Γοργοί ρυθμοί στην οικονομία

του Κώστα Χριστίδη*

Η σημασία της διάστασης του χρόνου είναι καθοριστική για όλα τα έμβια όντα, τα οποία έχουν αρχή, ανάπτυξη, φθορά και τέλος. Στις ανθρώπινες προσπάθειες, σε όλους σχεδόν τους τομείς υπεισέρχεται με διάφορους τρόπους ο παράγων "χρόνος’’: διάρκεια διαγωνιστικών εξετάσεων, προθεσμία υποβολής προσφορών, ανάγκη λήψης ατομικών ή συλλογικών αποφάσεων σε εύλογο χρονικό διάστημα, κλπ.

Στην πολιτική έχουν ιδιαίτερη σημασία τα πεπραγμένα κάθε νέας κυβέρνησης των ολίγων πρώτων μηνών. Όπως έχω και άλλοτε σημειώσει ("Φιλελεύθερος’’, 12.07.19), "κάθε νέα κυβέρνηση παγκοσμίως, έχει ένα εξάμηνο περίπου μέσα στο οποίο μπορεί να επιτύχει ριζικές τομές. Εάν δεν αξιοποιήσει την ευκαιρία να δράσει αποφασιστικά μέσα σε αυτότο διάστημα, πιθανότατα δεν θα έχει άλλη ευκαιρία. Οι ηττημένες πολιτικές δυνάμεις ανασυγκροτούνται και κινητοποιούν πολιτικά ταοργανωμένα συμφέροντα που θίγονται από τις μεταρρυθμίσεις. Εξάλλουκαι οι υπέρμαχοι των μεταρρυθμίσεων συχνά τείνουν να χαλαρώσουν καινα επαναπαυθούν σε κάποιες αρχικές επιτυχίες’’. Ακόμη μεγαλύτερη σημασία έχει η ταχύτητα στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση των οικονομικών αποφάσεων.

Κατ’ αρχάς, η χρονική προτίμηση του χρήματος (time preference for money) σημαίνει ότι το ίδιο χρηματικό ποσόν έχει μεγαλύτερη αξία σήμερα από ό,τι μετά από έξι ή δώδεκα μήνες. Είναι αυτό που ο λαός μας, σε απλή γλώσσα, λέει "κάλιο πέντε και στο χέρι παρά δέκα και καρτέρι’’. Εάν κάτι χαρακτηρίζει την εποχή μας, είναι οι καταιγιστικοί ρυθμοί των πάσης φύσεως εξελίξεων. Εκεί που άλλοτε χρειάζονταν δέκα μήνες για την ολοκλήρωση ενός θέματος, σήμερα μπορεί να αρκούν δέκα εβδομάδες ή δέκα ημέρες. Υπό τις συνθήκες αυτές, η σωστή και έγκαιρη στοχοθεσία και η ταχύτητα υλοποίησης είναι κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας. Στα σημεία αυτά έχουν ήδη υπάρξει εντυπωσιακές επιδόσεις από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Γρήγορη συμπλήρωση των υπουργικών και λοιπών θέσεων ευθύνης του κρατικού μηχανισμού (εν προκειμένω αποδεικνύεται η σημασία της αυτοδυναμίας και ενός λειτουργικού εκλογικού νόμου), έντονη νομοθετική δραστηριότητα, ξεμπλοκάρισμα επενδύσεων (Ελληνικό, Σκουριές, Cosco), μείωση ΕΝΦΙΑ, ρύθμιση οφειλών σε 120 δόσεις, άρση των capital controls, γρήγορα αντανακλαστικά στην αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, ενίσχυση της αξιοπιστίας εντός και εκτός Ελλάδος, συνιστούν μία καλή αρχή, που είναι το "ήμισυ τουπαντός".

Ο σύντομος αυτός απολογισμός καθίσταται εντυπωσιακότερος εάν συγκριθεί με τον αντίστοιχο της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου (των πρώτων μηνών αλλά και του συνόλου των τεσσεράμισι ετών), ο οποίος χαρακτηρίσθηκε από μία μακρόσυρτη αρχική διαπραγμάτευση,βασισμένη στην "αυταπάτη’’ του τέως πρωθυπουργού ότι οι αγορές θα χόρευαν στους ρυθμούς των ζουρνάδων και των νταουλιών μας, και την ακολουθήσασα πλήρη υποχώρηση στην πορεία των διαπραγματεύσεωνμε τα γνωστά ολέθρια αποτελέσματα. Ο σωστός σχεδιασμός, που οδηγεί σε συντόμευση στο στάδιο της υλοποίησης, ασφαλώς δεν μπορεί να είναι ατέρμων.

Αλλιώς θα έχουμε paralysis by analysis. Δεν χρειάζεται να ανακαλύπτουμε κάθε φορά την πυρίτιδα.Υπάρχουν, διεθνώς, βέλτιστες πρακτικές. Σε κάθε περίπτωση, οι αναγκαίοι γοργοί ρυθμοί διευκολύνονται από την ύπαρξη κοινών αξιών και αντιλήψεων μεταξύ του πρωθυπουργού και των μελών της εκάστοτε ηγετικής ομάδας. Αυτό ευτυχώς (και σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο πρόσφατο αλλά και στο απώτερο παρελθόν) φαίνεται ότι χαρακτηρίζει την διακυβέρνηση Μητσοτάκη.

*Νομικός – Οικονομολόγος