Άλλο Ισπανία και άλλο η Ελλάδα

Του Αντώνη Τριφύλλη*

"Τι είδους άνθρωπος είναι ένας ηγέτης; Στην «Πολιτεία», το πρώτο έργο δυτικής πολιτικής φιλοσοφίας, ο Πλάτωνας (ένας αντιδημοκράτης) τον περιγράφει σαν έναν «προστάτη». Με έναν όχλο στην πλάτη του, δεν νιώθει καμία συστολή για τις υποσχέσεις ή τις δράσεις του..’’ Martin Wolf , F.T.

Ζήσαμε τα τελευταία πέντε χρόνια εθνικές εκλογές που αλλάζουν την μορφή του Κόσμου και εκφράζουν τις τεκτονικές αλλαγές στην
παγκόσμια ισορροπία. Ζούμε στην Ευρώπη και στον Κόσμο ένα τσουνάμι εθνολαϊκισμού, που αναπόφευκτα ανακαλεί στις μνήμες
μας την ανέμελη εποχή του μεσοπολέμου με άλλα μέσα, αλλά και κοινά χαρακτηριστικά : τον φόβο, το μίσος, τα ψέματα.

Ζούμε την περίοδο στην οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση σε υπαρξιακή κρίση βλέπει τις αξίες να διαβρώνονται εκ των έσω. Μια πρώτη δύναμη αντίστασης σε αυτήν την καταστροφική πορεία αναδύθηκε με την αντεπίθεση Μακρόν. Με τον θρίαμβο των Σοσιαλιστών στην Ισπανία έχουμε ένα δεύτερο σημάδι αφύπνισης. Ας δούμε κάποια χαρακτηριστικά αυτής της νίκης, αντιπαραθέτοντας τις πολιτικές Σάντσες και Τσίπρα.

Η νίκη των σοσιαλιστών καταγράφεται από το γεγονός ότι κυβέρνηση δεν μπορεί να σχηματιστεί χωρίς αυτούς σε κυρίαρχο ρόλο. Αυτή η επιτυχία οφείλεται κατά κύριο λόγο στην κατάκτηση του μεσαίου χώρου. Πώς όμως κατόρθωσε να εκτοπίσει το Λαϊκό κόμμα από το πολιτικό Κέντρο; Και τι έπραξε ο κ Τσίπρας; Πολύ απλά, όλα δείχνουν ότι είναι ανίκανος να συγκροτήσει ένα μέρος της μεσαίας τάξης που στην ουσία του προσφέρθηκε το 2014.

1. Ο θρίαμβός του Πέδρο οφείλεται πρώτα στο γεγονός ότι έδειξε τον νέο δρόμο τής μετά την λιτότητα αναγκαίας πολιτικής της Ευρώπης. Όχι μόνο για τους σοσιαλιστές, αλλά και για τους συντηρητικούς. Το νέο μίγμα πολιτικής ισορρόπησε σε δυο άξονες. Από την μία έδωσε αυξήσεις 22% στους κατώτατους μισθούς και διεύρυνση της κρατικής βοήθειας στους ανέργους, ενώ κατέκτησε τον κόσμο των επιχειρήσεων χωρίς διακρίσεις με μέτρα τόνωσης της οικονομίας. Και από την άλλη διατήρησε τους δεσμούς με την Ε.Ε. σε άριστο επίπεδο.

Όλα τα μέτρα είχαν την ευλογία της Ευρώπης. Η εμπιστοσύνη της Ε.Ε. βασίστηκε στην επιλογή ως υπουργού οικονομικών μια γυναίκα μεγαλοστέλεχος της Ε. Επιτροπής σε θέση κλειδί για την τήρηση της οικονομικής ορθοδοξίας.

Η εντυπωσιακή ανάπτυξη της Ισπανίας που πέτυχε ο μετριοπαθής κ. Ραχόι συνεχίστηκε. Αντίστοιχα ο Έλληνας ομόλογός του ακόμη και μετά την ανεκδιήγητη και καταστροφική περίοδο Βαρουφάκη, δεν δέχτηκε να αναλάβει την ‘’ιδιοκτησία’’ των μέτρων που επέβαλαν οι δανειστές. Ακόμη και σήμερα ψιθυρίζουν κυβερνητικοί ότι υπέκυψαν σε εκβιασμούς των δανειστών.

2. Στην διάρκεια της διακυβέρνησής του δεν όρκισε υπουργούς, ούτε από τους Podemos, ούτε από τους αποσχιστικούς Βάσκους και Καταλανούς που στήριξαν την κυβέρνηση μειοψηφίας. Οι τελευταίοι απέσυραν την εμπιστοσύνη τους και η Ισπανία οδηγήθηκε πρόωρα στις εθνικές εκλογές. Αντίθετα ο δικός μας στηρίχτηκε σε ακραίες πολιτικές δυνάμεις μέχρι τέλους και δανεικούς συμμάχους.

3. Ο κ. Σάντσες σε αντίθεση με τους αντιπάλους του πολιτεύτηκε με μετριοπάθεια, αλλά δεν υποχώρησε ούτε βήμα στην καθαρή αντι-αποσχιστική στάση του. Έτσι δεν έθιξε ταυτοτικά ζητήματα. Άφησε τους υπόλοιπους να αφρίζουν εθνικιστικά ή ακροαριστερά. Ο κ Τσίπρας με την αρχή ‘’ή εμείς ή αυτοί’’ και με τον συστηματικά διχαστικό και επιπόλαιο τρόπο διαχείρισης του Μακεδονικού, σκάβοντας τον λάκκο των εχθρών του έθαψε μια σπουδαία επιτυχία της εξωτερικής μας πολιτικής.

4. Οι εκ δεξιών αντίπαλοι του σοσιαλιστή ηγέτη κήρυξαν δομική αντιπολίτευση αναβιώνοντας μνήμες εμφυλίου και φρανκισμού. Ενώ για το θέμα ‘’Βενεζουέλα’’, αγνοώντας τους Podemos, καταδίκασε χωρίς ναι μεν αλλά το καθεστώς Μαδούρο. Η μεσαία τάξη στράφηκε στον Σάντσες ως λιμάνι λήθης και σταθερότητας. Ο κ. Τσίπρας αντίθετα δεν χάνει ευκαιρία να ξύνει πληγές που είχαν επουλωθεί στην διάρκεια διακυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και Ανδρέα Παπανδρέου. Σε ότι αφορά την Βενεζουέλα, ας τα να πάνε

5. Η αποτυχία του ηγέτη που διαδέχτηκε τον Ραχόι στο πηδάλιο του άλλοτε πανίσχυρου κόμματος της συντήρησης, οφείλεται στην κολεγιά του με τους νεοεμφανισθέντες ακροδεξιούς και αντιευρωπαίους Vox. Οι ψήφοι των μετριοπαθών δεξιών κατευθύνθηκαν στον Σάντσες. Το ίδιο συνέβη με ψηφοφόρους των συντρόφων του κ. Τσίπρα στην ομάδα της Αριστεράς του Ε. Κοινοβουλίου Podemos. Ούτε γέφυρες έχτισε, ούτε αξιώματα μοίρασε ο Σάντσες για να διατηρηθεί στην εξουσία. Σεβάστηκε την λειτουργία των άλλων κομμάτων.

Και αρκέστηκε στην σκληρή πολιτική αντιπαράθεση με τους αντιπάλους τους. Δύσκολα κανείς μπορεί να προβλέψει ακόμη και το άμεσο μέλλον. Η επιτυχία της Ισπανίας θα εξαρτηθεί και από τους μελλοντικούς εταίρους της νέας κυβέρνησης και τους όρους τους. Και στη συνέχεια στο αν θα μπορέσει να διατηρήσει σε τροχιά ανάπτυξης την Ισπανία.

Σε ότι αφορά τον κ. Τσίπρα, το μέλλον του μετά τις εκλογές, είτε τις χάσει, όπως όλα δείχνουν, είτε όχι, εξαρτάται από τον ίδιο και τον ψυχισμό του. Στην αντιπολίτευση θα έχει τον χρόνο να αναστοχαστεί σε βάθος. Και να επιλέξει με ποιους θα πάει και ποιους θ΄αφήσει.

*Υποψήφιος ευρωβουλευτής του ΚΙΝΑΛ, πρώην στέλεχος της Ε.Ε.