του Νίκου Φιλιππίδη
Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν για ένα διάστημα ένα μοτίβο και πιστεύουν ότι θα κρατήσει για πάντα. Έτσι αν μια κυβέρνηση ξεκινούσε από την πρώτη μέρα της θητείας της να μοιράζει επιδόματα και να μειώνει φόρους, διαδεχόμενη μια άλλη που τους είχε τσακίσει στην υπερφορολόγηση, πίστευαν ότι αυτό θα επαναλαμβάνονταν συνεχώς. Προφανώς αυτή η κατάσταση κάποια στιγμή φτάνει στο τέλος της.
Εν προκειμένω, με τα δικά μας οικονομικά, στην ομιλία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ θα το αντιληφθεί και ο τελευταίος Ελληνας. Το «κόψε μου και μένα ένα επιδοματάκι» μας τελείωσε. Νέες μειώσεις φόρων πέραν όσων περιλάμβανε το προεκλογικό πρόγραμμα ή έχουν ήδη νομοθετηθεί, δεν πρόκειται να υπάρξουν. Τουλάχιστον όχι στη λογική που γίνονταν μέχρι τώρα. Δηλαδή, όπως επέβαλαν οι συνθήκες από το 2019, για να ανασάνει η οικονομία και να πάρει τα πάνω της. Και βέβαια να σταματήσει η φορολογία να αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Πλέον η φορολογία, παρά την αδικία που συνεχίζει να υφίσταται στους μισθωτούς, δεν αποτελεί παράγοντα ανάσχεσης της οικονομικής δραστηριότητας. Σίγουρα όχι στον βαθμό που ήταν στο παρελθόν. Πρόβλημα στο πεδίο των φόρων θα συνεχίσει να υφίσταται, όχι πλέον στους συντελεστές, αλλά στην είσπραξή τους. Η μεγάλη πληγή της ελληνικής οικονομίας έχει επιστρέψει. Οι θύλακες της φοροδιαφυγής θεριεύουν, στερώντας από τους τελευταίους δικαιούχους (μισθωτοί) την επιπλέον φορολογική ανάσα που δικαιούνται ύστερα από τα χρόνια των μνημονίων. Η οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 8,4% το 2021, 5,9% το 2022 και περίπου με 2% τρέχει το 2023. Θεωρητικά μ’ αυτό τον ρυθμό θα έπρεπε το λιγότερο να έχουν αυξηθεί και τα δημόσια έσοδα σ’ όλες τις επιμέρους κατηγορίες. Σε κλάδους που αποδεδειγμένα έτρεξαν περισσότερο από την οικονομία όπως το real estate ο ρυθμός των εσόδων έπρεπε να είναι υψηλότερος.
Δεν μπορεί για παράδειγμα να δέχεται το υπουργείο Οικονομικών ότι τα εισοδήματα από ενοίκια δεν αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια, όταν η κατάσταση στην αγορά έχει γίνει «άγρια» την τελευταία διετία. Τους λένε ψέματα οι ιδιοκτήτες και στην οδό Νίκης δεν νιώθουν την πολιτική πίεση να δώσουν κίνητρα στους ενοικιαστές να αποκαλύψουν την αλήθεια. Προσέξτε την αντίφαση για τους μισθωτούς ενοικιαστές. Καλούνται να πληρώσουν ένα συνεχώς αυξανόμενο ενοίκιο, εκβιάζονται ανοιχτά και υποκύπτουν για να μην αποκαλύψουν το ύψος του και εξαιτίας της απόκρυψης εισοδήματος δεν μπορούν να απολαύσουν τη δική τους μείωση φόρων. Χάνουν δηλαδή από δύο πλευρές.
Είναι ίδια και χειρότερη περίπτωση με αυτή των ελεύθερων επαγγελματιών που επί χρόνια οι ηγεσίες του υπουργείου Οικονομικών τους έβλεπαν μπροστά στα μάτια τους να δηλώνουν ψευδώς μειωμένα εισοδήματα, στερώντας δημόσια έσοδα που θα μπορούσαν να ελαφρύνουν άλλες εισοδηματικές ομάδες του πληθυσμού. Και στις δύο περιπτώσεις (ενοίκια, ελεύθεροι επαγγελματίες) το κράτος δεν έχει βρει έναν μηχανισμό που να οδηγεί υποχρεωτικά τους εμπλεκόμενους στη συναλλαγή, στην αποκάλυψή της και ταυτόχρονα να μη δημιουργεί πρόβλημα μεγαλύτερο στην οικονομία. Αυτό όμως είναι το κλειδί στην παρούσα φάση για την αποδυνάμωση δύο πανίσχυρων θυλάκων φοροδιαφυγής. Αυτό το «κλειδί» καλείται να βρει ο Κωστής Χατζηδάκης, προκειμένου να μπορέσει να πει ότι έφερε σε πέρας μια ακόμα αποστολή μετά την Ολυμπιακή, τη ΔΕΗ και τις συντάξεις.
*πρώτη δημοσίευση: Οικονομικός Ταχυδρόμος
