Το στοίχημα της Αφρικανικής αγοράς

του Κωνσταντίνου Μπίτσιου* 

Η διείσδυσή μας στις αγορές της υποσαχάριας Αφρικής μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, και με την ενίσχυση της διπλωματικής μας παρουσίας

Έχοντας επιστρέψει από την πρόσφατη επιχειρηματική αποστολή του ΣΕΒ στην Κένυα και Αιθιοπία, είμαι πεπεισμένος, ότι η αγορά της Αφρικής αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις τα επόμενα χρόνια.

Οι δυο αυτές χώρες που επισκεφτήκαμε, αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα της ανάπτυξης που συντελείται στην Αφρικανική ήπειρο: η μεν Κένυα, μια εκ των σταθερότερων και πλουσιότερων χωρών της υποσαχάριας Αφρικής, μεταλλάσσεται οικονομικά, αναπτύσσοντας τους τομείς της μεταποίησης και υπηρεσιών? η δε Αιθιοπία, μέχρι πρότινος εκ των φτωχότερων χωρών της Αφρικής, έχει πλέον έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης παγκοσμίως και, όντας έδρα της Αφρικανικής Ένωσης και της Οικονομικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Αφρική, μετατρέπεται σταδιακά σε χώρα κλειδί της ευρύτερης περιοχής.

Αφρική, η δεύτερη πιο γοργά αναπτυσσόμενη περιοχή του πλανήτη

Δεν βρίσκονται όλες οι χώρες της Αφρικής στο ίδιο στάδιο ανάπτυξης. Όμως, η οικονομία του συνόλου των αφρικανικών χωρών αυξήθηκε κατά 3,5% το 2018 και αναμένεται, βάσει των στοιχείων της Αφρικανικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, να αυξηθεί κατά 4.0% το τρέχον έτος και κατά 4.1% το 2020. Αυτό καθιστά την Αφρική ως την δεύτερη πιο γοργά αναπτυσσόμενη περιοχή του πλανήτη.

Σε λίγα χρόνια, το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού θα κατοικεί στην Αφρική, ενώ το εργατικό δυναμικό της θα αυξηθεί, από 705 εκατομμύρια το 2018 σε περίπου 1 δις το 2030, ξεπερνώντας σε μέγεθος τα αντίστοιχα της Κίνας και Ινδίας. Παράλληλα, στο ίδιο διάστημα, περίπου το 50% του πληθυσμού της ηπείρου θα έχει αστικοποιηθεί.

Οι αλλαγές αυτές, δημιουργούν νέες καταναλωτικές συνήθειες και ανάγκες. Η διαρκώς αυξανόμενη αστικοποίηση σημαίνει επενδύσεις σε σημαντικά έργα υποδομών, ενώ η νέα, διαρκώς αυξανόμενη μεσαία τάξη ζητάει περισσότερα και πιο ποιοτικά καταναλωτικά προϊόντα. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι εισαγωγές τροφίμων προβλέπεται να αυξηθούν από τα $35 δις σε $110 δις μέσα στην επόμενη εξαετία ενώ η καταναλωτική δαπάνη νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που σήμερα ανέρχεται σε περίπου $4 τρις, θα αγγίξει τα $5.6 τρις το 2025.

Ισχυρός ο διεθνής ανταγωνισμός για επέκταση στις Αφρικανικές αγορές

Οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται, έχουν εντείνει τον διεθνή ανταγωνισμό για επέκταση στις Αφρικανικές αγορές: πάνω από 320 νέες διπλωματικές αποστολές έχουν ξεκινήσει την λειτουργία τους στην Αφρικανική ήπειρο την τελευταία επταετία.

Η γειτονική μας Τουρκία, χώρα ανταγωνιστική με την Ελλάδα σε πολλούς σημαντικούς εξαγωγικούς κλάδους όπως οι υποδομές, τα δομικά υλικά, τα βιομηχανικά προϊόντα και τα τρόφιμα-ποτά, έχει ανοίξει 29 νέες διπλωματικές αποστολές σε Αφρικανικές χώρες, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό από 12 το 2009 σε 41 σήμερα. Παράλληλα 33 Πρεσβείες Αφρικανικών χωρών λειτουργούν στην Άγκυρα ενώ 19 διμερή επιχειρηματικά συμβούλια έχουν συσταθεί από το 2010.

Ως αποτέλεσμα, οι τουρκικές εξαγωγές προς τις Αφρικανικές χώρες έχουν αυξηθεί από $3,1 δις σε $6,1 δις το διάστημα 2010-2017.

Τι μπορεί να κάνει η χώρα μας και η συμβολή του ΣΕΒ

Η πληθώρα ευκαιριών που παρουσιάζεται, δεν πρέπει να πάει χαμένη. Ο ΣΕΒ, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών και στο πλαίσιο της υποστήριξης των Ελλήνων εξαγωγέων, βάζει σταθερές βάσεις για επιχειρηματική διείσδυση των ελληνικών επιχειρήσεων στην Αφρική. Έχουμε, ήδη, διοργανώσει επιχειρηματικές αποστολές τόσο στις παραδοσιακά σημαντικές αγορές της Υποσαχάριας Αφρικής, όπως η Νότιος Αφρική, η Νιγηρία και η Κένυα όσο και στις πιο γοργά αναπτυσσόμενες όπως η Αιθιοπία και η Μοζαμβίκη. Θέλω να τονίσω στο σημείο αυτό, την απτή στήριξη που παρέχει το υπουργείο Εξωτερικών στις επιχειρηματικές αποστολές του ΣΕΒ. Ο στόχος είναι κοινός και θα μπορούσε η διείσδυση στις αγορές της υποσαχάριας Αφρικής να αυξηθεί σημαντικά, με την ενίσχυση της διπλωματικής μας παρουσίας, τόσο με το άνοιγμα νέων πρεσβειών όσο και με τη σύσταση γραφείων οικονομικών και εμπορικών ακολούθων. Επισημαίνω ότι ο Πρέσβης μας στη Νιγηρία είναι διαπιστευμένος και σε δώδεκα ακόμη χώρες της περιοχής. Και επειδή οι συνθήκες διαβίωσης σε πολλές από αφρικανικές χώρες είναι δύσκολες θα ήταν σκόπιμο να δοθούν οικονομικά κίνητρα στους εκεί υπηρετούντες.

Μαζί με το υπουργείο Εξωτερικών και τους συνεργαζόμενους εξαγωγικούς φορείς, ο ΣΕΒ θα συνεχίσει το επιχειρηματικό άνοιγμα προς τις χώρες της Αφρικής ανακοινώνοντας, προσεχώς, τις νέες χώρες στόχους στην περιοχή αυτή.

* Αντιπρόεδρος ΣΕΒ