του Λάμπρου Ροιλου*
Σε μια προβλεπόμενη μελλοντική καταστροφή, προσπαθούμε να υπολογίσουμε την αξία της ζημίας, το κόστος επισκευής της, τις ασφαλιστικές αποζημιώσεις, την επίπτωση στο ΑΕΠ και ούτω καθεξής..
Τι αξία θα έχουν όμως οι εκτιμήσεις και οι αριθμοί αυτοί , αν οιοσδήποτε εξ ημών, βρεθεί μέσα σε μια πλημμύρα ή σε μια φωτιά και κινδυνεύσει η ζωή του;
Τι ενδιαφέρον θα έχουν αυτά για τον κάτοικο της Βενετίας, της Ολλανδίας, του Βελγίου, της Φλόριντα, του Μπαγκλαντές κ.α. αν το σπίτι του βρεθεί κάποια στιγμή κάτω από τον νερό λόγω ανόδου της στάθμης των θαλασσών;
Τότε ίσως συνειδητοποιήσουν οι ηγέτες-αρνητές της κλιματικής αλλαγής ή οι υποκρινόμενοι αυτοί στρουθοκάμηλοι, τι έχουν διαπράξει . Αν βέβαια θα ζουν αυτοί τότε …
Η αντίδραση του κοινού;:
Το αποκαρδιωτικό και άξιο απορίας βέβαια είναι, ότι το ευρύ κοινό δεν έχει ανταποκριθεί με αντίδραση και πίεση προς τους κυβερνώντες, συγκριτικά και ανάλογα με τον επερχόμενο κίνδυνο.
Έχει βέβαια φανεί κάποια άνοδος στις εκλογές, πρασίνων/οικολογικών κομμάτων, αλλά μάλλον όλοι οι άνθρωποι διακατέχονται από το συναίσθημα και κίνητρο να λύσουν το άμεσο και σημερινό πρόβλημα τους και να διαφυλάξουν ή να αυξήσουν το σημερινό τους κέρδος, και να μην το θυσιάσουν για κάτι μακρινό κι αβέβαιο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ανεμελιάς του κοινού, είναι η αρχικά μεγάλη δημοσιότητα που δόθηκε (ιδιαίτερα στη Γαλλία) σε μανιφέστο που δημοσιεύτηκε το 2017 στην επιθεώρηση «Bioscience», 15.000 επιστημόνων από 184 χώρες που τόνιζε σαν συμπέρασμα σχετικά με την κλιματική αλλαγή, ότι: «Σε λίγο θα είναι πολύ αργά για να αλλάξουμε την κατεύθυνση που έχουμε πάρει και η οποία είναι καταδικασμένη σε αποτυχία». Την επομένη όλοι μιλάγανε γι’αυτό. Για μια δύο εβδομάδες γινόταν συζήτηση επ΄αυτού. Ένα μήνα μετά, δεν αναφερόταν καν στις καθιερωμένες αναδρομές για τη χρονιά που πέρασε!
Ήδη με πρόσφατη διαπίστωση, μόνο τον Ιούλιο 2019 οι πάγοι της Γροιλανδίας έλιωσαν σε ποσότητα 197 δισεκατομμυρίων τόνων! Η Σιβηρία καίγεται, ο Αμαζόνιος αποψιλώνεται από ανεξέλεγκτες πυρκαϊές και καταπατήσεις κτηνοτρόφων, ενώ έπεται συνέχεια.
Διαβάζουμε κάθε χρόνο ότι οι επιστήμονες εκπλήσσονται με την ταχύτητα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Σε όλους τους τομείς, είτε για την ένταση και την συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, είτε για το λιώσιμο των πάγων, είτε αυτό είναι η άνοδος της θερμοκρασίας στη γη ή στους ωκεανούς. (Γιατί εμένα τον απλό πολίτη δεν με εκπλήσσει η έκπληξή τους αυτή ; !).
Δεν αρκεί η προσαρμογή:
Οι επιστήμονες γενικώς διαπιστώνουν ότι πέφτουν πάντα έξω, επί τα χείρω, στα θέματα της κλιματικής αλλαγής. Παράγοντας, που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν στους μελλοντικούς σχεδιασμούς.
Φρονούμε ότι δεν αρκεί η προσαρμογή των κοινωνιών στη σημερινή κατάσταση των συνεπειών από ακραίες θερμοκρασίες, και ακραία καιρικά φαινόμενα, γιατί η κλιματική αλλαγή δεν είναι κάτι σταθερό και δεδομένο. Τα φαινόμενα επιδεινώνονται πάντα χειρότερα από τις προβλέψεις, και πρέπει να υπάρξει πραγματική δραστική μείωση ή και εξάλειψη της επιδείνωσης των φαινομένων αυτών. Αλλιώς οποιαδήποτε προσαρμογή της κοινωνίας επιτυγχάνεται, λόγω της μη επαρκώς προβλεπόμενης επιδείνωσης, θα διαπιστώνεται στο άμεσο μέλλον ανεπαρκής.
Βεβαίως άλλη σημαντική προϋπόθεση που δεν τηρείται, είναι το γεγονός ότι κάποιες κυβερνήσεις και χώρες δεν δέχονται και πολλώ μάλλον δεν υιοθετούν τα συμπεράσματα των επιστημονικών μελετών. Τρανό παράδειγμα είναι η ίσως πληρέστερη μέχρι τώρα επιστημονική μελέτη IPCC του OHE του Οκτωβρίου 2019 (ενόψει της συνόδου COP24 στην Πολωνία). Ενώ και αυτές οι χώρες που αποδέχονται τις επιστημονικές μελέτες, δεν τις υιοθετούν με ρεαλιστικό τρόπο, ώστε να τηρήσουν τα απαραίτητα και αποτελεσματικά μέτρα που απαιτούνται σήμερα.
Στην θεωρητική απειλή ενός κομήτη-μετεωρίτη που θα κατευθυνόταν στην γη και θα απειλούσε με καταστροφή την ανθρωπότητα, η ειδοποιός διαφορά με την κλιματική αλλαγή συνίσταται: (α) Στο γεγονός ότι η τελευταία δεν φαίνεται τόσο άμεση και απλή, ώστε πολλοί να αμφιβάλλουν για τις συνέπειες της). (β) Ότι στην αντιμετώπιση της πρώτης, δεν υπάρχουν αντικρουόμενα, ανταγωνιστικά, οικονομικά συμφέροντα, όπως στην κλιματική αλλαγή. Αντιθέτως η απειλή οικονομικών συμφερόντων (πέραν της ζωής) των πάντων στην πρώτη αυτή περίπτωση, τους ενώνει όλους στην άμεση αντιμετώπιση της, και επιπλέον έχει σύντομο, άμεσο, προσδιορίσιμο χρονικό ορίζοντα.
Η παντοδύναμη βιομηχανία των καυσίμων:
Υπάρχουν πολυεθνικές εταιρείες και χώρες ( όπως οι ΗΠΑ, Σαουδική Αραβία, Ρωσία, Κουβέιτ και άλλες) που ζούνε, κολυμπάνε στο χρήμα, επιβιώνουν από την παραγωγή πετρελαίου και αερίου. Δεν θα αφήσουν ποτέ τον κόσμο να τους πτωχύνει. Θα προτιμούσαν οι κυβερνώντες τις χώρες αυτές ακόμα και να καταποντιστούν προκειμένου να μη χάσουν τον θησαυρό τους, ή να μην βρεθούν σε μειονεκτικώτερη θέση έναντι των ανταγωνιστριών τους.
Ασφαλιστικές εταιρείες/Τράπεζες λόγω των υπερβολικών ζημιών από την κλιματική αλλαγή, αποσύρουν /μειώνουν τις επενδύσεις τους σε παραγωγή καύσιμης ύλης και επενδύουν σε ΑΠΕ.
Αλλά ακόμα και αν πειστούν οι παραγωγοί πετρελαίου/αερίου/κάρβουνου ή οι επενδυτές τους να μετατραπούν σε επενδυτικές εταιρείες ΑΠΕ, πώς θα πειστούν ή πρακτικά πως θα μπορέσουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες, ναυπηγεία, αεροναυπηγεία, εργοστάσια, τα κτίρια τους, καθώς και τα βιομηχανικά τους προϊόντα κ.ο.κ., να τα μετατρέψουν έτσι, ώστε τόσο τα εργοστάσια τους για την παραγωγή των βιομηχανικών τους προϊόντων, όσο και αυτά τα ίδια τα προϊόντα να καταναλώνουν ηλεκτρισμό, ή άλλες ΑΠΕ, αντί για καύσιμο;
Αν αναλογιστεί κανείς ότι:
(Α) Μόνον η Νορβηγία έχει καταφέρει με φοροαπαλλαγές παντός είδους προς τους επίδοξους αγοραστές, να παράγει περί τα 10.000 υβριδικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα τον μήνα. Ότι μόλις μόνο τα δύο τελευταία χρόνια σημειώθηκαν κάποια σημαντικά βήματα σε αυτόν τον τομέα και στην Ολλανδία, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία και Ιταλία. Ότι σε κάθε χίλια αυτοκίνητα στην Νορβηγία αναλογούν μόλις 2,5 σταθμοί φόρτισης και ότι η φόρτιση απαιτεί μίνιμουμ μισή ώρα.
(Β) Η μείωση κατανάλωσης που αναμένεται σε επιβατικά αυτοκίνητα, κτίρια και στην ηλεκτροπαραγωγή, θα υπερκερασθεί από την αύξηση σε αερομεταφορές, ναυτιλία και παραγωγή χημικών – κλάδους για τους οποίους δεν υπάρχουν τεχνολογίες για αντικατάσταση των υγρών καυσίμων.
Αντιλαμβάνεται κανείς τις δυσκολίες μετάβασης από προϊόντα καύσης πετρελαίου σε ηλεκτρικά.
Πόσα χρήματα; Πόσα κίνητρα; Πόσο χρόνο θα απαιτήσει μια τέτοια μετάβαση;
Μήπως θα είναι τότε αργά; :
Εν τω μεταξύ μήπως η κλιματική αλλαγή θα έχει πριονίσει τους τελευταίους πυλώνες που στηρίζουν το βιώσιμο οικοσύστημα; Μήπως αυτό θα έχει καταρρεύσει ανεπανόρθωτα;
Η φωνούλα μιας σήμερα 16χρονης Σουηδέζας της Greta Thunberg που βγαίνει και μιλάει με απίστευτο θάρρος και σοφά λόγια, σαν η ενανθρώπιση της συνείδησης της υφηλίου, θα αντηχήσει τότε στο μέλλον προφητική.
Είπε πρόσφατα μεταξύ άλλων ενώπιον του Γαλλικού κοινοβουλίου:
« Μη δίνετε σημασία σε εμάς, γιατί λέτε ότι είμαστε παιδιά. Δώστε όμως σημασία σε αυτά που λένε οι επιστήμονες για την κλιματική αλλαγή και τα μέτρα που πρέπει να λάβετε. Δεν με ανησυχεί μόνο το γεγονός ότι είναι ανεπαρκή τα μέτρα που λαμβάνονται από τους διεθνείς οργανισμούς και τις κυβερνήσεις. Το πιο επικίνδυνο είναι, ότι μας παραπλανούν πως λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα. Ότι τίθενται οι στόχοι και τα χρονοδιαγράμματα, προκειμένου να αποτρέψουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, ενώ αυτό στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει».
Η Greta έχει προταθεί για το νόμπελ ειρήνης 2019.
Το νόμπελ ανοησίας, ασυνειδησίας και εγκληματικής αμέλειας, όσον αφορά τα μέτρα κατά της κλιματικής αλλαγής, ποιος από τους κυβερνώντες την τύχη του κόσμου θα του αξίζει να λάβει;
Τέλος ας αναρωτηθούμε αν σε αυτά δεν έχουμε άραγε συμβάλλει και εμείς εκόντες, άκοντες ;;
*συντ δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω-συγγραφέας-ερευνητής
