Η μαγεία των εξαγωγών και της κατανάλωσης με ορίζοντα το 2019

Του  Δρ. Αντώνη Ζαΐρη*

Στον απόηχο της κατάθεσης του προϋπολογισμού 2019 στο νομοθετικό σώμα της Βουλής αξίζει να αποτιμηθούν κάποια από τα μακροοικονομικά μεγέθη της χρονιάς που πέρασε με μικροσκοπικές ωστόσο επιπτώσεις στο σύνολο της οικονομίας. 

Η ενθαρρυντική αύξηση εννεαμήνου 2018 ( Ιανουαρίου- Σεπτεμβρίου) του Ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά 2,1% σε σχέση με το αντίστοιχο 1,5%  του 2017,  για το ίδιο διάστημα,  ανέκυψε εξαιτίας της ουσιαστικής συμβολής δύο δυναμικών παραμέτρων: αφενός, του τουρισμού και της γενικότερης κινητικότητας που παρατηρείται και αφετέρου, της ενίσχυσης της εξαγωγικής δραστηριότητας, ιδιαίτερα λόγω της αυξημένης ανταγωνιστικότητας των μεταποιητικού χαρακτήρα επιχειρήσεων. 

Οι εξαγωγές εννεαμήνου 2018  εκτιμώνται με αύξηση +8,3%, ενώ οι εισαγωγές κατά 3,1%. Ωστόσο τα πρωτεία της αρνητικής επίπτωσης στο ΑΕΠ κατέχουν οι επενδύσεις (-0,8 εκατοστιαία μονάδα).

Η θετική επιπλέον επίπτωση των εξαγωγών στο ΑΕΠ κατά 1,6 εκατοστιαίες μονάδες και η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 0,6 εκατοστιαίες μονάδες (με αντίστοιχη ωστόσο πτώση της δημόσιας κατανάλωσης -0,7 εκατοστιαίες μονάδες) επιδεικνύει τα πρώτα ενθαρρυντικά σημάδια ανάκαμψης στην πραγματική οικονομία.

Παρόλα αυτά η πολιτική εκτεταμένων και σε βάθος μεταρρυθμίσεων πρέπει να συνεχιστεί αν επιθυμούμε ελάφρυνση των μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής με τις υψηλές υπεραποδόσεις του πλεονάσματος (+3,5% του ΑΕΠ την περίοδο 2016-2018) που κυριολεκτικά « στραγγαλίζει » τη λειτουργία της οικονομικής δραστηριότητας και υπονομεύει τις προοπτικές στο μέλλον.

Τυχόν μέτρα επεκτατικής πολιτικής ανάπτυξης λόγω υπεραποδόσης πλεονάσματος θα ήταν λανθασμένη στην παρούσα φάση που το παραγωγικό αναπτυξιακό πρότυπο της οικονομίας υστερεί.

Από την άλλη , ενώ η μείωση των πρωτογενών δαπανών ανέρχεται στο -2,2% (σε όρους ΑΕΠ 1,3%) ωστόσο από κοινού με την ετήσια μείωση του ελλείμματος δημοσίων επενδύσεων κατά 0,5% του ΑΕΠ για το 2018, καθιστούν απαραίτητη την σχεδίαση πολιτικών τόσο σταθεροποίησης των δαπανών για αποφυγή τυχόν αναταράξεων όσο και  αντισταθμιστικής πολιτικής, ενισχυτικές του αναπτυξιακού- παραγωγικού προτύπου ώστε να συγκρατηθεί το έλλειμμα δημοσίων επενδύσεων και να οριοθετηθούν ταυτόχρονα στρατηγικές παραγωγικών επενδύσεων που έχει ανάγκη η χώρα.

Με ορίζοντα το 2019 είναι απαραίτητο όχι μόνο να αξιοποιηθούν τα πρώτα θετικά σημάδια της μακροοικονομίας αλλά και να εστιασθούν συγκεκριμένες δράσεις επανασχεδίασης από τη μιά, του εξαγωγικού προτύπου της χώρας και από την άλλη, απενοχοποίησης της καταναλωτικής δαπάνης με στροφή στην εγχώρια παραγωγική δραστηριότητα μέσω της οποίας η κατανάλωση αποκτά ευεργετικά χαρακτηριστικά και συμβάλλει ουσιαστικά στην οικονομική ανάπτυξη.     

*Αναπλ. Αντιπρόεδρος ΣΕΛΠΕ, Μέλος Ενωσης Αμερικάνων Οικονομολόγων (ΑΕΑ), Σύμβουλος-Καθηγητής Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου