακτική στάση, πιέζοντας ουσιαστικά και το Κίεβο να προχωρήσει σε επώδυνες παραχωρήσεις.
Τελικά, βεβαίως, παρά τα όσα λέγονται, οι οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν στο Κρεμλίνο και τον Λευκό Οίκο. Μόνο που αυτή η στιγμή φαίνεται πως πλησιάζει και τα δεδομένα αλλάζουν – ακόμη και στην περίπτωση που οι «27» φτάσουν σε συμβιβασμό για το ρωσικό πετρέλαιο και το έκτο πακέτο των κυρώσεων.
*πρώτη δημοσίευση: www.ot.gr
