του Ηλία Καραβόλια
Όταν το χρήμα έχει αναστάτωση - μιλάω για την κατάσταση με τις τράπεζες στις ΗΠΑ- είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε από κάποιες σταθερές για την μορφολογία εκείνου του κεφαλαίου που κινείται στις αγορές εδώ και χρόνια.
Πρώτο δεδομένο: τα χρηματιστήρια είναι κάτι σαν overbooking ξενοδοχεία για τους επενδυτές. Είναι παγκοσμίως τόσες πολλές οι start ups που βρίσκονται ακόμη, μετά απο δυο και τρία χρόνια, σε καθεστώς νεοεισηγμένης εταιρείας και έχουν προ-προεξοφλήσει απίθανα κέρδη (όπως φυσικά και οι υπόλοιπες εισηγμένες) ώστε οι θεσμικοί να τρέμουν συνέχεια το μαζικό ξεφούσκωμα.
Υπάρχουν επίσης χιλιάδες start ups που σήκωσαν κεφάλαια με δεύτερο και τρίτο γύρο, αλλά παραμένουν στη φάση που το προϊόν τους (το app τους δηλαδή) δεν έχει γίνει ακόμη έτοιμο εμπόρευμα για launching.
Kαι γι’ αυτό τον λόγο, συν την δύσκολη προηγούμενη διετία, δεν έχουν προχωρήσει χιλιάδες δημόσιες εγγραφές (IPOs). Το κεφάλαιο δηλαδή παρέμεινε στο κατώφλι του χρηματιστηρίου με στάσιμα τα περισσότερα πλάνα ανάπτυξης.
Δεύτερο δεδομένο: πρέπει να παραδεχθούμε ότι προ της πανδημίας ήταν σχεδόν απεριόριστο το κεφάλαιο των Private Equities (PEs) που έκανε ιδιωτικές τοποθετήσεις (private placements) με δανειακές μοχλεύσεις (leveraged buy outs-LBOs). Αυτό δηλαδή το κεφάλαιο μετακινούσε πιστωτικό χρήμα- με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια- απο το επίσημο banking στο shadow banking. Τα μικρότερα Funds και τα Venture Capitals(VCs) λειτουργούσαν περισσότερο σαν πηγές ενδιάμεσης χρηαμτοδότησης( mezzanine financial sources) στο αρχικό κεφάλαιο (seed capital) μιας επένδυσης.
Αυτό το συγκεκριμένο σκηνικό δημιούργησε μια τεράστια μάζα διεθνώς από start ups που όπως προαναφέρθηκε δεν μπήκαν σε λειτουργική δραστηριότητα και κερδοφορία οπότε και αποτελούν τώρα στόχο για εξαγορές από τα PEs (δηλαδή: είχε παρκαριστεί αρκετό κεφάλαιο που μπορεί και να καιγότανε, παρά την όποια εξέλιξη της καινοτομίας σε μια εταιρεία).
Συνδυάζοντας τα δυο δεδομένα, και λόγω της αναταραχής με την κατάρρευση των συγκεκριμένων τραπεζών στις ΗΠΑ, η σκιώδης τραπεζική των μεγάλων PEs θα βρει ουσιαστικά μια ευκαιρία για μερική απομόχλευση. Ως αρχικοί μέτοχοι πλέον, κάποια PEs θα συμπράξουν με ήδη τοποθετημένα VCs σε μικρές start ups, ώστε να απορροφηθούν από υφιστάμενες εισηγμένες, ακόμη και από τα γνωστά κουφάρια, οπότε το κεφάλαιο κάνει re-positioning με εξαγορές και συγχωνεύσεις (Μ&Αs) αλλά και ιδιωτικές τοποθετήσεις σε δημόσιες μετοχές (PIPEs).
Δηλαδή: το αυξημένο shadow banking αλλά και η αυξημένη ζήτηση για κλασικό πιστωτικό κεφάλαιο απο το παραδοσιακό banking, με τεχνικούς όρους πολιτικής οικονομίας προσπαθεί να εξέλθει απο μια ιδιότυπη κρίση υπερσυσσώρευσης (με δεδομένη την αύξηση των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, τον επίμονο πληθωρισμό και τους γεωπολιτικούς αναδασμούς).
Είναι πολύ πιθανό στην πραγματική (mainstream) οικονομία να συμβεί ένα πλήγμα σε τομείς διαδικτυακών καινοτομιών αλλά και βιοτεχνολογίας, με σχετικά μεσαία και χαμηλή οργανική σύνθεση κεφαλαίου.
Κάτι τέτοιο θα επιφέρει κινδύνους στην αλυσίδα παραγωγής αλλά και στις εφοδιαστικές αλυσίδες. Μικρότερες επιχειρήσεις τρίτων χωρών με φθηνά χέρια (βλ. Ασία), με υπερβολική έκθεση και εξάρτηση στους τομείς που προαναφέραμε, ίσως αναγκαστούν να μειώσουν ρυθμούς τόσο παραγωγής όσο και παραγωγικότητας (δεδομένου ότι πλήττονται ήδη από αυξημένα κόστη).
Διεξάγεται λοιπόν μια τεράστια ανακατανομή ισχύος και ποσοτήτων κεφαλαίου, μια ιδιότυπη κεφαλαιακή αναδιάρθρωση, που θα οδηγήσει μάλλον σε σχετική κανονικοποίηση του shadow banking στις ροές του πλανητικού κεφαλαίου.
