Edition: International | Greek
MENU

Αρχική » Γνώμη

Η Τζούντιθ Μπάτλερ και η υπερεγωτική προσταγή του Καπιταλισμού

Η γνωστή για την αντισυστημική σκέψη της Τζούντιθ Μπάτλερ, εξαιρετική συγγραφέας και ακαδημαϊκός, έγραψε πρόσφατα ένα άρθρο με θέμα τα όρια του καπιταλισμού λόγω της κρίσης του κορονοϊού διεθνώς

Από: EBR - Δημοσίευση: Τετάρτη, 1 Απριλίου 2020

Ως όριο του καπιταλισμού ορίζεται πλέον όχι το γενικό τοπίο στασιμότητας που περιγράφει η Μπάτλερ αλλά εκείνο το συνεχώς μετατοπιζόμενο  σημειολογικό όριο απόφραξης των εγγενών αδυναμιών του συστήματος, των εκροών των σημαινόντων του σε όλο το φάσμα τους, σε όλες τις νόρμες του, που δομούνται δεκαετίες τώρα και αναδιαρθρώνουν τον καπιταλισμό.
Ως όριο του καπιταλισμού ορίζεται πλέον όχι το γενικό τοπίο στασιμότητας που περιγράφει η Μπάτλερ αλλά εκείνο το συνεχώς μετατοπιζόμενο σημειολογικό όριο απόφραξης των εγγενών αδυναμιών του συστήματος, των εκροών των σημαινόντων του σε όλο το φάσμα τους, σε όλες τις νόρμες του, που δομούνται δεκαετίες τώρα και αναδιαρθρώνουν τον καπιταλισμό.

του Ηλία Καραβόλια 

Η γνωστή για την αντισυστημική σκέψη της Τζούντιθ Μπάτλερ, εξαιρετική συγγραφέας και ακαδημαϊκός, έγραψε πρόσφατα ένα άρθρο στο Verso που αναδημοσίευσε σε μετάφραση η Εφημερίδα των Συντακτών με θέμα τα όρια του καπιταλισμού λόγω της κρίσης του κορονοϊού διεθνώς. Επικεντρώνεται κυρίως στο ζήτημα της κατάστασης στην δημόσια υγεία των ΗΠΑ με τα κρούσματα και τους θανάτους, εν όψει εκλογών, αλλά εδώ θέλω να ασχοληθώ με την αμιγώς κοινωνιολογική της τοποθέτηση.

Aν ακολουθήσουμε το νήμα της σκέψης της θα μπούμε αναγκαστικά σε μια κάπως βαθύτερη αξιωματική θέση. Και θα αναδείξουμε το αυτονόητο μηχανικό δεδομένο που προσπερνάει μάλλον άθελα της η συγγραφέας: το ότι ο καπιταλισμός ζει και αναπαράγεται ’’τρακάροντας’’ με τα όρια του. Όρια συνεχώς μετατοπιζόμενα από την χωροχρονική δυναμική του κεφαλαίου που επίμονα, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ύφεσης προσφοράς και ζήτησης όπως τώρα, ζητάει όλο και περισσότερο χώρο, όλο και περισσότερο χρόνο, νέες επικράτειες πιθανού κέρδους δηλαδή( και ειδικά τώρα με την υπερσυνδεσιμότητα του διαδικτύου και τις απεδαφικοποιημένες ψηφιακές ροές αναπαραγωγής του μοχλευμένου χρήματος).

Ως όριο του καπιταλισμού ορίζεται πλέον όχι το γενικό τοπίο στασιμότητας που περιγράφει η Μπάτλερ αλλά εκείνο το συνεχώς μετατοπιζόμενο σημειολογικό όριο απόφραξης των εγγενών αδυναμιών του συστήματος, των εκροών των σημαινόντων του σε όλο το φάσμα τους, σε όλες τις νόρμες του, που δομούνται δεκαετίες τώρα και αναδιαρθρώνουν τον καπιταλισμό. Το όριο που βλέπει η Μπάτλερ συνδέεται και με την τραμπική άσκηση εξουσίας στις ΗΠΑ ενώ εναποθέτει δε κάποιες ελπίδες της στην εκλογή Σαντερς . Η ένσταση μου είναι ότι πρέπει να δούμε την χωροχρονική ηγεμονία της Αμερικής ως αιτία εξουσιαστικής πρόσμειξης με τον καπιταλισμό. Άλλωστε το είχε επεξεργαστεί έμμεσα η ίδια ως φαινόμενο σε κάποια εξαιρετικά σημεία του βιβλίου της "Η Ψυχική ζωή της Εξουσίας"(εκδ. Πλέθρον)

Με την κρίση της πανδημίας σήμερα παίρνει σάρκα και οστά η εκδοχή της ανοριοθέτητης ντελεζιανής γραμμομοριακής φύσης του κεφαλαίου, που η κρατική εξουσία προστατεύει ακόμα μια φορά τις ροές του με τις εκδόσεις χρήματος από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες. Φρονώ ότι πρόκειται για μια ιστορική στιγμή υπερεγωτικής προσταγής του καπιταλισμού στο εν δυνάμει αδρανές/λιμνάζον κεφάλαιο ( καθώς καίγεται μέρος από το υφιστάμενο ενεργητικό χρήμα/παραγωγικό κεφάλαιο) του οποίου έσχατο καταφύγιο είναι το κρατικό μονοπώλιο της βιοπολιτικής.

Ζούμε περισσότερο την προσομοίωση μιας κρίσης αναδιάρθρωσης και λιγότερο μια διελκυστίνδα ορίων συσσώρευσης.. Η Μπάτλερ σωστά ξεδιπλώνει την ανησυχία της για την οριακή "ροπή" της κρίσης μόνο που δεν πρόκειται για οριακό φαινόμενο αλλά για περιοριστική τάση, για αναδιάρθρωση καπιταλιστικών νορμών, για μια ακόμη ιογενή και σχεσιακή αποσυσχέτιση εργασίας/κεφαλαίου και κέρδους/μισθού.
Ο κορονοϊός είναι η μικροφυσική παθογένεια που έκανε τον καπιταλισμό να επιστρατεύσει τον θάνατο ως "αντι-οιδιπόδειο", αντι-συστημικό στοιχείο αναδιάρθρωσης, για να προσκαλέσει το γνωστό από παλιά κεϋνσιανό κράτος, με το εξουθενωμένο δημόσιο αλλά με την πρόθυμη πάντα ανταπόκριση της πατερναλιστικής παρέμβασης, ως έσχατο καταφύγιο επιβίωσης.

Η δε κρατική εξουσία καλείται να είναι αποτελεσματική στον εγκλεισμό του καταναλωτικού υποκειμένου μέχρι το σύστημα να δομήσει το νέο φθηνό παραγωγικό υποκείμενο και μέχρι να απομοχλεύσει χρέη και να φτιάξει τον επόμενο homo debitor με όρους ισχυρής πειθάρχησης και κοινωνικής μηχανικής.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Γνώμη

Στη μνήμη του Θαλή Κουτούπη

Athanase PapandropoulosΑπό: Athanase Papandropoulos

Ένα από τα βιβλία του Θαλή που είχα προλογίσει, το 1987, ήταν αυτό που είχε τίτλο «Η Διαφήμιση και τα μυστικά της»

Ηλεκτρονική Έκδοση Τρέχοντος Τεύχους: 04/2021 2021

Περιοδικό

Τρέχον Τεύχος

04/2021 2021

Δείτε τα παλαιά τεύχη
Συνδρομή
Διαφημιστείτε
Ηλεκτρονική Έκδοση

Ευρώπη

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Οι κρίσιμες Ευρωεκλογές του Ιουνίου 2024

Ας ξεκινήσουμε με μια θετική αισιόδοξη θεώρηση για το θεσμικό όργανο της Ένωσης, το μόνο που εκλέγεται από το 1979 με άμεση καθολική ψηφοφορία από τους ευρωπαίους πολίτες

Οικονομία

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Πάνω από 1,25 δισ.συνδρομητές σε υπηρεσίες περιαγωγής στο 2024

Μια ευρύχωρη δεξαμενή εσόδων για τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους παραμένουν οι υπηρεσίες περιαγωγής (roaming)

EURACTIV.com - Feeds

All contents © Copyright EMG Strategic Consulting Ltd. 1997-2024. All Rights Reserved   |   Αρχική Σελίδα  |   Disclaimer  |   Website by Theratron