του
Ηλία Καραβόλια
Φαίνεται ότι οι ΗΠΑ μοιάζουν είναι έτοιμες στο να σταθμίσουν τις συνέπειες απο μια τέτοια πολιτική. Για παράδειγμα, γνωρίζουν καλά στην Washington ότι το έλλειμμα τους με την Ε.Ε είναι μόλις 11 δις $, ποσό αμελητέο στο σύνολο του παγκόσμιου εμπορικού τους ελλείμματος (800 δις $, βλ. http://www.sarajevomag.gr/wp/page/2/) Και αυτό έχει την ιδιαίτερη σημασία του, οπότε ας το σημειώσουμε προς το παρόν.
Το ερώτημα πολλών αναλυτών είναι αν τελικά ο Trump στάθμισε σωστά όλα τα ενδεχόμενα πριν κηρύξει τον πόλεμο των δασμών. Και κυρίως αν υπολόγισε σωστά την ισχύ των αντίπαλων δυνάμεων.
Και αυτό το αναφέρω διότι σε ένα παίγνιο εμπορικών και γεωπολιτικών συμφερόντων, οι εκτιμήσεις, οι προσδοκίες, οι εναλλακτικές στρατηγικές, συνεχώς μεταβάλλονται οπότε δεν είναι απίθανο να δούμε τελικά να εκτυλίσσεται ένα σκηνικό μόνιμης ''προσομοίωσης πολέμου'' στο διεθνές εμπόριο,αποφεύγοντας έτσι την παγκόσμια κρίση.
Οι ΗΠΑ ήθελαν εδώ και κάποια χρόνια να μετατρέψουν την Ασία (κυρίως την Κίνα) σε ''εργοστάσιο του πλανήτη''. Ο Trump ξέρει ότι αυτός ο στόχος (επί Clinton ξεκίνησε) είχε ασύμμετρα και ασύμφορα αποτελέσματα στις αμερικανικές επιχειρήσεις. Αρκεί να δεί κανείς πόσα προιόντα των ΗΠΑ αντιγράφονται με χαμηλό κόστος απο τους ασιάτες επιχειρηματίες και ξαναεισάγονται στις ΗΠΑ για πώληση.
Την ίδια ώρα το δολάριο χάνει το διεθνές βεληνεκές του και φυσικά η Κίνα, ως μεγάλος κάτοχος του αμερικανικού χρέους (ομόλογα), δεν μένει αδιάφορη σε αυτό το γεγονός. Παράλληλα λοιπόν με το εμπορικό παίγνιο, υπάρχει και μια εύθραυστη ισορροπία (''σταθερή ανισορροπία'' θα την ονόμαζα) στο νομισματικό διεθνές παίγνιο.Και αυτό το διπλό σκηνικό, είναι το κλειδί της ανάλυσης των δρώμενων.
Αλλά επειδή μιλάμε για εμπορικό πόλεμο, καλό είναι να εισάγουμε στην ανάλυση μας και το στοιχείο του ''μεταβαλλόμενου ανταγωνισμού'', μια νέα εκδοχή στο παγκόσμιο πεδίο κατάκτησης μεριδίων της αγοράς απο τις επιχειρήσεις που δρουν διεθνώς. Πρόκειται για φαινόμενο άρρηκτα συνδεδεμένο με τις εξελίξεις στον τεχνολογικό τομέα και την κούρσα πρωτοπορίας μεταξύ Ασίας, ΗΠΑ, Ε.Ε.
Το κομβικό σημείο είναι οτι η περίφημη μικροοικονομική συσχέτιση value for money (βλ. http:// www.sarajevomag.gr/wp/page/2/) αλλάζει συνεχώς ''χέρια'', όταν αναφερόμαστε σε νέα προιόντα. Το φθηνό εργατικό κόστος της Ανατολής και το υψηλό επίπεδο εξειδίκευσης στην Δύση δεν είναι πλέον δεδομένα φαινόμενα.
Κάθε χώρα θα προσπαθεί ξανά να οχυρωθεί κατ αρχήν απέναντι στους βασικούς ανταγωνιστές της (βλ. το βιβλίο: Every Nation for Itself: Winners and Losers in a G-Zero World, του Ι.Bremmer,2012, και το πρόσφατο του ιδίου συγγραφέα: Us vs. Them: The Failure of Globalism, 2018).
Μια νέα εποχή ίσως να ανοίγεται μπροστά μας. Ένας νέος πολυπολικός κόσμος, μια πλανητική αβεβαιότητα σε γεωπολιτικό επίπεδο (ενεργειακός ανταγωνισμός, στρατιωτικές εμπλοκές, θρησκευτικός φονταμενταλισμός) και ένα έντονα ανταγωνιστικό σκηνικό στο διεθνές εμπόριο, θα αλλάξουν την μορφή και τις δομές των εθνικών οικονομιών, ίσως και την ίδια την δομή της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
