του Αθανάσιου Χ. Παπανδρόπουλου
Στο «Κουρδιστό Πορτοκάλι», ο ιδρυτής και διευθυντής του Βασίλης Μπόνιος, τακτικά ασκεί κριτική στον υπουργό Οικονομίας κ. Χρήστο Σταϊκούρα, για την εμμονή του να διατηρεί το περίφημο δημοσιονομικό μαξιλάρι που η σημερινή κυβέρνηση παρέλαβε από την προηγούμενη. Με αποτέλεσμα, υποστηρίζει, το πελατειακό κράτος και οι δομές του να διατηρούνται άθικτες σε βάρος της οικονομικής ανάκαμψης και τελικά της κοινωνίας.
Πολύ φοβούμεθα ότι η συζήτηση αυτή, παρά την εύλογη σοβαρότητα της, στην παρούσα φάση της συγκυρίας, είναι ολισθηρή και θα μπορούσε να οδηγήσει σε δυσάρεστες για την ελληνική κοινωνία εξελίξεις. Και αυτό παρά το γεγονός ότι το πελατειακό κράτος αποτελεί τεράστιο πρόβλημα για τη χώρα.
Θα πρέπει, λοιπόν, να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα για να γνωρίζουμε τι είναι τι. Το περίφημο δημοσιονομικό μαξιλάρι είναι το αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης της μεσαίας τάξης από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, η οποία σκοπίμως θέλησε να δημιουργήσει δημοσιονομικά υπερπλεονάσματα. Με πιο απλά λόγια, όπως έγραψε και ο Σεραφείμ Πολίτης στα «Νέα», το δημοσιονομικό μαξιλάρι είναι το προϊόν μιας αχρείαστης λιτότητας, η οποία από τη μια εδραίωσε τον από καταβολής του νεοελληνικού κράτους κρατισμό στην Ελλάδα και από την άλλη δημιούργησε δημοσιονομικό απόθεμα ενόψει πιθανών κραδασμών.
Τον μηχανισμό αυτόν συμφώνησε η προηγουμένη κυβέρνηση του Τσίπρα με τους δανειστές για να μην αναγκασθεί να αποδεχθεί την προληπτική γραμμή στήριξης και τους μνημονιακούς όρους που τη συνοδεύουν. Τη συνιστούσαν, τότε, οι Ευρωπαίοι, αλλά ήταν κόκκινη γραμμή για τον ΣΥΡΙΖΑ, αφού αμαύρωνε το αφήγημα της εξόδου από το Μνημόνιο, με το οποίο θα κατέβαινε στις εκλογές. Με προκαταβολική λιτότητα, δηλαδή η προηγούμενη κυβέρνηση αντάλλαξε τις δεσμεύσεις μιας ενδεχόμενης προσφυγής σε χρηματοδοτική γραμμή στήριξης για να αντικρούσει την αντιπολίτευση και όσους την κατηγορούσαν για πλαστή έξοδο από το Μνημόνιο. Προκαταβολική λιτότητα, για ένα μαξιλάρι 35 δισ. ευρώ, το οποίο έπληξε σοβαρά την οικονομία.
Τόσο ήταν το μαξιλάρι που παρέδωσε η προηγούμενη κυβέρνηση στη σημερινή και αφού νωρίτερα, κατά την προεκλογική περίοδο όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έβλεπε ότι έχανε την εξουσία, αποτέλεσε σημείο αναφοράς αε ανεδαφικές προτάσεις που υποβλήθηκαν από την ηγεσία του προς τους Ευρωπαίους για να αποδεχθούν τη μείωση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων. Όπως το να δοθεί ως ενέχυρο ένα μεγάλο μέρος από το μαξιλάρι και να μειωθεί αντίστοιχα ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ.
Για να το πούμε με πιο απλά λόγια, το περίφημο «μαξιλάρι» ήταν μια μακιαβελικού τύπου παγίδα, που ο Σύριζα και οι συνεταίροι του στην εξουσία έστησαν στους αντιπάλους τους. Αυτός είναι και ο λόγος που το «μαξιλάρι» ταλαιπωρεί τον ΣΥΡΙΖΑ ακόμη και τώρα που βρίσκεται στην αντιπολίτευση. Ο περισσότεροι μέσα στο κόμμα στης αξιωματικής αντιπολίτευσης (κυρίως προεδρικοί) κατηγορούν τον Τσακαλώτο ότι ως υπουργός Οικονομικών δεν δέχθηκε να αξιοποιηθεί το δημοσιονομικό αυτό απόθεμα για τη στήριξη της μεσαίας τάξης, με αποτέλεσμα να χαθούν οι εκλογές. Βεβαίως, ο ίδιος, σήμερα, τάσσεται με όσους ζητούν να ανοίξουν .οι κρουνοί των μέτρων στήριξης από το μαξιλάρι.
Και ζητούν να γίνει αυτό την ώρα που η χώρα απειλείται από την Τουρκία και βρίσκεται , λόγω κορωνοϊού, σε φάση οικονομικής καθίζησης και αβεβαιότητας. Υπό παρόμοιες συνθήκες έτσι, η συζήτηση για το «μαξιλάρι» είναι επικίνδυνη πρώτον γιατί ένα μεγάλο ποσό από αυτό, γύρω στα 15 δις. ευρώ, δεν μπορεί να μετακινηθεί δίχως την έγκριση των εταίρων μας. Από την άλλη όμως, το συνολικό πακέτο που σήμερα φθάνει τα 37,5 δισ. ευρώ στην εποχή της ύφεσης από την πανδημία, λειτουργεί ως ένα απόθεμα φερεγγυότητας προς τις αγορές, στις οποίες προσφεύγει συνεχώς το Δημόσιο για να καλύπτει το κόστος των μέτρων που λαμβάνονται για τους πληττόμενους. Κανείς δεν ξέρει τι μας ξημερώνει με τον κορωνοϊό και αν αύριο το Δημόσιο θα έχει επαρκή έσοδα στα ταμεία του για να πληρώνει μισθούς και συντάξεις. Μην ξεχνάμε ότι το δημόσιο χρέος παραμένει υπέρογκα υψηλό. Συνεπώς, αν η πανδημία συνεχιστεί, κανείς δεν ξέρει πως θα αντιδράσουν οι αγορές χρήματος που σήμερα δεν θέλουν και πολλά πολλά να βγάλουν μια χώρα εκτός ...γηπέδου....!
