Απάτες με ακριβά κρασιά

του Μπαρρυ Μουρ* 

Για τον Φιλίπ Μουλέν, ο οποίος είναι ερευνητής οινολόγος στην ιστορική εταιρία εμπορίας κρασιού Berry Bros. & Rudd (η οποία έχει παρουσία 321 ετών στην αγορά), η πρώτη κίνηση μόλις ανοίξει ένα κιβώτιο και πάρει στα χέρια του ένα μπουκάλι δεν είναι απαραίτητα να χρησιμοποιήσει τιρμπουσόν ή καράφα, αλλά να ελέγξει τη γνησιότητά του. Παίρνει, λοιπόν, μια μποτίλια Bordeaux του 2000, του οποίου το κιβώτιο κοστίζει έως και 10000 ευρώ, και με ειδικό μεγεθυντικό φακό ψηφιακής τεχνολογίας «σαρώνει» την ετικέτα και δείχνει ικανοποιημένος όταν αυτή αποδεικνύεται γνήσια. Εντοπίζει σειρά επαναλαμβανόμενων μικροσκοπικών γραμμάτων, που όλα μαζί συνθέτουν τη λέξη Chateau Margaux και βρίσκονται μπροστά από την εικόνα του αμπελώνα της συγκεκριμένης οινοποιίας- αυτό αποτελεί ένδειξη γνησιότητας. Η εταιρία Berry Bros. & Rudd είναι από τις πλέον καθιερωμένες στον χώρο, καθώς προμηθεύει ακόμη και το κελάρι Μπάκιγχαμ, μεταξύ πολλών άλλων, και διαθέτει 6 εκατομμύρια μπουκάλια κρασιού για συλλέκτες.

Επειδή όμως τα κρασιά «μαϊμού» κατακλύζουν την αγορά και οι τιμές που ακούγονται για τα γνήσια παλαιωμένα κρασιά είναι υψηλότατες, η δουλειά του Φιλίπ Μουλέν είναι να προλαβαίνει την άφιξη πλαστών κρασιών με ψευδεπίγραφες ετικέτες στις τεράστιες αποθήκες εταιρίας, 50 μίλια δυτικά του Λονδίνου, που έχουν μόνιμη θερμοκρασία 12 βαθμούς Κελσίου. Μεγάλο μέρος των φιαλών που διατηρούν στους χώρους της Berry Bros. & Rudd οι πελάτες της πρόκειται να πωληθεί στην ψηφιακή πλατφόρμα της εταιρίας. Οπότε είναι προς το συμφέρον της να θωρακιστεί από «μαϊμούδες». Ο Φιλίπ Μουλέν μετά το Bourdeaux του Chateau Margaux προχωρεί σε ιταλικά κόκκινα- κάθε μέρα ελέγχει περί τα δέκα με δώδεκα κιβώτια. Ο πάγκος εργασίας του διαθέτει μεγεθυντικούς φακούς, στυλούς- φακούς με υπεριώδη ακτινοβολία, φορητό υπολογιστή συνδεδεμένο με ψηφιακό μικροσκόπιο και σφυρί και καλέμι για το άνοιγμα ξύλινων κιβωτίων. Ωστόσο, η πιο πλούσια πηγή γνώσεων δεν είναι άλλη από την εμπειρία που απεκόμισε στα 25 χρόνια δουλειάς σχετικά με ένα προϊόν που ο Γαλιλαίος περιέγραψε ως «το φως του ήλιου που το συνενώνει το νερό». Βέβαια, οι «πλαστογράφοι» επινοούν μυριάδες τρόπους για να ξεγελάσουν τους αγοραστές, όπως το να χαλκεύουν ετικέτες, να ανακυκλώνουν παλαιά μπουκάλια και φελλούς, ενώ κατασκευάζουν και διάφορες ιστορίες για το πώς έφθασε δήθεν παλαιωμένο μπουκάλι οίνου στα χέρια τους. Από παλιά αυτοί οι απατεώνες αρέσκονταν να μιμούνται πολύ παλαιότερες φιάλες, επειδή ήταν πανάκριβες, αλλά τώρα, όπως λέει ο Φιλίπ Μουλέν, επικεντρώνονται στα πιο πρόσφατα από τα παλιά κρασιά, διότι δεν κινούν τόσες υποψίες, και έτσι δεν στρέφεται εκεί η έρευνα των ειδικών. Πριν από ένα χρόνο, στην Κίνα κατασχέθηκαν 50000 φιάλες κρασιού της Penfolds, φημισμένης οινοπαραγωγικής εταιρίας στην Αυστραλία. Τον Φεβρουάριο φέτος, κατηγορήθηκα τρεις άνδρες στην Ιταλία για πλαστογράφηση σχεδόν 10000 φιαλών Tignanello, γνωστού πλούσιου σε γεύση κόκκινου από τους αμπελώνες Μαρκέζι Αντινόρι στην Τοσκάνη.

Όταν έγινε γνωστή η τελευταία απάτη, ο Φιλίπ Μουλέν θορυβήθηκε, διότι μια εγκληματική οργάνωση είχε καταφέρει να χαλκεύσει ένα αξιόλογο τοσκάνικο κρασί των 80 δολαρίων το μπουκάλι της περιόδου 2009- 2011 και όχι ένα παλαιωμένο κρασί του Μπορντό ή της Βουργουνδίας με πιθανή τιμή 10000 ευρώ και άνω. «Στα ΄΄πλαστά’΄ κρασιά νεότερων ετών ακολουθείται διαδικασία περίτεχνη και υψηλών προδιαγραφών, και μάλιστα σε μεγάλη κλίμακα», τόνισε ο κ. Μουλέν. Η αγωνία των οινεμπόρων ξεκίνησε προ δεκαετίας (και σταδιακά κορυφώνεται), όταν ο Καλιφορνέζος Ρούντι Κερνιαβάν γέμισε την αγορά ακριβών κρασιών με δεκάδες χιλιάδες πλαστές ετικέτες. Εξ ου, πλέον η κάθε μποτίλια ακριβού κρασιού φέρει ολογράμματα ορατά μόνον με υπεριώδεις ακτίνες ή το γυαλί της έχει εγχάρακτα χαρακτηριστικά δύσκολα αντιγράψιμα, ή ακόμη γίνεται χρήση αόρατου μελανιού και σπάνιου χαρτιού στις ετικέτες. Τέλος, σε αρωγή των ειδικών έρχεται και η υψηλή τεχνολογία. Η εταιρία Chai Vault της Μορίν Ντόνεϊ, που είχε βοηθήσει την αστυνομία στον εντοπισμό του Κερνιαβάν, ξεκίνησε να τοποθετεί μικροτσίπ στο φύλλο χαρτιού στο πάνω μέρος του φελλού σπάνιων κρασιών. Αυτά καταγράφονται με την τεχνολογία των ψηφιακών νομισμάτων blockchain σε ειδικό μητρώο, οπότε δεν θα αμφισβητηθεί η αυθεντικότητά τους ποτέ.

*συνεργάτης της Bloomberg