Η Merkel και τα περιθώρια ελιγμών στις τελικές συνομιλίες για το Brexit

του N. Peter Kramer

Σε τηλεδιάσκεψη του Σαββάτου (3 Οκτωβρίου), ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Boris Johnson, και η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, «συμφώνησαν στη σημασία της εξεύρεσης συμφωνίας, εάν είναι δυνατόν, ως ισχυρή βάση για μια στρατηγική σχέση μεταξύ Ε.Ε. και Βρετανίας στο μέλλον». Ωστόσο, διαπίστωσαν επίσης ότι «εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά κενά. Ειδικότερα στους τομείς της αλιείας, των ίσων όρων ανταγωνισμού και της διακυβέρνησης, μεταξύ άλλων». Αυτήν την εβδομάδα, ο Michel Barnier, επικεφαλής διαπραγματευτής της Επιτροπής για το Brexit, ταξίδεψε στο Λονδίνο για να συνομιλήσει με τον David Frost, επικεφαλή διαπραγματευτή του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο Barnier πριν να επισκεφτεί Λονδίνο, κλήθηκε να συναντηθεί με τη Γερμανίδα καγκελάριο, Angela Merkel, ώστε να ενημερωθεί σχετικά με τα αποτελέσματα της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της προηγούμενης εβδομάδας. Μετά τη συνεδρίαση αυτή, ο Ολλανδός πρωθυπουργός, Mark Rutte, δήλωσε ότι ήταν «συγκρατημένα αισιόδοξος» για τις διαπραγματεύσεις περί Brexit, οι οποίες ήταν το τελευταίο και σημαντικότερο θέμα της ατζέντας του Συμβουλίου. Πρόσθεσε ότι «πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι και, επομένως, υπάρχει ένα σαφές σκεπτικό για μια συμφωνία». Πραγματοποιήθηκε, όμως, κάποια ενέργεια στα πλαίσια της Συνόδου Κορυφής; Χωρίς κάποια συμφωνία θα προκαλούνταν μεγάλο οικονομικό πρόβλημα σε ορισμένα σημαντικά για την οικονομία κράτη- μέλη.

Η τοποθέτηση της Angela Merkel μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου ήταν ξεκάθαρη. Η Merkel δήλωσε ότι είναι σαφές ότι το Ηνωμένο Βασίλειο προτιμά «περισσότερες ελευθερίες, παρά να συνεχίζει να ακολουθεί τους κανόνες της ενιαίας αγοράς». Πρόσθεσε: «πρέπει να το σεβαστούμε αυτό. Πρέπει να βρούμε την κατάλληλη απάντηση». Ξαφνικά αναγνώρισε ότι οι ψηφοφόροι της Βρετανίας το 2016, και το 2019, προτίμησαν την ανεξαρτησία τους από τη γραφειοκρατία της Ε.Ε. Το ερώτημα είναι αν η Γερμανίδα Καγκελάριος προέτρεψε τον Barnier να ενδώσει.

Καθ’ όλη τη διάρκεια, ο Barnier δεν φάνηκε να γνωρίζει τι σημαίνει διαπραγμάτευση: είναι μετρ της υπαγόρευσης προς το Ηνωμένο Βασίλειο των επιθυμιών της Ε.Ε. - αλλά μέχρι εκεί! Ένα τέλειο παράδειγμα αυτής της επίμονης συμπεριφοράς είναι και το επικείμενο εγχείρημα του «Channel Tunnel». Η Ε.Ε. επιδιώκει τον έλεγχο και των δύο πλευρών, δηλαδή να ισχύει το δίκαιο της Ε.Ε. και για το Ηνωμένο Βασίλειο. Στην περίπτωση αυτή, επομένως, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θα είχε την ισχύ να εκδίδει δεσμευτικούς για το Ηνωμένο Βασίλειο κανόνες- αγνοώντας εντελώς την επιθυμία των εκλογέων της Βρετανίας, να απαλλαγεί από την αλαζονεία των Βρυξελλών.

Τελικά ικανοποιήθηκε η κοινή γνώμη από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης;