του
Αθαν. Χ. Παπανδρόπουλου
Με περισσή περί την πολιτική οικονομία άγνοια, πολλοί σπεύδουν να γράψουν ότι, με αφορμή την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση, επιστρέφει στην οικονομική πρακτική ο κεϋνσιανισμός –ωσάν ο τελευταίος να είχε ποτέ εκλείψει. Ταυτοχρόνως, κατακεραυνώνουν τον «νεοφιλελευθερισμό», στον οποίον και χρεώνουν την παρούσα κρίση, ωσάν να ήταν πραγματικότητα.
Όλα αυτά είναι επικίνδυνες υπεραπλουστεύσεις, οι οποίες τελικώς παραμορφώνουν τα πραγματικά γεγονότα και σε τελική ανάλυση προστατεύουν μορφές εξουσίας, πολιτικής και οικονομικής, ώστε αυτή να μπορεί να διαιωνίζεται. Αυτή δε η διαιώνιση είναι εφικτή μόνον μέσα από την ενίσχυση του κράτους και των μηχανισμών που δημιουργούν χρήμα –δηλαδή, τις Κεντρικές Τράπεζες.
Συνεπώς, αν θέλουμε σοβαρά να λάβουμε υπ’ όψιν μας την πολιτική οικονομία, η χρηματοοικονομική κρίση είναι, αντικειμενικά, μία σοβαρότατη ασθένεια του νεοκεϋνσιανισμού και των καταχρήσεων στις οποίες αυτός οδήγησε. Το ίδιο συμβαίνει και με την, σε διεθνές επίπεδο, εμφάνιση του πληθωρισμού. Είναι απότοκος της υπερβάλλουσας ζητήσεως έναντι της προσφοράς που δημιούργησε το πληθωριστικό χρήμα των πολιτικών του κ. Άλαν Γκρήνσπαν στις ΗΠΑ και των χωρών-παραγωγών πετρελαίου οι οποίες ανέβασαν τις τιμές του μαύρου χρυσού για να συγκεράσουν την υποτίμηση του πληθωριστικού δολλαρίου, αφ’ ενός, και, αφ’ ετέρου, να μπουν στο παιχνίδι της κερδοσκοπίας, το οποίο τους αποφέρει –ακόπως και χωρίς καμμία επένδυση κεφαλαίου– πολλά δισεκατομμύρια δολλάρια.
Όλα αυτά, πριν αρκετά χρόνια τα είχε προβλέψει και επισημάνει η περίφημη –αλλά άγνωστη στην χώρα μας– Σχολή της Βιέννης, κορυφαίες προσωπικότητες της οποίας υπήρξαν οι –επίσης άγνωστοι στην μαρξιστοκρατούμενη Ελλάδα– Λούντβιχ φον Μίζες και Φρήντριχ φον Χάγιεκ. Αξίζει λοιπόν να υπενθυμίσουμε σήμερα τί έγραφαν οι φιλελεύθεροι αυτοί οικονομολόγοι, πριν 65 χρόνια ο πρώτος και πριν 25 χρόνια ο δεύτερος.
Ο φον Μίζες έγραφε: «Δεν υπάρχει κανένα μέσο στήριξης μιας διαρκούς οικονομικής αναπτύξεως, στο μέτρο που η τελευταία είναι το προϊόν μιας υπερβολικής πιστωτικής επεκτάσεως. Σε μια τέτοια περίπτωση, δύο είναι οι πιθανές εκβάσεις. Είτε η κατάρρευση του νομίσματος που είναι η αιτία (σ.σ. εν προκειμένω το δολλάριο), είτε η εθελουσία ανακοπή νομισματικής δημιουργίας … Θα πρέπει οι κεντρικοί τραπεζίτες να γνωρίζουν ότι η διαθέσιμη ποσότητα νομίσματος στην οικονομία είναι πάντα αρκετή για να επιτρέπει στον καθένα να αποκτήσει αυτά που το νόμισμα κάνει, ή μπορεί να κάνει …». Αυτά εγράφησαν στο βιβλίο του «Human Action» το 1949, δηλαδή σε μία εποχή όπου ο κεϋνσιανισμός αποτελούσε θρησκεία στον δυτικό κόσμο.
Ο φον Χάγιεκ, αν και προχωρημένης ηλικίας, έγραφε, από την πλευρά του, το 1988: «Καμμία κυβέρνηση δεν μπορεί να συλλάβει τον κόσμο στην συνολικότητά του. Συνεπώς, μόνον η ατομική πρωτοβουλία είναι η πιο προσαρμοσμένη να ανταποκριθεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις μεταβαλλόμενες συνθήκες μιας οικονομίας … Υπό αυτή την έννοια, η δημιουργία πιστωτικού χρήματος μόνον ψευδαισθήσεις μπορεί να δημιουργήσει, με επακόλουθο την ύπαρξη φουσκών που αργά ή γρήγορα σκάνε …». Μήπως ο μεγάλος Αυστριακός οικονομολόγος ήταν προφητικός;
Εντυπωσιακές, από αυτήν την οπτική γωνία, είναι και οι απόψεις ενός γνωστού εικονοκλάστη Αμερικανού οικονομολόγου, του Πωλ Κρούγκμαν, ο οποίος γράφει:
«Δημιουργώντας από μόνες τους νομισματικές ψευδαισθήσεις, οι κεντρικές τράπεζες οδηγούν στον χρηματοοικονομικό πληθωρισμό, τον οποίον υποτίθεται ότι πρέπει να καταπολεμούν. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργούν οικονομικές ανισότητες, μια και είναι γνωστό ότι ο πληθωρισμός πλήττει τους πιο φτωχούς…». Να υπενθυμίσουμε ότι ο καθηγητής Πωλ Κρούγκμαν θεωρείται αριστερός, γι αυτό, εξάλλου, και στην Ελλάδα αρκετά άρθρα του αναδημοσιεύονται και έχουν μεταφρασθεί δύο βιβλία του.
Θα κλείσουμε τις αναφορές μας με ένα άρθρο του πρώην υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας. Κ. Πατρίκ Αρτύς, το οποίο δημοσιεύθηκε στην ελβετική εφημερίδα Le Temps, στις 29 Αυγούστου 2007: «Εδώ και δεκαπέντε χρόνια σημειώνεται ανά τετραετία μία χρηματοοικονομική κρίση, διότι οι κεντρικοί τραπεζίτες εξέρχονται από την κρίση με την βοήθεια επεκτατικών νομισματικών πολιτικών οι οποίες, με την σειρά τους, δημιουργούν νέες φούσκες. Δείτε την φούσκα Ίντερνετ της περιόδου 2001-2003, η οποία κατέληξε στην φούσκα ακινήτων, η οποία είναι και η αιτία της σημερινής κρίσεως … Κρίση που οφείλεται στην πολιτική του κ. Άλαν Γκρήνσπαν και η οποία δεν έχει καμμία σχέση με τον φιλελευθερισμό…».
Θα προσθέσουμε αυτό που δεν έγραψε ο κ. Π. Αρτύς, δηλαδή ότι πρόκειται για μία κρίση η οποία οφείλεται στον κεϋνσιανικού τύπου παρεμβατισμό. Κάποιοι δε, καλά θα έκαναν να διαβάσουν λίγη πολιτική οικονομία.
