του Manfred F. R. Kets de Vries
Όλος ο κόσμος περιμένει το εμβόλιο κατά του κορονοϊού, έτσι ώστε η ζωή να μπορεί να επιστρέψει στην κανονικότητά της. Φαίνεται ότι όλοι μας σαν να είμαστε χαρακτήρες του «Waiting for Godot». Αλλά σε αντίθεση με το έργο του Samuel Beckett, όπου οι πρωταγωνιστές περιμένουν κάτι που πιθανότατα δεν θα συμβεί ποτέ, μπορούμε να περιμένουμε ότι θα βρεθεί μια θεραπεία. Μέχρι τότε, θα χρειαστεί πολύ υπομονή.
Η πανδημία μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι η υπομονή είναι μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις για την ανθρώπινη φύση. Με πολλούς τρόπους, ο κορονοϊός έχει αλλάξει δραματικά τη ζωή μας- και όχι απαραίτητα προς το καλύτερο. Για πολλούς από εμάς, το «σύνδρομο του εγκλεισμού» έχει δείξει το άσχημο πρόσωπο του, προκαλώντας διάφορα ψυχικά προβλήματα. Μερικοί από εμάς μπορεί να ήμασταν πολύ άρρωστοι, να φλερτάραμε με τον θάνατο ή να είχαμε κάποιον κοντινό μας που να πέθανε. Ήταν δύσκολο να παραμείνουμε ήρεμοι και ψύχραιμοι.
Στον κόσμο της νυχτερινής παράδοσης fast food και της γενικής στιγμιαίας ικανοποίησης, πολλοί από εμάς δεν δίνουμε ούτε στον εαυτό μας το χρόνο να διαβάσουμε ένα μυθιστόρημα. Αντιθέτως, προτιμούμε να διαβάζουμε μικρά άρθρα ή να παρακολουθούμε YouTube βίντεο. Όταν οι ανάγκες μας δεν ικανοποιούνται άμεσα, απογοητευόμαστε.
Το άγχος αυξάνει τα επίπεδα της κορτιζόλης και ενεργοποιεί τις αμυντικές διαδικασίες του οργανισμού. Η ανυπομονησία μπορεί να μετατρέψει τους ηγέτες σε αναποτελεσματικούς φορείς λήψης αποφάσεων.
Τα τρία είδη υπομονής
Για να το πάρουμε διαφορετικά, τι σημαίνει υπομονή; Είναι η ικανότητα να παραμένουμε ήρεμοι σε καταστάσεις απογοήτευσης και δυσκολιών. Η υπομονή μας επιτρέπει να επεξεργαζόμαστε καλύτερα τις δύσκολες καταστάσεις. Μας βοηθά να βάζουμε σε τάξη τις σκέψεις μας και να ελέγχουμε τα συναισθήματά μας. Η υπομονή μειώνει τον κίνδυνο εκρήξεων θυμού. Μας βοηθά να μην καταφεύγουμε σε γρήγορες αποφάσεις, βελτιώνοντας την ποιότητα των αποφάσεών μας. Οι υπομονετικοί ηγέτες έχουν καλύτερες σχέσεις με τους συναδέλφους, τους φίλους και την οικογένειά τους.
Οι ψυχολόγοι διακρίνουν τρία είδη υπομονής. Υπάρχει η «διαπροσωπική υπομονή», που αναφέρεται στην ικανότητα αντιμετώπισης ενοχλητικών ανθρώπων με ηρεμία. Υπάρχει η «υπομονή στις δυσκολίες της ζωής», που είναι η υπομονή υπέρβασης σοβαρών εμποδίων στη ζωή, που αφορά θέματα που δεν λύνονται άμεσα (όπως η αναμονή για το αποτέλεσμα μιας ιατρικής περίθαλψης ή μιας πιθανής προαγωγής απασχόλησης). Τέλος, η «υπομονή στις καθημερινές ταλαιπωρίες», που αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε ασήμαντα πράγματα, όπως το να κολλάμε στην κίνηση ή να περιμένουμε σε μεγάλες ουρές στο supermarket.
Για όσους από εμάς δεν γεννηθήκαμε με υπομονή, τα καλά νέα είναι ότι η υπομονή είναι επίκτητη. Κάποιοι, χωρίς να το συνειδητοποιήσουν, είχαν ήδη την ευκαιρία να εξασκήσουν την υπομονή καθώς έγιναν γονείς. Όποια και αν είναι η περίπτωση, εδώ είναι εννέα τρόποι για να εξασκήσετε την υπομονή σας, ώστε να βελτιώσετε τη ζωή σας και τις ικανότητες λήψης αποφάσεων.
Ανακαλύψτε τα όρια της υπομονής σας
Τα όριά σας μπορεί να είναι συγκεκριμένα άτομα, καταστάσεις ή ακόμη και συγκεκριμένες λέξεις. Αναζητήστε φυσικά δείγματα που υποδηλώνουν ότι κάτι σας έχει βγάλει από τα όριά σας, όπως γρήγορη αναπνοή, μυϊκή ένταση και σφίξιμο των χεριών. Μια ξαφνική αλλαγή διάθεσης μπορεί να είναι ένα ακόμα δείγμα. Η αναγνώριση των ορίων ανυπομονησίας είναι το πρώτο βήμα προτού προχωρήσετε σε μερικές από τις πρακτικές που αναφέρονται παρακάτω.
Επαναπροσδιορίστε την κατάσταση
Το να νιώθετε ανυπόμονοι δεν είναι απλώς μια αυτόματη συναισθηματική αντίδραση: περιλαμβάνει επιπλέον διαδικασίες λογικών διεργασιών. Επομένως, θα μπορούσατε συνειδητά να προσπαθήσετε να ρυθμίσετε τα συναισθήματά σας, επαναπροσδιορίζοντας τις δύσκολες καταστάσεις. Ο επαναπροσδιορισμός είναι η τέχνη του να βλέπεις τη γενικότερη εικόνα. Αναρωτηθείτε: Θα έχει σημασία μακροπρόθεσμα; Θα έχει σημασία ακόμη και λίγες ώρες μετά; Μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι αυτό που συμβαίνει στο παρόν, δεν σημαίνει το τέλος του κόσμου.
Φαντασιωθείτε
Πολλές καταστάσεις είναι ευνοϊκές, που ζητούν απλά να περιμένετε, όπως σε μια ουρά. Αξιοποιήστε αυτήν την ώρα παραγωγικά με σκέψεις ή οραματιστείτε με άλλους τρόπους. Φανταστείτε μέρη ή καταστάσεις που σας κάνουν χαρούμενους ή σας ηρεμούν. Θα μπορούσατε επίσης να προετοιμαστείτε σκεπτόμενοι πώς ο πιο σίγουρος, ήρεμος και ψύχραιμος εαυτός σας θα χειριζόταν μια παρόμοια κατάσταση. Στη συνέχεια, ενεργήστε σαν αυτό το φανταστικό άτομο.
Εξασκείστε την κατανόηση
Όταν η ανυπομονησία σας σχετίζεται με τις πράξεις κάποιου άλλου, μπορεί να χρειαστεί ιδιαίτερη κατανόηση. Το να είστε ενσυναίσθητοι απαιτεί να απεμπλακείτε από μια εγωκεντρική οπτική του κόσμου, που σημαίνει ότι προσέχετε τα συναισθήματα ενός άλλου ατόμου. Όταν έρχεστε στη θέση του άλλου, παράγετε οξυτοκίνη, έναν σχεδόν μαγικό νευροδιαβιβαστή που προωθεί τα συναισθήματα της αγάπης, της κοινωνικής σύνδεσης και της ευημερίας- απαραίτητα για μια πετυχημένη διαπραγμάτευση και για την επίλυση συγκρούσεων.
Εξασκείστε την ευγνωμοσύνη
Κάπου, κάποια στιγμή, είτε μέσω των λέξεων ή των πράξεών του, κάποιος ήταν καλός μαζί σας. Όταν αισθάνεστε ενοχλημένοι ή ανυπόμονοι, σκεφτείτε αυτούς τους ανθρώπους και ευχαριστείστε τους. Ανάλογα με την κατάσταση, μπορεί απλώς να αισθάνεστε ευγνώμονες για αυτό που έκαναν, ή μπορεί ακόμη και να επικοινωνήσετε μαζί τους. Η έκφραση της ευγνωμοσύνης θα σας βοηθήσει να οικοδομήσετε νέες σχέσεις ή να βελτιώσετε αυτές που ήδη έχετε. Μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση του θυμού και της επιθετικότητας στη ζωή σας, γενικότερα.
Χρησιμοποιήστε το χιούμορ
Όταν μια κατάσταση σας κάνει ανυπόμονους, προσπαθήστε να δείτε αν υπάρχει αστεία πλευρά. Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να αναδιαμορφώσετε την κατάσταση και να κάνετε αστεία με τους ανθρώπους γύρω σας. Θυμάμαι να περιμένω πολύ ώρα για να κάνω check in για μια πτήση. Μόλις έφτασα στον πάγκο, ζήτησα από το προσωπικό να στείλει μία από τις αποσκευές μου στο Λονδίνο και την άλλη στη Βιέννη. Η απάντησή της ήταν: «Αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό». Απάντησα, «Το κάνατε όμως την προηγούμενη εβδομάδα!» Και οι δύο γελάσαμε από μέσα μας και χωριστήκαμε με καλύτερη διάθεση. Το χιούμορ μπορεί να ανατρέψει μια κατάσταση που διαφορετικά θα μπορούσε να είναι άσχημη. Σας επιτρέπει να υποχωρήσετε και να δείτε μια άλλη οπτική.
Να είστε ρεαλιστές
Ίσως βρεθήκατε σε καταστάσεις όπου πραγματικά κολλήσατε. Πράγματι, η ζωή δεν είναι πάντα δίκαιη. Σε αυτήν την περίπτωση, θυμηθείτε τη γνωστή Προσευχή της Γαλήνης: «Θεέ μου χάρισέ μου την ηρεμία για να δεχτώ τα πράγματα που δεν μπορώ ν’ αλλάξω, το κουράγιο για ν’ αλλάξω τα πράγματα που μπορώ και τη σοφία για να μπορώ να διακρίνω τη διαφορά». Η αποδοχή καταστάσεων που δεν είναι στο χέρι σας, μπορεί να είναι μια από τις πιο δύσκολες δοκιμές της υπομονής σας, αλλά είναι μια βασική δεξιότητα για τη ζωή.
Εξασκείστε την ενσυνειδητότητα
Κάθε φορά που συνειδητοποιείτε αυτό που αντιμετωπίζετε μέσω των αισθήσεων, των σκέψεων ή των συναισθημάτων σας, έχετε επίγνωση. Η ενσυνειδητότητα αφορά την ικανότητά σας να γνωρίζετε το πού βρίσκεστε, τι κάνετε και πώς αισθάνεστε. Σας βοηθά να μην είστε υπερβολικά αντιδραστικοί ή ταραγμένοι από αυτό που συμβαίνει γύρω σας. Με την εξάσκηση της ενσυνειδητότητας, δίνετε χώρο στον εαυτό σας, ο οποίος μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην αντιμετώπιση του αισθήματος ανυπομονησίας.
Ζητήστε βοήθεια άλλων
Εάν εξακολουθείτε να μην μπορείτε να διαχειριστείτε την ανυπομονησία σας, μπορείτε πάντα να ζητήσετε τη βοήθεια των άλλων. Εάν οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειάς σας δεν ανταποκρίνονται, ίσως είναι καιρός να ζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό. Ένας ειδικός επαγγελματίας μπορεί να σας βοηθήσει να ανακαλύψετε τα όριά σας και να σας καθοδηγήσει με κατάλληλους τρόπους.
Συχνά, η άσκηση της υπομονής μοιάζει να είναι η τέχνη κάλυψης της ανυπομονησίας. Όμως η άσκηση αυτής της τέχνης όχι μόνο θα κάνει τη ζωή σας πιο χαρούμενη, αλλά μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να ανοίξετε το δρόμο για μια πιο ευχάριστη και επιτυχημένη ζωή στο μέλλον.
*πρώτη δημοσίευση: knowledge.insead.edu
