Της Dina Gerdeman*
Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι, όταν οι επιχειρήσεις αναγνωρίζουν τους εργαζομένους τους με βραβεία, είναι πιθανό να διαπιστώσουν μια ώθηση στο ηθικό και ίσως μάλιστα να τους εμπνεύσουν για να εργαστούν σκληρότερα.
Προκύπτει όμως ότι μερικές φορές η ανταμοιβή των υπαλλήλων για καλή συμπεριφορά μπορεί πραγματικά να αποτύχει, οδηγώντας σε μείωση του κινήτρου και της παραγωγικότητας. Οι επιχειρήσεις σε ποσοστό άνω του 80% μοιράζουν με το σταγονόμετρο βραβεία που σχετίζονται με την εργασία, όπως «υπάλληλος του μήνα» ή «καλύτερος πωλητής».
Τα στελέχη συχνά αντιμετωπίζουν αυτά τα βραβεία ως ανέξοδους τρόπους να βελτιωθεί η απόδοση των εργαζομένων. Επίσης, πολλοί υποστηρίζουν ότι, όταν οι εργαζόμενοι γνωρίζουν τον έπαινο στο εταιρικό περιβάλλον, ενδέχεται ακόμη και να αισθανθούν παρακινημένοι για σκληρότερη εργασία μακροπρόθεσμα. Ωστόσο από τις πρόσφατες έρευνες προκύπτει ότι ορισμένα βραβεία μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν αντίθετη επίδραση.
Αυτό υποστηρίζει και μια πρόσφατη μελέτη με τίτλο “The Dirty Laundry of Employee Award Programs: Evidence from the Field”, την οποία συνέταξαν από κοινού ο Ian Larkin, αναπληρωτής καθηγητής στο Harvard Business School, και ο καθηγητής Lamar Pierce με τον υποψήφιο διδάκτορα Timothy Gubler από το Olin School of Business στο Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον στο Σεν Λούις.
Οι ερευνητές αυτοί μελέτησαν ένα πρόγραμμα επιβράβευσης συμμετοχής, το οποίο εφαρμόστηκε αρχικά από τους διευθυντές ενός από τα πέντε εμπορικά-βιομηχανικά πλυντήρια που ανήκαν στην ίδια επιχείρηση των μεσοδυτικών πολιτειών των ΗΠΑ. Ως άψογη παρουσία ορίστηκε η έλλειψη αδικαιολόγητων απουσιών ή αργοπορημένων αφίξεων κατά τη διάρκεια του μήνα.
Οι διευθυντές εγκαταστάσεων είχαν τις σωστές προθέσεις κατά την εφαρμογή του προγράμματος βραβείων. Υπολογίζεται ότι η απουσία από την εργασία και η αργοπορία κατά την προσέλευση κοστίζουν στις αμερικανικές εταιρίες τουλάχιστον $3 δισεκατομμύρια ετησίως. Και στην περίπτωση των εγκαταστάσεων πλυντηρίων, μια αργοπορία ή απουσία εργαζόμενου μπορεί να έχει επιπτώσεις στην παραγωγικότητα του άλλου. Για παράδειγμα, στην περίπτωση που μια ομάδα εργαζόμενων καθυστερεί στην εργασία, άλλοι εργαζόμενοι στη γραμμή παραγωγής αναγκάζονται να περιμένουν απαθείς.
Οι άριστοι υπάλληλοι που είχαν προηγουμένως άψογη παρουσία και ήταν ιδιαίτερα παραγωγικοί κατέληξαν να παρουσιάζουν 6 έως 8 τοις εκατό μείωση παραγωγικότητας. Το πρόγραμμα των εγκαταστάσεων για επιβράβευση της άριστης παρουσίας ξεκίνησε το Μάρτιο του 2011 και συνεχίστηκε για εννέα μήνες.
Εργαζόμενοι με άψογη συμμετοχή για ένα μήνα, δηλαδή όσοι δε σημείωσαν απουσίες ή αργοπορημένες αφίξεις, συμμετείχαν σε μια κλήρωση για να κερδίσουν μια δωροεπιταγή $75 σε τοπικό εστιατόριο ή κατάστημα. Το όνομα του νικητή ανακοινώθηκε σε μια συνάντηση προσωπικού, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι εργαζόμενοι. Στο τέλος του έκτου μήνα εφαρμογής, ο διευθυντής εγκαταστάσεων διοργάνωσε μια ακόμα κλήρωση για δωροεπιταγή $100 για όλους τους εργαζόμενους, που επέδειξαν άψογη παρουσία κατά τη διάρκεια των τελευταίων έξι μηνών.
Κατά κοινή διατύπωση, το πρόγραμμα επέφερε ένα όφελος που αποζητούσαν οι διευθυντές εγκαταστάσεων: μείωσε το μέσο όρο αργοπορίας και οδήγησε σε συνεπέστερες αφίξεις για τους εργαζόμενους που συμμετείχαν.
Παρ ’όλα αυτά υπήρξαν και αντιρρήσεις ως προς την σκοπιμότητα και αποτελεσματικότητα παρόμοιων προγραμμάτων, τα οποία ενδέχεται να δημιουργούν και αρνητική βαθμολογία.
*Συγγραφέας και σύμβουλος σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού
