Σκιάχτρο ακροδεξιό και νεοφιλελεύθερο

Του Κώστα Χριστίδη*

Μετά την κατάρρευση παλαιότερων διλημμάτων που έθετε ο Σύριζα, όπως παλιό – νέο, μνημονιακοί – αντιμνημονιακοί, ηθικοί – ανήθικοι κλπ., προσπαθεί εσχάτως να κατασκευάσει έναν νέο, αυθαίρετο διαχωρισμό : από την μία πλευρά είναι ο «Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς» και η «Προοδευτική Συμμαχία» και από την άλλη οι «ακροδεξιοί» και οι «ακραία νεοφιλελεύθεροι» στην Ελλάδα και στην «Ευρώπη». Στην δεύτερη πλευρά συγκαταλέγουν την Νέα Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Εν προκειμένω έχουμε μία κλασική περίπτωση του «επιχειρήματος του σκιάχτρου» (όπως αναφέρει ο Αριστείδης Χατζής στο βιβλίο του ‘’Φιλελευθερισμός’’) : όταν δεν μπορώ να αντιμετωπίσω ένα επιχείρημα Α, κατασκευάζω ένα επιχείρημα Β και απαντώ σε αυτό. Το επιχείρημα Β είναι μία καρικατούρα του Α και εγώ παριστάνω ότι απαντώ στο ισχυρό επιχείρημα Α, ενώ παλεύω με το ψευδο – επιχείρημα Β, το οποίο κατασκεύασα λόγω αδυναμίας, άγνοιας ή κακοπιστίας.

Η πραγματικότητα, βεβαίως, είναι εντελώς διαφορετική. Ο νεοφιλελευθερισμός υπήρξε ένας όρος που επινοήθηκε από τον Χάγιεκ για να εκφράσει μία πιο ήπια μορφή φιλελευθερισμού, κατά την οποία πέραν από τις αρμοδιότητες που ο κλασικός φιλελευθερισμός προέβλεπε για το κράτος, το τελευταίο θα πρέπει να φροντίζει και για την τόνωση του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων, καθώς και για την δημιουργία ενός δικτύου ασφαλείας για όσους το έχουν ανάγκη, κυρίως υπό την μορφή ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Όσες χώρες, είτε παλαιότερα είτε πρόσφατα, φιλελευθεροποίησαν επαρκώς τις οικονομίες τους, σημείωσαν σημαντική οικονομική πρόοδο. Ακόμη και οι αυθεντικά σοσιαλδημοκρατικές χώρες, όπως π.χ. οι σκανδιναβικές, έχουν οργανώσει την οικονομία τους με βάση τις φιλελεύθερες αρχές και στηρίζονται στις ιδιωτικές επιχειρήσεις για την παραγωγή πλούτου.

Αποτέλεσμα της επικράτησης του οικονομικού φιλελευθερισμού παγκοσμίως – με εξαίρεση την προσφιλή στον Σύριζα Βενεζουέλα και την Βόρεια Κορέα – είναι η σημαντική μείωση της ακραίας φτώχειας σε πλανητικό επίπεδο κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Όσον αφορά στον ακροδεξιό κίνδυνο, αυτός είναι υπαρκτός και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Είναι, όμως, όχι απλώς αβάσιμες αλλά γελοίες οι κατηγορίες του Σύριζα ότι μεταξύ των υποστηρικτών της ακροδεξιάς, εντός και εκτός ελληνικών συνόρων, συγκαταλέγονται πολιτικοί σχηματισμοί όπως η Νέα Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.

Οι παρατάξεις αυτές είναι συνεπείς πολέμιοι των ακροδεξιών αντιλήψεων. Αντιθέτως, ήταν ο Σύριζα που πριν από τέσσερα χρόνια συνεργαζόμενος με τους ΑΝΕΛ ισχυριζόταν ότι θα αλλάξει την Ευρώπη και θα κάνει τις αγορές να χορεύουν υπό τους ήχους εγχώριων μουσικών οργάνων, ζουρνάδων και νταουλιών.

Σήμερα ο Σύριζα, υπό το κράτος της παταγώδους αποτυχίας της τετραετούς κυβερνητικής θητείας του σε όλους τους τομείς, προσπαθεί κακότεχνα να φορέσει την λεοντή της σοσιαλδημοκρατίας. Η όψιμη αυτή προσπάθεια είναι ελάχιστα πειστική. Είναι σαφές ότι εν όψει των επερχόμενων εκλογικών ηττών κάποιοι έχουν ανάγκη σκιάχτρων.

*Νομικός - Οικονομολόγος