Η εξέλιξη της πανδημίας καθορίζει την πορεία των ελληνικών εξαγωγών

του Δημήτρη Δελεβέγκου

Αρνητικές επιπτώσεις επέφερε η πανδημική κρίση στις ελληνικές εξαγωγές αγαθών, οι οποίες, αν και οριακά, βρέθηκαν να υποχωρούν σε ετήσια βάση το πρώτο τρίμηνο του 2020 σε ποσοστό 0,6%, ενώ είχαν αυξηθεί 1% τους τελευταίους τρεις μήνες του 2019. Σύμφωνα με το εβδομαδιαίο δελτίο οικονομικών εξελίξεων της Alpha Bank, καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας οι εξαγωγές των αγαθών παρουσίασαν έντονες αυξομειώσεις. Τα έτη 2017 και 2018, σε συνάρτηση με την ήπια ανάκαμψη της εγχώριας οικονομίας, σημείωσαν έντονα θετικούς ετήσιους ρυθμούς μεταβολής, κατά 13,9% και 15,5%, αντίστοιχα. Το 2019, παρά τις τάσεις επιβράδυνσης της παγκόσμιας ανάπτυξης, οι εξαγωγές αγαθών επέδειξαν ανθεκτικότητα. Αυξήθηκαν δηλαδή σε ποσοστό 0,2%, επειδή η ελληνική οικονομία διατήρησε το πλεονέκτημα της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας κόστους και τιμών, που σημειώθηκε την περίοδο μετά το 2010, αφενός μέσω της πολιτικής εσωτερικής υποτίμησης και αφετέρου μέσω των μεταρρυθμίσεων που ενίσχυσαν την ευελιξία στην αγορά εργασίας.

Πλέον όμως, η πορεία των ελληνικών εξαγωγών, όπως σημειώνουν οι αναλυτές της Alpha Bank, θα εξαρτηθεί από τον βαθμό ανάκαμψης κατά το δεύτερο εξάμηνο της παγκόσμιας οικονομίας και ιδιαιτέρως της οικονομίας της Ευρωζώνης, η οποία αποτελεί τη σημαντικότερη εξαγωγική αγορά για τα ελληνικά αγαθά. Ενδεικτικά, το πρώτο πεντάμηνο της χρονιάς οι εξαγωγές προς την Ιταλία, τον πρώτο εξαγωγικό προορισμό της Ελλάδας, που, κατά το δεύτερο τρίμηνο, βρέθηκε αντιμέτωπος, λόγω της πανδημικής κρίσης, με ετήσια μείωση ΑΕΠ κατά 17,3%, υποχώρησαν 12% σε ετήσια βάση.

Αντιθέτως, προς τη Γερμανία, η οποία κατέγραψε σχετικά μικρότερη συρρίκνωση του ΑΕΠ της (-11,7% το β΄ τρίμηνο σε ετήσια βάση), οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών σημείωσαν αύξηση κατά 11,4%. Οπως αναφέρουν οι αναλυτές της Alpha Bank, παραδόξως εντυπωσιακή, στο 28,6%, ήταν και η αντίστοιχη αύξηση των εξαγωγών προς τη Γαλλία, παρότι το ΑΕΠ της συγκεκριμένης χώρας υποχώρησε το β΄ τρίμηνο κατά 19% σε ετήσια βάση.

Η κλιμάκωση της πανδημικής κρίσης κατά τους πρώτους μήνες του 2020, η διάσπαση της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας και η επιβράδυνση του παγκόσμιου εμπορίου είχαν αρνητικό αντίκτυπο στις ελληνικές εξαγωγές. Ωστόσο, η μειωμένη ζήτηση από το εξωτερικό μετριάσθηκε από τη χαμηλή εισοδηματική ελαστικότητα που χαρακτηρίζει τα κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα, όπως τα φάρμακα και τα αγροτικά αγαθά (τρόφιμα, καπνά κ.λπ.). Αντιθέτως, η πανδημία έπληξε τη ζήτηση σε προϊόντα που συνιστούν σημαντικούς κρίκους των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων ή δεν είναι αγαθά πρώτης ανάγκης, όπως ορυκτά καύσιμα, βαμβάκι, σίδηρος και χάλυβας, μηχανές και συσκευές, ενδύματα, πλαστικές ύλες κ.λπ.

Οι εξαγωγές αγαθών αντιπροσωπεύουν περίπου το 45% των συνολικών εξαγωγών και το 17,3% του ΑΕΠ το 2019.

*πρώτη δημοσίευση: www.kathimerini.gr