Μια τελείως διαφορετική εικόνα για τα εισοδήματα που δηλώνουν οι Έλληνες από εκμίσθωση κύριας κατοικίας αναδεικνύουν τα στατιστικά στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων του περασμένου έτους σε σύγκριση με την κατάσταση στην αγορά.
Με τις τιμές των ενοικίων να καλπάζουν τα τελευταία χρόνια ακόμα και με διψήφια ποσοστά ανόδου, η ακτινογραφία των φορολογικών δηλώσεων με βάση τα ετήσια στοιχεία της ΑΑΔΕ αποκαλύπτει μια μάλλον συγκρατημένη αύξηση των δηλωθέντων εισοδημάτων από ενοίκια. Άλλο τι δηλώνεται στην εφορία και άλλο τι μπαίνει στην τσέπη.
Με βάση τα δηλωθέντα στοιχεία, πέρυσι 1.081.634 φορολογούμενοι δήλωσαν εισοδήματα από εκμίσθωση κύριας κατοικίας 4,69 δισ. ευρώ ή κατά μέσο όρο 4.336 ευρώ τον χρόνο. Το μέσο μηνιάτικο για το νοίκι διαμορφώθηκε στα 360 ευρώ και είναι αυξημένο μόλις κατά 6,6% σε σχέση με τα ίδια δηλωθέντα εισοδήματα ένα χρόνο νωρίτερα.
Το 2023 εισοδήματα από ενοίκια είχαν δηλώσει ακόμα λιγότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων και συγκεκριμένα, 1.041.391 φορολογούμενοι. Το συνολικό δηλωθέν εισόδημά τους από εκμίσθωση κύριας κατοικίας ήταν 4,234 δισ. ευρώ ή 4.066 ευρώ σε μέσα ετήσια επίπεδα και μηνιαίο μέσο ενοίκιο 345 ευρώ.
Προφανώς σε όλη την Ελλάδα υπάρχουν και τέτοιας τάξης μεγέθους ενοίκια αλλά για να βγαίνει ο μέσος όρος τόσο χαμηλός, η προφανής εξήγηση κρύβεται σε αυτό που όλοι γνωρίζουν. Άλλα δηλώνονται στην εφορία ως μηνιαία μισθώματα (όταν δηλώνονται) και άλλα εισπράττονται και η παράμετρος αυτή ήταν έως τώρα ένα από τα επιχειρήματα που αντέτεινε το εκάστοτε οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στα αιτήματα των ιδιοκτητών ακινήτων για την (ομολογουμένως) βαριά κλίμακα φορολογίας εισοδήματος από ενοίκια με συντελεστές από 15% έως και 45%.
Από την άλλη πλευρά, η αδυναμία αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής στον χώρο δεν μπορεί να αποτελεί αιτία τιμωρίας των συνεπών φορολογουμένων που δηλώνουν τα πάντα.
Κι όλα αυτά, όταν ένα στα τρία νοικοκυριά δηλώνει πως διαμένει σε ιδιόκτητη κατοικία και μόλις 116.000 δήλωσαν πως αγόρασαν ή προχώρησαν σε ανέγερση κατοικίας το 2023. Ειδικότερα, 2.335.187 νοικοκυριά διαμένουν σε ιδιόκτητη κύρια κατοικία ενώ 1.844.384 νοικοκυριά δηλώνουν ότι η κύρια κατοικία στην οποία διαμένουν είναι μισθωμένη ή ότι τους έχει παραχωρηθεί δωρεάν.
Η ακτινογραφία των περυσινών φορολογικών δηλώσεων περιλαμβάνει και άλλα τουλάχιστον ενδιαφέροντα στοιχεία.
Για παράδειγμα:
1. Τα αυτοκίνητα δεν κρύβονται. Έξι στους δέκα φορολογούμενους δηλώνουν αυτοκίνητο στην κατοχή τους. Συγκεκριμένα, σε σύνολο 6,7 εκατ. φορολογικών δηλώσεων, καταγράφηκαν 5.494.800 αυτοκίνητα και 96.886 σκάφη αναψυχής. Οι 18.322 δηλωθείσες εξωτερικές πισίνες από την άλλη πλευρά σηκώνουν συζήτηση και οι 377 εσωτερικές επίσης.
2. Δίδακτρα και οικιακοί βοηθοί. 131.031 οικογένειες δηλώνουν πως πηγαίνουν τα παιδιά τους σε ιδιωτικά σχολεία πληρώνοντας συνολικά για δίδακτρα 601,64 εκατ. ευρώ ή 4.591,58 ευρώ κατά μέσο όρο. Στους 2.510 ανέρχονται οι φορολογούμενοι που καταβάλλουν δαπάνες για οικιακούς βοηθούς, σοφέρ και δασκάλους, συνολικής αξίας 34,6 εκατ. ευρώ ή 13.787 ευρώ κατά μέσο όρο ο καθένας.
3. Σε καταθέσεις και δάνεια τα στοιχεία δείχνουν πως περισσότεροι από 3,2 εκατ. φορολογούμενοι δήλωσαν τόκους από καταθέσεις σε ημεδαπές τράπεζες συνολικού ύψους 567,45 εκατ. ευρώ και επιπλέον 21.277 φορολογούμενοι έχουν τόκους από καταθέσεις σε τράπεζες του εξωτερικού με το συνολικό ποσό να ανέρχεται σε 207,75 εκατ. ευρώ. Για δάνεια, οι φορολογούμενοι που κατέγραψαν υποχρεώσεις 6,24 δισ. ευρώ για εξυπηρέτηση στεγαστικών ή καταναλωτικών δανείων ανήλθαν σε 1.659.748.
4. Σημαντική είναι και η αύξηση των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα και η καταγραφή της εκτιμάται πως ξεπερνά την υποχρέωση κάλυψης των αναγκαίων ποσοστών εισοδήματος για να μην επιβληθεί έξτρα φόρος. Το 2023 συναλλαγές με ηλεκτρονικό χρήμα πραγματοποιήθηκαν συνολικά από 7.528.719 ΑΦΜ.
Το συνολικό ποσό για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών που αναγράφηκε στους κωδικούς της δήλωσης 049 (υπόχρεος) και 050 (συζύγου) ανήλθε συνολικά σε 59,47 δισ. ευρώ. Ένα χρόνο νωρίτερα, τα συνολικά ποσά για αγορές αγαθών και παροχή υπηρεσιών με πλαστικό χρήμα που αποτυπώθηκαν στις φορολογικές δηλώσεις ήταν 54,9 δισ. ευρώ.
Μετά την περυσινή διασύνδεση ταμειακών και POS, στις φετινές δηλώσεις αναμένεται νέα εντυπωσιακή αύξηση των συναλλαγών με πλαστικό χρήμα.
