Για μια φιλελεύθερη Αριστερά

Του Σπύρου Καβουνίδη*

Τα αποτελέσματα των εκλογών με την καθήλωση του Κινήματος Αλλαγής σε μικρά ποσοστά επιβάλλει μια γενικευμένη συζήτηση μελών και φίλων. Πόσο μάλλον που ο, απροσδιορίστου προσανατολισμού, ΣΥΡΙΖΑ συγκέντρωσε 31,5 % και το μείγμα Κεντροδεξιάς, Δεξιάς και άκρας Δεξιάς της ΝΔ του κ. Μητσοτάκη πήρε μια άνετη πλειοψηφία.

Πολιτικά είναι σαφές ότι το καταστροφικό παρελθόν του ΣΥΡΙΖΑ, ως δήθεν αντιμνημονιακής ριζοσπαστικής Αριστεράς, δεν μπορεί και δεν πρέπει να ξεχαστεί, άλλωστε είναι πολύ πρόσφατο. Και οι μεταλλάξεις του, αληθινές ή εικαζόμενες, βασισμένες στο «πολιτικό ένστικτο» του αδιαμφισβήτητου αρχηγού του δεν επιτρέπουν συνευρέσεις και συμπορεύσεις. Χωρίς βέβαια να αποκλείονται στο μέλλον οπαδοί αλλά και αρκετά στελέχη από τη γενικότερη συζήτηση.

Είναι σαφές επίσης ότι το μείγμα φιλελεύθερων συντηρητικών και λαικοδεξιών της ΝΔ θα έχει συνοχή όσο θα επιδεικνύει αποτελεσματικότητα και, συναφώς με αυτό, όσο δεν αμφισβητείται η ηγεμονία της προεδρικής ομάδας. Με τις όποιες υποχωρήσεις στους εθνικολαικιστές ή στους συντηρητικούς (πατρίς, θρησκεία, οικογένεια).

Το Κίνημα Αλλαγής δεν κατάφερε να προβάλει ένα διακριτό πρόσωπο. Και βέβαια δεν μπορεί η προσπάθεια διακριτικότητας να βασίζεται στα «περασμένα μεγαλεία» της συντριπτικά μεγαλύτερης συνιστώσας του και στη διεκδίκηση της κληρονομιάς ιστορικών στελεχών του περασμένου αιώνα. Είναι αναγκασμένο πλέον να κάνει μια νέα αρχή. Μια νέα αρχή με νέα, φρέσκα πρόσωπα, με τίμια και συνεπή πολιτική τοποθέτηση στα θέματα της συγκυρίας, μα πάνω από όλα με υιοθέτηση και προβολή γενικών θέσεων –που βεβαίως θα εξειδικεύονται μετά σε πολιτικές θέσεις.

Αυτή η νέα αρχή πρέπει να οδηγήσει –τουλάχιστον αυτό προτείνω- στη δημιουργία του κόμματος της Φιλελεύθερης Αριστεράς. Μιας αριστεράς αντικρατιστικής.

Και βέβαια και πρωτίστως πρέπει να αναγνωρίσει ότι οι κοινωνίες άλλαξαν από τον 19ο αιώνα και οι εμβληματικές και διεισδυτικές περιγραφές του τότε, απέχουν από το να αντιστοιχούν στις σημερινές κοινωνίες και δεν μπορούν να αποτελέσουν «τυφλοσούρτη», όπως για ορισμένους. Η Ελλάδα δεν κατάφερε την «αστική ολοκλήρωση» αλλά πρέπει να περάσει την 4η Βιομηχανική Επανάσταση. Αυτό είναι το Προοδευτικό ζητούμενο του σήμερα. Πιστεύω ότι αυτή η Φιλελεύθερη Αριστερά, πρέπει να προβάλει ορισμένες βασικές αρχές και πολιτικές τοποθετήσεις.

Τέτοιες είναι:

1. Παραγωγή και κοινωνικό κράτος. Δηλαδή ένα κόμμα υπέρ της ανάπτυξης, των επενδύσεων και των θέσεων εργασίας. Και παράλληλα κοινωνικό κράτος αφοσιωμένο στο να παρέχει δίχτυ προστασίας που συνεχώς θα ανεβαίνει με τη βελτίωση των οικονομικών μεγεθών. Κράτος που θα θεωρεί την κοινωνική πολιτική ως κοινωνική επένδυση.

2. Κοινωνικός φιλελευθερισμός που θα έχει ως βασικό πρόσταγμα την ελευθερία του ατόμου, με χωρισμό Εκκλησίας και κράτους και συνεπακόλουθα κράτος που θα αναγνωρίζει μόνο τον πολιτικό γάμο, ανεξαρτήτου φύλου. Και με έντονη προσπάθεια για τη επίτευξη της ουσιαστικής ισότητας των φύλων.

3. Φιλοευρωπαϊκός προσανατολισμός με εμμονή στον δρόμο για τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης. Ο φιλοευρωπαϊκός προσανατολισμός δεν μπορεί να εξαρτάται από την πολιτική τοποθέτηση των εκάστοτε κυριαρχούντων κομμάτων στις χώρες της Ευρώπης.

4. Επίλυση του Κυπριακού με βάση την ισότιμη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων (όχι ίση). Και με προσωρινή αποδοχή παρεκκλίσεων από το ευρωπαϊκό κεκτημένο, για εμπέδωση της εμπιστοσύνης. Αυτή η προσωρινότητα νοείται ως λίγων ετών.

5. Κράτος επιτελικό που θα προστατεύει και θα βελτιώνει το περιβάλλον, θα παρέχει ασφάλεια, θα εποπτεύσει την απαρέγκλιτη τήρηση των νόμων και θα επιδεικνύει μηδενική ανοχή στην παραβατικότητα. Κράτος με ουδέτερη αλλά αποτελεσματική δημόσια διοίκηση (με ουσιαστική χρήση του Διαδικτύου), στα πλαίσια της οποίας θα λειτουργούν και νέες ανεξάρτητες αρχές.

6. Έμφαση στην παιδεία, με ποιότητα στην εκπαίδευση, με αναγνώριση της αριστείας. Στα πλαίσια αυτά πρέπει να επιδιωχθεί η επιστροφή επιστημόνων, κυρίως διακεκριμένων, που θα μπορούν να στελεχώσουν ένα νέο πανεπιστήμιο με στόχο να είναι από τα καλύτερα παγκοσμίως.

7. Έμφαση στον πολιτισμό. Πολιτισμό από τον αρχαίο μέχρι τον σημερινό, με αποδοχή και τονισμό του ιδιαίτερου, διαχρονικά, ρόλου της ορθοδοξίας, ως αναπόσπαστου μέρους της παράδοσης του μεγαλύτερου μέρους των πολιτών. Πολιτισμό πολύμορφο και με προσπάθεια συμμετοχής σε αυτόν όλων.

8. Τέλος, κόμμα δημοκρατικό, με δημοκρατικές διαδικασίες σε όλα τα επίπεδα του, που θα δέχεται και θα λειτουργεί βάσει των ιδρυτικών αρχών του.

Ασφαλώς υπάρχουν και περαιτέρω αξίες, αρχές και πολιτικές που θα μπορούσαν να περιληφθούν. Σίγουρα η ανοιχτή συζήτηση μπορεί να προσφέρει εμπλουτισμό. Αλλά προϋπόθεση είναι να ξεκινήσει οργανωμένα και δημοκρατικά.

*Δρ. Πολιτικός Μηχανικός