του Γιάννη Μαρίνου
Καθώς επίκεινται οι εκλογές για ανάδειξη του νέου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τα πρόσφατα στοιχεία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου απεικονίζουν το χάσμα που διαρκώς επεκτείνεται μεταξύ της ΕΕ και των ΗΠΑ, με τις δεύτερες να καλπάζουν, ενώ η Γηραιά Ηπειρος ακολουθεί ασθμαίνουσα.
Το 2008 το ΑΕΠ των ΗΠΑ ανερχόταν σε 14,77 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ της ΕΕ σε 16,29 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η κρίση του 2008, μολονότι συνέβη στις ΗΠΑ, έπληξε σοβαρότερα την ΕΕ, το ΑΕΠ της οποίας υποχώρησε το 2012 σε 14,65 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ των ΗΠΑ αυξήθηκε σε 16,25 τρισ.
Έκτοτε το μεταξύ τους χάσμα διαρκώς διευρύνεται. Ετσι το ΑΕΠ της ΕΕ μετά βίας ανήλθε σε 19,35 τρισ. δολάρια το 2024 ύστερα από πολυετή κάμψη, ενώ το αμερικανικό ανήλθε σε 27,97 τρισ. δολάρια με συνεχή τάση διεύρυνσης του χάσματος. Η αμερικανική οικονομία καλπάζει, ενώ η ευρωπαϊκή ακολουθεί ασθμαίνουσα.
Σύμφωνα πάντα με στοιχεία του ΔΝΤ, η οικονομία της ζώνης του ευρώ αναπτύχθηκε περίπου 6% τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ η αμερικανική κατά 82%!
Η βαθιά ανησυχία που προκαλεί το διευρυνόμενο οικονομικό χάσμα μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ είναι δύσκολα αντιμετωπίσιμο, όχι μόνο λόγω της δυσκινησίας της ΕΕ (27 χώρες καλούνται να παίρνουν ομοφώνως αποφάσεις ενώ μπορεί να έχουν μεταξύ τους διαφορετικά ή αντίθετα συμφέροντα). Πρώτα απ’ όλα είναι συγκριτικά ανεπαρκείς οι επενδύσεις στην ΕΕ, στις οποίες οφείλεται και η μετά βίας αυξανόμενη ανταγωνιστικότητά της.
Το χάσμα επιδεινώνεται και από το οξύ δημογραφικό πρόβλημα της Ευρώπης. Ο πληθυσμός της, όπως άλλωστε και της Ελλάδας, διαρκώς γίνεται γηραιότερος καθώς μειώνονται οι γεννήσεις, ενώ ολοένα και περισσότερο τρομάζει η μετανάστευση από τρίτες χώρες, καθώς έτσι τείνει να μεταλλαχθεί πολιτισμικά η ΕΕ υπό την πίεση του κυριαρχούντος στους μετανάστες μουσουλμανικού στοιχείου.
Επιπλέον αρνητικά επέδρασε και η πανδημία του κορωνοϊού, για να ακολουθήσει αμέσως μετά ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο οποίος έπληξε και αυτός όχι μόνο τη δεχθείσα τη ρωσική εισβολή χώρα, αλλά κυρίως την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οπως αποφεύγεται να αναφέρεται, οι οικονομικές κυρώσεις που αποφάσισε να επιβάλει στη Ρωσία τη στέρησαν από το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο, καθώς έτσι η τιμή του αυξήθηκε κατά 18 φορές σε σύγκριση με τον μέσο όρο τιμών 2018-19. Επακόλουθη ήταν και η απότομη άνοδος του πληθωρισμού των τιμών παραγωγού και καταναλωτή από τον οποίο δοκιμάζονται τα νοικοκυριά αλλά και οι επιχειρήσεις.
Αντίθετα, απ’ όλη αυτή την ιστορία, στην οποία βαθμιαία προσαρμόστηκε η ρωσική οικονομία βρίσκοντας άλλες διεξόδους για τα πετρελαιοειδή της κυρίως στις χώρες της αχανούς Ασίας, κυρίως ωφελημένες ήταν οι ΗΠΑ. Ως παραγωγός πετρελαιοειδών από σχιστολιθικά πετρώματα, κατέκλυσαν την ενεργειακά διψασμένη Ευρωπαϊκή Ενωση με τα πετρελαϊκά προϊόντα τους, πουλώντας φυσικά στις τιμές που προέκυψαν από τον αποκλεισμό φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαιοειδών στην ευρωπαϊκή αγορά.
Πρόσφατα προστέθηκαν και οι επιθέσεις των Χούθι στα διερχόμενα από την Ερυθρά Θάλασσα και το Σουέζ πλοία με αποτέλεσμα την προτίμηση του περίπλου της Αφρικής και με αντίστοιχη επιβάρυνση του κόστους της μεγαλύτερης διαδρομής.
*πρώτη δημοσίευση: Οικονομικός Ταχυδρόμος
