των
Grégory Claeys και
Dirk Schoenmaker*
Κατά την διάρκεια της εκστρατείας για το βρεταννικό δημοψήφισμα, είχε προβληθεί το ζήτημα του κόστους που έχει η μετακίνηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ) μεταξύ Βρυξελλών και Στρασβούργου ως ένας από τους 20 λόγους για τους οποίους οι Βρεταννοί πολίτες θα έπρεπε να ψηφίσουν υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).
Αν και πολλά από τα επιχειρήματα που είχαν χρησιμοποιήσει οι υποστηρικτές του Brexit ήταν υπερβολές και ορισμένα ήταν κανονικά ψέμματα, τα εναπομείναντα 27 κράτη μέλη της ΕΕ θα έπρεπε να αποδεχθούν αυτή την κριτική και να αναλάβουν δράση ώστε να μειώσουν την προφανή σπατάλη που γίνεται επειδή το ΕΚ έχει δύο έδρες. Επί χρόνια, σχεδόν 4.000 άνθρωποι πρέπει να μετακινούνται κάθε μήνα από τις Βρυξέλλες στο Στρασβούργο σε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται μόλις για τέσσερις ημέρες κάθε μήνα.
Πρόκειται για μία κατάσταση που δύσκολα μπορεί να δικαιολογήσει κανείς στους Ευρωπαίους πολίτες, οι οποίοι σφίγγουν το ζωνάρι από την αρχή της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η μετακίνηση του ΕΚ κάθε μήνα δίνει επιχειρήματα στους ευρωσκεπτικιστές ανά την ήπειρο. Το 2014, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο είχε υπολογίσει ότι η μετακίνηση και το γεγονός ότι το ΕΚ έχει δύο έδρες αυξάνουν το κόστος λειτουργίας του κατά 114 εκατ. ευρώ τον χρόνο. Είναι επιτέλους καιρός οι Βρυξέλλες να γίνουν η μοναδική έδρα του ΕΚ.
Φυσικά, δεν θα είναι εύκολο να θέσουμε τέλος σε αυτή την παράλογη κατάσταση. Το Στρασβούργο είναι η επίσημη έδρα του ΕΚ, σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές Συνθήκες, συνεπώς οι βουλευτές του πρέπει να συνεδριάζουν εκεί 12 φορές το έτος. Η αναθεώρηση των Συνθηκών απαιτεί ομοφωνία, πράγμα που σημαίνει ότι η Γαλλία θα μπορούσε να την εμποδίσει ασκώντας βέτο. Για να αποφευχθεί το ενδεχόμενο αυτό, η Γαλλία κάπως θα έπρεπε να αποζημιωθεί. Είναι πολύ σημαντικό να προταθεί ένα θετικό και χρήσιμο έργο, τόσο για την ΕΕ όσο και για την Γαλλία και το ίδιο το Στρασβούργο.
Το Στρασβούργο είχε επιλεγεί να είναι έδρα του ΕΚ ως ιστορικό και πολιτικό σύμβολο της γαλλογερμανικής συμφιλίωσης σε μία αμφισβητούμενη από τις δύο χώρες περιοχή, την Αλσατία. Συνεπώς, το όλο θέμα είναι λεπτό, ασχέτως αν την διάσταση αυτή δεν την καταλαβαίνουν ουκ ολίγοι Ευρωπαίοι.
Είναι λοιπόν η κατάλληλη στιγμή να ξαναφέρουμε στο προσκήνιο την πρόταση που είχαν κάνει πριν 10 χρόνια οι τότε ευρωβουλευτές Μπρόνισλαβ Γκέρεμεκ και Ζαν-Ντιντιέ Βενσάν –δηλαδή, να δημιουργηθεί ένα πραγματικά Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο που θα εδρεύει στα κτίρια του ΕΚ στο Στρασβούργο. Ως πρότυπο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο (EUI) της Φλωρεντίας. Τα χρήματα που θα εξοικονομούνται από την μεταφορά της έδρας του ΕΚ στις Βρυξέλλες επαρκούν ώστε να καλυφθεί σχεδόν πλήρως ο ετήσιος προϋπολογισμός ενός πανεπιστημίου όπως αυτού της Σορβόννης, το οποίο διαθέτει περισσότερους από 20.000 φοιτητές και 1.300 καθηγητές και ερευνητές.
* Συνεργάτες-ερευνητές του Ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες
