του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Στον αναπτυγμένο κόσμο, μετά την Ιαπωνία, η οποία έχει τριπλάσιο δημόσιο χρέος από το ΑΕΠ της, η ευρωζώνη, συνολικά κατέχει τη δεύτερη θέση στον κόσμο, με την Ελλάδα, την Ιταλία, το Βέλγιο, την Πορτογαλία και τη Γαλλία να κατέχουν τις πρώτες ευρωπαϊκές θέσεις υπερχρέωσης. Από μόνο του δε, το γεγονός αυτό, στη σημερινή φάση διεθνούς οικονομικής αβεβαιότητας και γεωπολιτικής αστάθειας, προκαλεί αναταράξεις στις αγορές και άρα επηρεάζει ανοδικά το κόστος δανεισμού.
Παρατηρείται έτσι άνοδος των επιτοκίων, τροφοδοσία του πληθωρισμού και προοπτική κάμψης της παραγωγικής δραστηριότητας.
Πολύ σωστά η κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), σε τελευταία συνέντευξή της, τόνισε ότι οι εταιρείες είναι αντιμέτωπες με υψηλότερα κόστη και διαταραχές στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Στο πλαίσιο αυτό, η πρόεδρος της ΕΚΤ και το Διοικητικό της Συμβούλιο, αναμένουν πως ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε ανεπιθύμητα υψηλά επίπεδα για κάποιο διάστημα, ενώ εκτιμά πως ένα μέρος των ανοδικών πιέσεων στις τιμές οφείλεται και στο πιο αδύναμο ευρώ.
Όσον αφορά στην αύξηση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, η οποία αναγγέλθηκε, ήταν μεγαλύτερη από την αρχική καθοδήγηση που είχε δώσει η ΕΚΤ τον Ιούνιο. Από την πλευρά της,η κυρία Λαγκάρντ υποστήριξε ότι ήταν δικαιολογημένη, λόγω της ανόδου του πληθωρισμού αλλά και της απόφασης να λανσαριστεί ο νέος μηχανισμός κατά του κατακερματισμού της υπερχρέωσης, που είναι το Εργαλείο Προστασίας Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής (ΤΡΙ).
Το νέο αυτό όργανο στην ουσία αφαιρεί από τις διεθνείς αγορές δυνατότητες κερδοσκοπίας και πίεσης των υπερχρεωμένων χωρών, που σημαίνει ότι για την ευρωζώνη άνοιξε δειλά η πόρτα της αμοιβαιοποίησης χρέους.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε η κυρία Λαγκάρντ, η ΕΚΤ παρουσιάζει αναλυτικά το πλαίσιο λειτουργίας του νέου εργαλείου αγοράς ομολόγων, το οποίο ονομάζει Εργαλείο Προστασίας Μετάδοσης (Transmission Protection Instrument).
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση, ο νέος μηχανισμός θα διασφαλίζει ότι η νομισματική πολιτική μεταδίδεται απρόσκοπτα σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης,στις οποίες η ανάπτυξη στηρίζεται και αυτή από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Το ΤΡΙ θα ενεργοποιείται για την αντιμετώπιση ανεπιθύμητων δυνάμεων στην αγορά που θέτουν σε κίνδυνο τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής. Η ΕΚΤ θα προβαίνει σε αγορές χρεογράφων ενός συγκεκριμένου κράτους μέλους που βιώνει μια επιδείνωση των χρηματοδοτικών συνθηκών που δεν δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη του, με στόχο να αντιμετωπίσει τους κινδύνους για τον μηχανισμό μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής στον βαθμό που κρίνεται αναγκαίος. Το μέγεθος των αγορών θα εξαρτάται από το πόσο σοβαροί είναι οι κίνδυνοι για τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής, τονίζεται στην ανακοίνωση.
Οι αγορές θα τερματίζονται είτε όταν διαπιστώνεται μια σταθερή βελτίωση στη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής ή όταν κρίνεται ότι οι υφιστάμενες εντάσεις οφείλονται στα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη του κράτους μέλους. Ήτοι σε ασύδοτες πολιτικές κρατικοδίαιτου λαϊκισμού.
Είναι κατάδηλο έτσι ότι μπροστά στον μεγάλο κίνδυνο μιας καταστροφικής κρίσης χρέους στην Ιταλία, μπροστά στην οποία η αντίστοιχη ελληνική του 2010 θα ήταν φτηνό πυροτέχνημα, η ευρωζώνη και η Ε.Ε. μαζί με αυτήν, κάνουν ακόμα ένα θετικό βήμα προς την ολοκλήρωσή τους, εμμέσως δε, για μιαν ακόμη φορά, ο Μάριο Ντράγκι έβαλε το χέρι του.
Το μεγάλο πρόβλημα που παραμένει όμως, είναι αυτό του κατά πόσον κάποιες κυβερνήσεις καταλαβαίνουν τι συμβαίνει.
