της Μαριέττας Γιαννάκκου*
Καθ’ολη τη διάρκεια του 2019,οι ευρωεκλογές από τη μια πλευρά και οι διαπραγματεύσεις για το Brexit από την αλλη,υπήρξαν μείζονα θέματα στους κόλπους της ΕΕ. Και το ερώτημα που ανακύπτει είναι αν αυτό συνέβη επειδή για ένα τεράστιο θέμα όπως αυτό της μετανάστευσης, έχουν παραχθεί θετικά αποτελέσματα κατά την τελευταία τριετία ή αν κυβερνήσεις και Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραβλέπουν τα τεράστια προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί σε χώρες όπως η Ελλάδα. Ναι μεν οι αφίξεις από την περίοδο της μεγάλης κρίσης (2015- 2016) μειώθηκαν σταδιακά αλλά για τη χώρα μας ούτε η Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης - Τουρκίας λειτούργησε πραγματικά ούτε η επεξεργασία των αιτήσεων ασύλου, ούτε οι συνθήκες διαβίωσης των προσφύγων- μεταναστών στα νησιά βελτιώθηκαν. Στην πραγματικότητα η Συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης- Τουρκίας είναι Συμφωνία Ελλάδος- Τουρκίας η οποία επηρεάζεται ευθέως από τις ευρύτερες σχέσεις των δύο χωρών, καθώς και από την αδυναμία ή την ανυπαρξία ανάσχεσης των μεταναστευτικών ροών και της αντιμετώπισης της παράνομης δράσης των διακινητών.
Με βάση τη Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας μόνο παράτυποι μετανάστες θα επιστρέφονταν στην Τουρκία, ενώ οι πρόσφυγες θα έπρεπε να παραμείνουν κατά βάση στα νησιά όπου με χρηματοδότηση της ΕΕ και της Ελλάδος θα απολάμβαναν μακροχρόνια στέγαση και ευπρεπείς συνθήκες διαβίωσης. Οι συνθήκες παραμονής των προσφύγουν ή αιτούντων άσυλο έχουν προκαλέσει το διεθνές ενδιαφέρον: εικόνες αθλιότητας και ντροπής κυριαρχούν και βέβαια εδώ και ένα χρόνο δεν υπάρχει κανένα πρόγραμμα μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Από την άλλη πλευρά έχουν αυξηθεί οι ροές από τον Έβρο οι οποίες δεν καλύπτονται από τη Συμφωνία ΕΕ- Τουρκίας που αφορά μόνο τα νησιά. Αν και σε Λέσβο, Κω, Σάμο, Χίο και Λέρο παραμένει μεγάλος αριθμός παράτυπων μεταναστών ή προσφύγων, οι μετακινήσεις που γίνονται προς την ηπειρωτική Ελλάδα αφορούν κυρίως ευάλωτες ομάδες.
Για να κατανοήσει κανείς τα μεγέθη από τον Μάρτιο του 2016 μέχρι το Φεβρουάριο του 2019 είχαμε 89.451 αφίξεις. Από αυτούς έχουν επιστραφεί στην Τουρκία 1.836 βάσει της Συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας και 601 από τη διμερή Συμφωνία Ελλάδος- Τουρκίας. Όπως φαίνεται μεγάλος αριθμός των μεταναστών (58%) δεν αιτούνται ασύλου ή αποσύρουν τις αιτήσεις τους για να αποφύγουν τη μεταφορά τους από την Ελλάδα στην Τουρκία. Στα τέλη του 2018 φαίνεται πως εκκρεμούσαν 61.750 αιτήσεις ασύλου. Το αξιοσημείωτο είναι ότι από τον Δεκέμβριο του 2016 μόλις 24 αιτούντες άσυλο έχουν μεταφερθεί σε άλλα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε απόλυτη συμφωνία με τον κανονισμό του Δουβλίνου.
Η χρηματοδότηση του όλου προγράμματος από το 2015 έως σήμερα ανέρχεται σε 2 δις ευρώ. Το 1, 2 δις έχει αποδοθεί σε διεθνείς οργανισμούς και ΜΚΟ και τα 881 εκατ. στην ελληνική κυβέρνηση.
Το ερώτημα που ανακύπτει είναι: πού έχουν πάει όλοι οι μετανάστες/ πρόσφυγες και πώς έχει γίνει η οικονομική διαχείριση;
Μέχρι το τέλος του 2018 στην Ελλάδα αφίχθησαν 121.500 άτομα. Μαζί με αυτούς που βρίσκονταν ήδη στην Ελλάδα ο αριθμός αυτός γίνεται 171.600. Την ίδια περίοδο στην Ελλάδα βρίσκονταν επίσημα μόνο 71.200 άτομα. Τι απέγιναν αυτά τα περίπου 100.000 άτομα που προκύπτουν από τη διαφορά των αριθμών; 63.000 έφυγαν εν γνώσει των ελληνικών Αρχών προς άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι υπόλοιποι 37.000 σύμφωνα με τις μελέτες Οργανισμών που ασχολούνται με το Μεταναστευτικό έφυγαν παράνομα, παρά το κλείσιμο της βαλκανικής οδού, προς άλλες χώρες της ΕΕ, κυρίως Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία.
Το συμπέρασμα που ανακύπτει είναι ότι έπειτα από τέσσερα χρόνια προσπαθειών σχετικά με το Μεταναστευτικό, η Ευρωπαϊκή Ένωση απέτυχε να δώσει με σύμπνοια τις απαραίτητες λύσεις, η δε χώρα μας,αφου υπό την προηγούμενη κυβερνηση,απέτυχε πλήρως να προσφέρει αξιοπρεπείς συνθήκες σε αυτούς που έχουν εγκλωβιστεί στα ελληνικά νησιά,σήμερα καλειται να βρει λύσεις σε ένα καυτό θέμα που θα βρίσκεται στην επικαιρότητα για πολλά χρόνια ακόμα.
*πρώην υπουργός Παιδείας
Από: Athanase Papandropoulos
